موزیم ملی یادبود برای صلح

در تاریخ معاصر، افغانستان از دوره های مختلف جنگ و منازعه عبورکرده است. خصلت جنگ و منازعه در این کشور به‌گونه‌ای بوده است که پایان یک مرحله از منازعه سرآغاز فصل صلح و ثبات نبوده، بلکه همواره زمینه را برای دور جدیدی از منازعه مساعد ساخته است که در دوره‌های مختلف تاریخی، منازعات اشکال و قالب‌های مختلف به‌خود گرفته است. از جنگ برای تشکیل دولت مدرن تا مبارزه برای کسب استقلال افغانستان، سرکوب شورش‌های داخلی، مقابله در برابر تجاوز شوروی سابق، قربانی‌شدن حدود یک و نیم میلیون انسان در دوره‌های مختلف منازعات داخلی به شمول دوره طالبان و مبارزه با تروریزم، همه گونه‌هایی از منازعه است که در تاریخ معاصر افغانستان تجربه شده است.
بر کسی پوشیده نیست که این منازعات خسارت‌های انسانی زیادی را در پی داشت به رغم آنکه آمار دقیقی در چهارچوب یک بانک منظم معلوماتی از مجموع قربانیان در دوره‌های گوناگون منازعات تنظیم نگردیده است، اما کشتار افراد ملکی به‌صورت انفرادی و گروهی بخش قابل توجهی از قربانیان جنگ و منازعه را در این کشور تشکیل می‌دهد. با این حال، متأسفانه تاکنون نگاهی عبرت‌آمیز نسبت به این گذشتة فاجعه آمیز تاریخی شکل نگرفته و هنوز واقعیت‌های تلخ گذشته، به منظور جلوگیری از تکرار آن، بصورت منظم در معرض تأمل، تفکر و تدقیق قرارد نگرفته است.
بنابراین در پهلوی سایر موضوعات، تلفات عظیم انسانی یکی از شاخصه های اساسی دوره های مختلف جنگ و منازعه در این کشور شمرده می شود. بنابر آمارهای بدست آمده، در دوره های مختلف منازعه، بیش از 120 تا قبر دسته جمعی در مناطق مختلف کشور چون کابل، مزارشریف، بدخشان، بامیان، کنر و چندین ولایت دیگری نیز کشف گردیده که در آن اجساد صدها انسان مدفون اند. با وجودیکه هنوز آمار مشخصی از ناپدیدشدگان در دست نیست فقط اخیرآ بخشی کوچکی از آن که شامل 5000 نفر می باشند توسط پولیس هالند تحقیق و کشف گردید. نشر این ارقام بخش قابل توجه از شهرواندان کشور را یکبار دیگر در اندوه فرو برد و ضرورت تآمین عدالت و ارجگذاری به خاطرات قربانیان را بیش از پیش برجسته ساخت. متآسفانه جنگ و خشونت در یک مقطع خاص تاریخی محدود نمی شود زیرا با وجود دست آوردهای خوب حقوق بشری در یک دهه اخیر، هنوز ما شاهد قربانی شدن حدود 14000 نفراز سال 2007 تاکنون نیز هستیم، که اکثر آنها افراد ملکی بوده اند.
اما متسآسفانه تا کنون یک میکانیزم اساسی و جامع برای حفاظت از میراث های جنگی، مستند سازی دوره های مختلف منازعه که منجر به حقیقت یابی گردد صورت نگرفته است، بناء آنچه که فعلا ضرورت احساس می شود، حفظ حافظه جمعی و اذعان به درد و رنج قربانیان به خاطر جلوگیری از تخطی های حقوق بشری و رسیدن به صلح پایدار می باشد.
جناب رئیس جمهور!
