تلویزون طلوع آماج خشم وتوطئه سنت گرایان

حضور نیروهای اتلاف بین المللی درافغانستان، وتوجه جامعه بین المللی برای ایجاد یک سیستم قانونمند در افغانستان، فرصتی را فراهم آورد تا مفاهیمی مانند دموکراسی وآزادی بیان، از یک انگاره ذهنی، کم کم به رفتار عملی تبدیل گردیده و بستری هرچند سردی برای تمرین آزادی بیان فراهم آید. هرچند که قانون آزادی بیان با ابهامات و پریشان نگاری تدوین گردیده و به تصویب رسید، اما دولت ومراجع مسئول دولتی که الزاما می باید نافذ قانون باشند، هیچ گاهی خود را به تنفیذ و رعایت این قانون ملزم و متعهد احساس نکردند. موارد متعددی را میتوان برشمرد که قانون آزادی بیان توسط ارگانهای دولتی که استبداد سنتی برآنها حکم می راند، نقض گردیده رسانه ها و اهالی مطبوعات ورسانه ها ازطرف این ارگانها مورد ضرب، شتم، تهدید قرار گرفته اند و یا به حبس وزندان محکوم شده اند.

تلویزن طلوع ازجمله رسانه های تصویری است که برای دومین بار مورد خشم استبداد سنتی قرار میگیرد. ظاهرااین بار نشر سریال های هندی، بهانه این خشم را فراهم آورده است اما به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، درپشت این بهانه اندیشه ی دیگری پنهان است؛ یعنی همان اندیشه ی که درگذرگاه تاریخ بستر تولید وبازتولید مصیبت دراین سزمین بوده است.

علی الظاهر پیشنهاد توقف نشر سریالهای هندی، ازطرف شورای علما و مجلس سنا، صورت گرفته است اما واقعیت این است که هم مجلس سنا وهم شورای علما دو نهاد اضا فی اند که همیشه درمدار منافع ناقضین قانون چرخیده و کارکرد ابزاری داشته اند. متاسفانه، پدیده ی دین و دین داری دراین سرزمین معمولا درتعاملات سیاسی به عنوان ابزار در دست مدعیان دین ودولت قرار داشته واندیشه های مترقی ودگرگونساز، همواره با شمشیر آخته ی دین گردن بریده شده اند. درتاریخ افغانستان موارد متعددی را می توان سراغ گرفت که شواری علما و فتاوی دینی قافیه پرداز خیالات استبداد قرار گرفته اند و تفکر ستیزی استبداد سنتی را تقدیس کرده اند. اما همین شورای علما که دربرابر نشر سریالهای هندی این همه احساس وتعصب به مصرف می رسانند، برای یکبار هم که شده شهامت نکردند که تمویل گران وترویج گران حملات انتحاری، کتابسوازان معاصر و عاملین سیاه بختی های مردم را معاندین دین بخوانند. شواری شریف علما به چماق دوسر میماند که یک سر آن دردست سیاست گذاران دولت قرار دارد و سر دیگر آن دردست ناقضین حقوق بشر که هرگاه لازم آید برفرق نو پردازان ودیگر اندیشان فرود می آورند.

اینکه نشر سریالهای هندی چه مقدار با فرهنگ وسنت مردم افغانستان درسنخیت قراردارد یا ندارد یک بحث دیگری هست اما به این واقعیت نیز باید اذعان کردکه رشد فزاینده ای تکنولوژی تصویری بامرزگذاریهای عرفی وسنتی قابل جلوگیری نیست. دراین خصوص حمایت دولت از هنرمندان و تشویق هنرمندان به تولید، تنها جایگزین منطقی برای مصرف فراورده های بیرونی می تواند باشد. البته این چیزی است که تاهنوز هیچ طرح وتوجهی از طرف دولت دراین زمینه مشاهده نگردیده است. عناد عریان دولت دربرابر رسانه ها و آزادی بیان، این گمانه را به یقین تبدیل کرده است که دولت و سیاست گزاران دولتی خود بزرگترین مانع دربرابر روند آزدی بیان قرار دارند. به گونه مثال: اداره امنیت ملی، وزارت اطلاعات وفرهنگ، لوی سارنوالی، مجلس سنا تاهنوز مانند دیواره های آهنین دربرابر آزادی بیان قرار داشته اند. درست همین سال گذشته مجلس سنا دریک اقدام شگفت انگیز، حکم اعدام پرویزکامبخش را رسما تایئد کرد و روزبعدش این اقدام را ناشی از سوء تفاهم دانست. تلویزون طلوع به دستور سارنوال ثابت مورد یورش قرار گرفت و ده ها مورد خشوشنت دیگر که توسط ارگانهای دولتی وموظفین امنیتی علیه رسانه ها و کارگزاران رسانه ها اعمال گردیدند. تامل در رفتار دولت با اهالی رسانه ها، این واقعیت را متبلور می سازد که رفتار دولت دربرابر رسانه ها، رفتار دوگانه ودرعین حال سخت متاثر ازاستبداد سنتی میباشد؛ چیزی که ذهن وافکار بخشی وسیعی از سیاست گزاران دولت را دربند کشیده است. البته استبداد سنتی درافغانستان از یک بستر تاریخی سرچشمه میگیرد که درگذر زمان ریشه های رخدادهای تلخ و مصیبت های خانمان برانداز را درخود پرورش داده است.

