صفحه نخست > فرهنگ، ادبیات و هنر > کاشی کاری هزاره گی

کاشی کاری هزاره گی

میتوان با شیوه های خردمندانه، روشنفکرانه، آرام و سازنده اظهار وجود و ابراز هویت نمود.
جعفر رضایی
شنبه 25 دسامبر 2010

زمان خواندن: (تعداد واژه ها: )

همرسانی

کاشی کاری هزاره گی، البته که در عالم دیجیتال و صرفا یک تصور. تصوری که به کمک فوتوشاپ و دو نرم افزار دیگر به تصویر کشیده شده است. از همان آغاز و نشر مطلب اولی گفته شد که دیجیتالی شدن دست دوزی هزاره گی تنها یک آغاز و کشاندن توجهات و اذهان به وسعت حوزه استفاده از این هنر ناب هزاره گی است.

در سالهای کودکی ام "پوش مهر"، "پوش آینه دو رویه" و یخن های را دیده بودم که با این نوع دست دوزی تزیین شده بودند. البته که این نوع دست دوزی را تنها در میان خانواده های "هزاره نوآمده" میشد دید، و بس. زیرا هزاره های متولد کابل و دختران جوان تمایلی به یاد گرفتن دست دوزی هزاره گی نداشتند. و در مقابل خامکدوزی با "ُسند سفید" دست دوزی محبوب و مشهور کابل آنروز بود. این نوع دست دوزی هزاره گی را اغلب زنان مسن هزاره انجام میداند. بی رغبتی اولادهای جوان و کابلی شده دلسرد کننده بود، اما آن مادران صبور هرگز با هنری که از میان کوه های هزاره جات با خود آورده بودند وداع نمی گفتند. هنری که احتمالا هزاران سال قدامت دارد. این جمله برای خیلی ها یک لاف معمول افغانی جلوه میکند، ولاکن آنچنان نیست.

تقریبا ده سال میشد که هیچ دست دوزی هزاره گی را ندیده بودم. جشن استمپید در غرب کانادا بود، و در یکی ازگوشه های آن محوطه بزرگ، حدودا بیست خیمه "بومیان کانادا" نیز قرار داشت. "بومیان کانادا" برای بسیاری از غربی های تیپیک و مسیحی مردمان وحشی و بی فرهنگ محسوب میشوند. ولی، کسانی که آگاهی تاریخی و دغدغه ای فلسفی دارند، آن وحشی های ستم کشیده و منزوی را سخت دوست دارند. زیرا آنها و شیوه زندگی آنان یادگاری روزگاری ماقبل تمدن است. تمدنی که با به زنجیر کشیدن احساسات ناب طبیعی انسانها همه را به بردگی کشیده است... بومیان کانادا انسانهای آزاد ماقبل خدا، ماقبل دین، ماقبل مالکیت خصوصی، ماقبل حسادت... اند. معذرت از این دو سه جمله نامربوط به این متن. بهرحال، در آن خیمه ها من باردیگر به یاد دست دوزی هزاره گی افتادم. زیرا دست دوزی بومیان کانادا شباهت زیادی به دست دوزی هزاره ها داشت. بعدا این ماجرا را به استاد انگلیسی ام گفتم. توجیه او این بود که انسانها در خلق کارهای هنری معمولا از زمین الهام می گیرند، لذا، شاید مردم شما در جغرافیای شبیه اینها زندگی کنند. توضیحات استاد شنیدنی بود، اما من جوابم را پیش از آن یافته بودم. بومیان کانادا قیافه های شبیه مغولها دارند، چینی مآب اما تیره، با قدهای بلند. اتفاقا، بومیان کانادا بیشتر از بیست هزارسال پیش در آسیای میانه و دشتهای سیبریا می زیسته اند و از روی پل طبیعی که سیبریا و آلاسکا را بهم وصل مینموده عبور نموده و به آمریکای شمالی آمده اند. این پل بیست هزار سال پیش فروریخته است. بهرحال، هدف از این توضیح این بود که، به ظن غالب، این دست دوزی هزاره گی قدامت زیادی دارد.

گپی در مورد اینکه، معمولا چرا کلمه "هزاره جات" را بکار میبرم و نه "هزارستان" را هم برای گفتن بود. اما باشد برای زمان دیگری.

این دست دوزی میتواند تبدیل به کاشی کاری هزاره گی شود؟ به نظرمن بلی صد در صد. زیرا طرحی شبیه این طرح(البته نه به زیبایی و مرغوبیت این طرح) در اروپا و ایران برای تزیین کلیسا ومسجد بکار رفته است.

Votive Church, Vienna

مسجد جامع یزد

این طرح صرفا بخاطر آشنایی من با فوتوشاپ و دو سه نرم افزار دیگر خلق نشده است. زیبایی، مرغوبیت، قدامت تاریخی، و نمونه های شبیه آن، هم در کارهای گرافیک و هم کارهای معماری، انگیزه هایست که میتوان از آن نام برد.
با درک نمودن این طرح و گسترش حوزه کاربرد آن، میشود کاشی کاری راستین هزاره گی آفرید. میتوان با شیوه های خردمندانه، روشنفکرانه، آرام و سازنده اظهار وجود و ابراز هویت نمود.

این طرح بدون درج متن برای استفاده مجدد برای همه نشر میشود. شما اگر عکسی مناسب دارید میتوانید این دروازه را در متن آن قرار دهید. جای متن خالی است، میتواند با "به غرب کابل خوش آمدید"، "به جاغوری خوش آمدید" و... پرشود.

در آینده نمونه های از امکان استفاده این طرح در دروازه و پنجره سازی ارایه میشود.