از نظر ما، دورة شما، به رغم محدودیت‌ها و دشواری‌های موجود، دستاوردهای چشم‌گیری در عرصة حقوق بشری داشته است و از این لحاظ تنها دوره‌ای در تاریخ افغانستان است که حداقل، به جای ترویج و افزایش خشونت و جنگ و تخطی‌های حقوق بشری، توجه جدی‌تری به مسایل رنج انسانی در افغانستان صورت گرفته است. از تأسیس کمیسیون مستقل حقوق بشر گرفته، تا گسترش حداکثری معارف و آموزش، بالارفتن سطح دسترسی به امکانات صحی و در نهایت کاهش مرگ و میر مادران و اطفال در جامعه، از دستاوردهای مثبت حکومت شما بوده است. با این حال، با توجه به پیشینة تاریک و نقض فاحش حقوق بشر در گذشته و با توجه به مخاطرات و تهدیدات پیش‌رو در افغانستان، لازم است که در زمینة توجه به رنج قربانیان و ارتقای سطح آگاهی عمومی نسبت به وضعیت حقوق بشری و مخاطرات جنگ در افغانستان، کارها و اقدامات بسیار جدی‌تر و اساسی‌تری صورت بگیرد. بنابراین ارج‌گذاری به قربانیان، حرمت نهادن به اصل زندگی و دلجویی از بازماندگان قربانیان بسیار اساسی و مهم است. تحکیم فرهنگ احترام به اصل حیات و زندگی، حراست از نمادهای از خودگذری و دلجویی از مجموعه‌ها و نهادهای قربانی هم موجب التیام رنج‌ها و زخم‌های قربانیان در گذشته می‌شود و هم در چشم‌انداز آینده از بروز مجدد منازعه جلوگیری می‌کند. در نهایت این امر جامعه را در گذار از منازعه به صلح و ثبات پایدار کمک خواهد کرد.
امروز مردم افغانستان از قربانیان دوره‌های مختلف منازعه خاطرات زیادی در ذهن ندارد. خاطرات قربانیان از تمام دوره‌ها و اشکال منازعه به تدریج به فراموشی سپرده شده است. دلیل اساسی این فراموشی و ضعف حافظه تاریخی عدم توجه به حفظ، مراقبت و نهادینه‌ساختن خاطرات قربانیان انسانی منازعات و جنگ‌های پی در پی بوده است. با این که انسان‌های زیادی در این جامعه قربانی شده است و افغانستان یکی از کشورهایی است که طولانی‌ترین جنگ داخلی را تجربه کرده است و هم اکنون افغانستان بیشترین جمعیت آواره و مهاجر را در جهان دارد، اما هنوز برای قربانیان، حتی مکانی بنام موزیم جنگ و جود ندارد. این امر سبب گردیده است که مردم بجای عبرت و آموختن از تجربه تلخ دوره‌‌های قبلی منازعه، نفس منازعه را هر ازگاهی از نو به تجربه بگیرند.
شکی نیست که یاد بود، بخش مهمی از اذعان به درد و رنج تاریخی خانواده‌های قربانی محسوب می‌شود و تأثیرات عمیق روانی برای عبرت‌گیری از گذشته و جلوگیری از تکرار فجایع قبلی، در جامعه بر جای می‌گذارد
سازمان حقوق بشر ود موکراسی افغانستان (AHRDO)، در طی پنج‌سال فعالیت خود بیشتر از صد "صندوق خاطرات" را که حاوی اشیاء باقی مانده از قربانیان جنگ می باشد،از دوره های مختلف منازعه جمع آوری کرده است. محتویات این صندوق‌ها را بیش از هزار قلم اجناس مختلف تشکیل می‌دهد. به خاطر حفاظت از حافظه جمعی و نگهداری میراث‌های جنگ در افغانستان، سازمان حقوق بشر و دموکراسی افغانستان (AHRDO) همراه با نهادهای جامعه مدنی در نظر دارد که موزیم ملی یادبود برای صلح را در یک مکان مناسب ایجاد نماید. این موزیم به‌عنوان اولین نهاد ملی زمینه‌ساز جمع‌آوری خاطرات قربانیان جنگ، برای جلوگیری از تکرار منازعه و تحکیم صلح و ثبات در کشور خواهد بود. بنابراین از جلالت مآب رئیس جمهور، دولت جمهوری اسلامی افغانستان، صمیمانه تقاضا می‌شود تا در ادامة کارنامة خوب در عرصة حقوق بشری و برای تکمیل این کارنامه، فرمان قاطعی را جهت واگذاری یک مکان مناسب برای موزیم صادر نماید.
قرار است که "صندوق های خاطرات" جمع آوری شده و همچنان صندوق های دیگری که در حال جمع آوری شدن می باشد، به این مکان انتقال داده شود و در نمایشگاه دائمی و در معرض دید مردم و نسل های بعدی قرار گیرد. مراقبت و حفاظت ازین صندوق ها به عنوان میراث های جنگ و یادبود از خاطرات فراموش شده ی قربانیان مستلزم توجه جدی جلالت مآب می باشد.

امضاء کنندگان
اینجا را کلیک کرده و این درخواست را امضا کنید!