ریس جمهور کرزی، در آغاز حکومت خود، وعده های شرینی را درخیلی اززمینه ها و بخصوص درمورد تامین آزادی بیان تحویل مردم داد. به اعتبار همین وعده ها بود که هزاران امید خفته در دل مردم جان گرفت و رسانه های متعدد خبری وتصویری کم کم وارد عرصه ی فعالیت گردیده و دررقابت کاری قرار گرفتند. اما متاسفانه، رفتار دوپهلو وناهمگون سیاست گزاران دولتی، دربرابر آزادی بیان و رسانه ها، این تصور را به یقین تبدیل کرد که وعده های دولت درحمایت از آزادی بیان بیشتر یک شعار سیاسی بوده است که تعهد وتقید محکمی نسبت به آن به ملاحظه نمی رسد. بسیاری ازکارآگاهان این عرصه، معتقدند که حضور نیرومند سنت گرایان و عاملین جنگ درمرکز سیاست گزرایهای دولتی و مخالفت وخصومت ورزی آنها بامفاهیمی مانند آزادی بیان، ارزشهای دموکراتیک و گرایشهای پلورالیستیک، سبب گردیده است که موج روز افزونی از خشم، خشونت ومحدودیت علیه رسانه ها و کارگزاران رسانه ای اعمال گردد. به همین دلیل است که به رغم قانون مدون مطبوعات هنوز آزادی بیان به عنوان یک ارزش ساختاری درباور و رفتار سیاست گزاران دولت نهادینه نگردیده است.

اما واقعیت این است که آزادی بیان و فروریختن مهر سکوت ازلبهای مردم، درست نقطه مقابل باور وانگاره های ذهنی سنت گرایان و مصیبت پردازان دانسته میشود. بنا برهمین ملاحظه، ترویج این پدیده ونهادمند ساختن آن در ساختار فکری جامعه، بدون تردید حضور این طبقه را برمقدارت مردم، به چالش میگیرد. به همین دلیل است که سنت گرایان با استفاده از ابزارها متفاوت و با توسل به شیوه های متفاوت همواره تلاش ورزیده اند تا برای رسانه ها و آزادی بیان محدودیتهای بیشتری را و ضع نمایند تا ازیک طرف طرح مسایل انتقادی علیه دولت تقلیل یابد وازجانب دیگر حضور خودشان برمقدرات مردم به چالش کشیده نشود. طرح واعمال این رویکرد سیاسی دلیلی گردیده است که هیچ گاهی فضای اعتماد میان دولت ورسانه ها بوجود نیاید. البته این دولت است که نتوانسته است که دربرخورد با رسانه ها واهالی مطبوعات، رفتار قانونمند به نمایش بگذارد تا کارگزاران رسانه ها نسبت به تعهد وتقید دولت دربرابر قانون مطبوعات وآزادی بیان اعتماد واطمنان نمایند.

وضع قیودات وتحمیل محدودیت های روز افزون برای رسانه ها و دراشکال وابعاد متفاوت اعمال خوشنت علیه رسانه و کارگزاران آن، این تصور را به یقین تبدیل می نماید که درنظام موجود، تامین آزادی بیان وحمایت از این روند، جایش را ازیک تعهد ملی به شعار سپرده است. لذا وقتی که تعهد جایش را به شعار می سپارد، تلویزون طلوع اولین رسانه ی نخواهد بود که به بهانه واهی مورد خشم وخشونت استبداد سنتی قرار میگیرند. استبداد سنتی به عنوان یک جریان نیرومند درساختار دولت آقای کرزی همواره تلاش خواهد ورزید تا با استفاده ازهر ابزار ممکن افکار، اندیشه های نو و فعالیت های نو گرا و نوپرداز را به محکمه کشانیده تا بدینوسیله حضور چالش برانگیز شان را درجامعه تمدید نمایند.