چون هنگام آپلود نمودن تصاویر بزرگ در کابل پرس? کیفیت تصاویر خراب میشد لذا آنرا در آدرس ذیل قرار داده ایم.

اندازه بزرگ تصاویر بالا را میتوان از "فوتو باکیت" دریافت نمود.
http://s32.photobucket.com/home/jaf

آنلاین :
آنتولوژی شعر شاعران جهان برای هزاره
آنتولوژی شعر شاعران جهان برای هزاره

مجموعه شعر بی نظیر از 125 شاعر شناخته شده ی بین المللی برای مردم هزاره

این کتاب را بخرید

پيام‌ها

  • سلام به دوستان گرامی. متاسفانه آدرس فوتو باکیت در متن کامل تایپ نشده است. آدرس درست را در اینجا قرار دادم.

    http://s32.photobucket.com/hom...

    • دوست ارجمند آقای رضایی سلام ! نهایت خوش و مسرورم که دوستان و برادران هزارۀ من از نام هزاره نشرمیده و در راستای هنر آفرینی و بلند بردن سطح دانش مسلکی و هنری ملیت پر افتخار هزاره کوشایند . بیشک که دستان هنر پرور و آبله دار زنان و مردان هزارۀ من بمراتب بلند تر و رسا تر ازین کاشی کاری ها و دستدوزی ها هنر پردازی میکنند .

      اما در قسمت نمادین ساختن هویت هزاره در طرح نقش ها و رنگهایی که به بصورت معمول در نهاد همۀ کار های هنری ، چی دست دوزی و یا گلیم و قالین بافی ملیت های باهم برادر اوغانستان نهفته باشد و منحصر بقوم هزاره بدانیم کمی از واقعیت بدور است .

      مثلأ : اگر طرح چار ضلحی وچنگک های داخل چارضلحی را مطالعه نمائیم بیشتر در نقش قالین های ترکمنی و ازبکی نمادین و هویدا میشود تا دست دوزی یک خانم هزاره . ویا ، میناتور اطراف سرگاه و دیزاین دورا دور رواق ، بیشتر هویت میناتور اسلامی را به نمایش میگذارد تا هویت هنری یک قوم مشخص را . اگر شما مزارشریف رفته و به آرامگاه حضرت علی شرف یاب شده باشید حتمأ متوجه نقش های کاشی کاری آن تعمیر عالی شأن شده اید . این طرح ها ، نقش ها و میناتور ها با خطوط نستعلیق خراسانی ، ثُلث و نسخ عربی آنقدر به وفرت به چشم انسان کجکاو و هنر دوست میخورد که به کلک هنر آفرین هنرمندان آن زمانه های دور گذشته هزاران رحمت و آفرین میفرستد . اینکه آن هنر آفرینان و کاشی سازان بی بدیل هزاره بوده اند یا تاجک یا ازبک کسی نمیداند ولی اینقدر میدانیم که مختص هنرمندان خراسانی بوده اند که حتی این میناتورسازی ها و کاشی سازی ها به سرزمین تازی و حجاز از خراسان بزرگ رفته است .

      دوست ارجمند رضایی ، این تنها نظر شخصی من است ، امید باعث رنجش و آزرده گی شما نشده باشد . مزاری

    • دوست عزیز آقای مزاری سلام. تشکر از پیام و نظر شما. این طرح برگرفته از دست دوزی هزاره گی است و برای اولین بار کمپیوتری و یا دیجیتالی شده است. تصاویر که در این مطلب می بینید در فوتوشاپ و دو نرم افزار دیگر خلق شده اند. این تصاویر کاپی و یا برگرفته شده از هیچ جایی نیست. من در این تصاویر عملا کاشی کاری دیجیتالی نموده ام. هرکدام ازاین تصاویر هفتاد هشتاد و یکی آن بیشتر از صد لایه (لیر) داشته است. هرچهارضلعی و نیمه چهارضلعی را که میبینید یک یک چیده و دیزاین شده اند. نمیدانم دو مطلب مرتبط پیشین را خوانده اید و یا خیر؟ این طرح کاملا و صد درصد هزاره گی است. در این که طرح شبیه این شاید در میان ترکمنها و یا ازبکها باشد تردیدی وجود ندارد. اما این طرح برگرفته از دست دوزی خاص هزاره ها است. باور دارم که شما مقصد بدی ندارید. اما در کل منطقه ما این فرهنگ انکار و ادعا بسیار عام است. تا چند روز پیش که این طرح دیجیتالی نشده بود، همه، حتا خود هزاره ها(مخصوصا شهری شده ها) به آن به چشم حقارت می دیدند. خیلی ها از پوشیدن لباسی با این دست دوزی شرم داشتند و آنرا کالای غولهای وطنی می دانستند و می دانند. من پس از مطالعه و مقایسه زیاد زیبایی، قدامت، سنگینی و مرغوبیت آنرا کم نظیر یافتم و تصمیم گرفتم که نظرم را با دیگران از مجرای دیجیتالی نمودن آن در میان بگذارم. و حالا به این زودی انکار هزاره گی بودن این طرح کمی بی انصافی است. این طرح با انگشتان زنان هزاره خلق شده است، هزاره گی است و هزاره گی می ماند.

      مطالب مر تبط
      http://kabulpress.org/my/spip....

      http://kabulpress.org/my/spip....

Kamran Mir Hazar Youtube Channel
حقوق بشر، مردم بومی، ملت های بدون دولت، تکنولوژی، ادبیات، بررسی کتاب، تاریخ، فلسفه، پارادایم و رفاه
سابسکرایب

تازه ترین ها

اعتراض

ملیت ها | هزاره | تاجیک | اوزبیک | تورکمن | هندو و سیک | قرقیز | نورستانی | بلوچ | پشتون/افغان | عرب/سادات

جستجو در کابل پرس