آسم و ورزش

آسم بيماري مجاري هوايي است كه با افزايش قابليت واكنش درخت ناي – نايژه اي در مقابل تعدادي از محركها مشخص مي شود. آسم از نظر فيزيولوژيك با تنگ شدن وسيع مجاري هوايي ظاهر مي شود كه ممكن است خود به خود يا در اثر درمان بهبود پيدا نمايد و از نظر باليني با حملات ناگهاني تنگي نفس و سرفه تظاهر مي كند.

معمولا اغلب حملات كوتاه مدت هستند و از چند دقيقه تا چند ساعت دوام دارند.

محركهاي آغاز كننده حملات آسمي:

محرك هاي مختلفي باعث آغاز خمله آسمي مي شوند. برخي از مهمترين اين علائم عبارت است از:

1ـ حساسيت به برخي از موارد كه معمولا در هوا وجود دارند كه غالبا فصلي است و بيشتر در كودكان و افراد بالغ جوان ديده مي شود.

2ـ داروها مانند آسپرين

3ـ محيط و آلودگي هوا

4ـ هيجانات

5ـ مشاغلي كه در تماس با تعداد زيادي از تركيبات شيميايي باشد.

6 ـ عفونت ها ـ عفونت ها تنفسي كه شايع ترين محرك بروز و تشديد كننده حملات آسمي مي باشند.

آسم ورزشي:
لازم به ذكر است كه بعضا حمله هاي آسمي در اثر تمرين، خستگي، اضطراب و هيجان بوجود مي آيد كه آسم ناشي از ورزش نام دارد. تمرينات آمادگي جسماني كه براي بهبود شرايط بدني انجام مي گيرد براي افرادي كه بر اثر فعاليت هاي ورزشي به حملات آسمي دچار مي شوند مفيد است. در تمرينات بايد مراقب بود تا به قلب و شش ها، فشار زيادي وارد نشود. به افرادي كه تحمل فشار را دارند ورزش هايي چون تيراندازي با كمان،‌ تنيس روي ميز، تمرينات با وزنه كه باعث تقويت عضلات قفسه سينه شده و به جريان تنفس كمك مي كند با مشورت پزشك متخصص توصيه مي شود.

ورزش براي بيماران آسمي:
همه جلسات تمرين بايد با دوره گرم كردن شروع شود و تا جايي كه فرد عرق خفيفي كند ادامه يابد كه مي تواند با قدم زدن شروع شده و به دو آهسته ختم شود. سپس حركات كششي براي گروه هاي مختلف عضلات به كار رود.
فعاليت بايد با شدت كم شروع شده و به تدريج شدت يابد تا درجه آمادگي فرد بهبود پيدا كند. فعاليت بايد گروه عضلات بزرگ را دربر گيرد مانند قدم زدن، دويدن آهسته، دويدن معمولي، دوچرخه سواري و بازي هاي مختلف ورزشي. نياز است تا در هر جلسه، تمرين به مدت 15 تا 60 دقيقه به طول انجامد در افرادي كه از نظر آمادگي جسماني در سطح پايين تري قرار دارند تمرين به مدت 15 دقيقه توصيه مي شود ولي در موارد پيشرفته تر بهتر است حداقل فعاليت 30 دقيقه باشد. مطالعات نشان داده است كه انجام تمرين سه تا پنج جلسه در هفته كافي است.

(براي بيماران آسمي نبايد شدت تمرين زياد باشد و بلكه با شدت ملايم تر و مدت زمان بيشتر، بايد صورت پذيرد.)

بازي هاي پیشنهادی براي كودكان مبتلا به آسم:
براي كودكاني كه مبتلا به آسم هستند بازي هايي توصيه مي كنيم كه به كنترل بازدم و تنفس ديافراگمي كمك مي كند.

1ـ يك بادكنك را به هوا پرتاب كنيد و در حاليكه بادكنك به سمت پايين مي آيد از كودك بخواهيد تا به طور آهسته شروع به سوت زدن كند و اين كار را تا زماني كه توپ به كف محل بازي تماس پيدا كند ادامه دهد.
2ـ دو نفر در دو طرف يك ميز قرار بگيرند و يك توپ تنيس روي ميز را در وسط ميز بگذاريد. از آنها بخواهيد تا توپ را با فوت كردن به طرف ديگري هدايت كند.
3ـ چند نفر در اطراف يك ميز حلقه بزنند و تلاش كنند تا يك بادكنك را در وسط ميز قرار دارد با فوت كردن به خارج از ميز پرتاب كنند فردي كه بادكنك به طرف او فرستاده شد نيز بايد از اين كار جلوگيري كند و اجازه ندهد تا بادكنك از طرف او خارج شود.

چند تمرين براي تقويت عضلات بازدمي:
علاوه بر بازي هاي فوق، تمرينات زير نيز براي تقويت عضلات بازدمي مورب داخلي و خارجي و راست شكمي توصيه مي شود:

به حالت دمر به روي يك نيمكت دراز بكشيد و تنه ي خود را به سمت انتهاي آن بكشيد و تلاش كنيد تا تنه ي خود را از روي نيمكت به زمين نزديك كنيد. به حالت اول برگرديد و حركت را 7 مرتبه در دو نوبت تكرار كنيد.
با پاهاي باز بايستيد و دستهاي خود را به دو طرف باز كنيد. بدن خود را به يك طرف و سپس به طرف ديگر بچرخانيد حركت را 20 تا 30 ثانيه در دو نوبت تكرار كنيد.
به حالت طاق باز بر روي زمين دراز بكشيد و سر و شانه ها را در حدود 10 تا 12 سانتيمتر از زمين بلند كنيد و سپس به حالت اول برگرديد و تمرين را 10 مرتبه در دو نوبت صبح و شب تكرار كنيد.

نكته: در پايان لازم به ذكر است كه بايد هميشه يك اسپري بازكننده برونش طي فعاليت ورزشي در دسترس بيمار آسمي باشد تا در صورت نياز از آن استفاده نمايد.