ما را به خیر شما کاری نیست، شر مرسانید!

پناهندگان افغانستانی مقیم ترکیه 23 روزاست که به تحصن خود مقابل دفترکمیساریای عالی سازمان ملل در انقره ترکیه ادامه داده اند. آنها برای رسیدن به خواسته ها و حقوق انسانی و حقوق پناهندگی خود که از سوی اصلی ترین نهاد حامی حقوق بشریعنی کمیساریای عالی سازمان ملل درامورپناهندگان، زیرپا شده و مورد تبعیض قرار گرفته اند، دست به این اعتراض زده اند.

براساس آمارهای تخمینی حدود سی هزار پناهجوی افغانستانی طی سال های اخیر به ترکیه آمده اند که از این جمع 16 هزار نفر شان اصلا در دفتر کمیساریای سازمان ملل در امور پناهندگان ثبت نام نشده اند و حدود 6 هزار نفر شان ثبت این کمیساریا شده اند اما پرونده های شان در حال تعلیق است و کمتر از 6 هزار نفر شان قبولی UNHCR را دارند.

اما بعد از قبولی 5 تا 6 سال منتظر هستند، ولی این کمیساریا پرونده های آنان را برای جایگزینی به کشور سوم نفرستاده است. از سال 2012 به بعد ثبت نام این پناهندگان در دفتر UNHCR در انقره قطع گردید و نهاد ترکی حامی پناهندگان معروف به آسام ثبت نام از پناهندگان افغانستان و بعد ثبت نام از همه پناهندگان تازه وارد ترکیه را به عهده گرفت. به دنبال آن در اوایل سال 2013 کلیه پرونده های پناهندگان افغانستانی را دفتر UNHCRترکیه به مدت 6 ماه به حالت تعلیق در آورد. با پایان گرفتن این تعلیق در ماه نومبر2013 این کمیساریا باردیگر تعلیق شش ماهه دیگر را روی پرونده های پناهندگان افغانستانی تطبیق کرد. اکنون که زمان دومین تعلیقی رو به پایان است، دفتر UNHCR ترکیه تصمیم گرفته است که سرنوشت کلیه پناهندگان افغانستانی را که در دفتر کمیساریا ثبت نام نشده اند، به دولت ترکیه بسپارد.

با توجه به تبعیضات آشکاری که این کمیساریا در مورد حقوق پناهندگی افغانستانی روادشته بودند، پناهندگان افغانستان در برابردفتراین کمیساریا در انقره دست به تحصن و اعتراض زدند.

طی 23 روزاعتراض بسیاری از نهادی های طرف دار حقوق بشر و پناهندگان از تحصن کنندگان دیدار کردند و پناهندگان افغانستان را حق به جانب دانستند. از دفترعفوبین الملل گرفته تا چندین نهاد و سازمان طرفدار حقوق بشر با پناهندگان دیدار کرده اند و حق را با پناهندگان داده اند و عفو بین الملل طی اعلامیه ای از وضعیت پناهجویان افغانستانی در ترکیه و یونان اظهار نگرانی کرده است.

وقتی خبرتحصن پناهجویان در رسانه های ایتالیا منعکس شد، طرفداران حقوق پناهندگان در حمایت از ما به دفتر کمیساریا نامه نوشتند و خواستار توضیح نسبت به این رفتار تبعیض آمیز شدند.

قرار است دیگر نهادهای طرف دارحقوق بشر در کشورهای اروپایی از مظلومیت ما حمایت کنند. اما آنچه که برای ما پناهجویان افغانستانی بسیار درآورد و تاسف باراست، اظهارات سخنگوی وزارت خارجه افغانستان در مورد تحصن افغانستان درمقابل دفتر کمیساریای ترکیه است.

براساس گزارش رادیو آزادی، آقای شکیب مستغنی سخنگوی وزارت خارجهء افغانستان روز دوشنبه در کابل به خبرنگاران گفت: "بنابر 3 دلیل دفتر سازمان ملل نمی تواند قضایای پناهندگی این افراد را بررسی کند.یکی این که دفتر ساحوی سازمان ملل در انقره مسوول بررسی دوسیه های اتباع کشورهای سوریه، عراق و ایران است و فقط به این کشورها عرضهء خدمات دارند.

دلیل دوم این که به کشورهای که این سازمان افراد را به عنوان مهاجر می فرستد، آن کشورها انتقاد کرده اند که افغانستانی ها بیشتر مهاجرین واقعی نیستند. دلیل سوم آقای مستغنی این است که دفتر سازمان ملل در انقره گفته است که مهاجران افغانستانی می توانند از حکومت ترکیه خواهان پناهندگی شوند".

البته ما از وزارت عودت مهاجرین و وزارت خارجه افغانستان انتظار بیشتراز این را نداریم، زیرا هربارکه پای نمایندگان این دو وزارت خانه در مورد پناهندگان افغانستان به هرکشورهای خارجی رسیده است، جز ایجاد مشکل برای پناهندگان افغانستانی و معامله با سرنوشت آنان با کشورهای میزبان، کاری دیگری نکرده اند.

اما آنچه تعجب ما را برانگیخت بی خبری و بی اطلاعی مقامات وزارت خارجه کشورما از منشوراعلامیه حقوق بشر و کنوانسیون حقوق پناهندگی سازمان ملل در سال 1951 است.

من یقین دارم که سخنگوی وزارت خارجه کشورما کوچک ترین اطلاعی از مفاد این دو اعلامیه بین المللی ندارد، زیرا اگر اطلاعی از آن می داشت، خود را چنین مضحکه نمی کرد.

زیرا درماده سوم این کنوانسیون آمده که:«دول‌ متعاهد مقررات‌ اين‌ كنوانسيون‌ را بدون‌ تبعيض‌ از لحاظ‌ نژاد يا مذهب‌ يا سرزمين‌ اصلي‌ درباره‌ پناهندگان‌ اجرا خواهند نمود». براین اساس حتی دفتر کمیساریا سازمان ملل در امور پناهندگان در ترکیه هیچ گاه این جرات را به خود داده نتوانسته است که بگوید، این دفتر مختص پناهندگان ایرانی، عراقی و سوری است و شامل پناهندگان افغانستانی و سومالی نمی شود. چون از نظر حقوق پناهندگی هر پناهنده حق دارد درهر نقطه و مکانی که دفتر سازمان ملل است خود را ثبت نام کند و از حقوق اولیه هر پناه جوه است که این دفتر او را ثبت نام کند تا روشن شود که پناهنده واقعی است یانه؟.

تاهنوز دفتر سازمان ملل در انقره هرگز نگفته است که این دفتر مختص پناهندگان همسایه ترکیه است، پس سخنگوی وزارت خارجه افغانستان براساس چه دلیلی کاسه داغتراز آش شده و کلیه حقوق پناهندگی پناهجویان افغانستانی در ترکیه را سلب شده اعلام کرده است؟.

آقای مستغنی حتی تا این اندازه به عقلش نرسیده است که اگر دفتر این کمیساریا مختص پناهندگان ایرانی وعراقی است پس چرا این دفتر هزاران پناهنده افغانستانی را ثبت کرده و برای آنها قبولی داده اند؟.

آیا ما باید مشکلات و تبعیض رواداشته از سوی دفتر سازمان ملل در ترکیه را تحمل کنیم یا بر بی سوادی و اشتباهات دیپلماتیک مقامات وزارت خارجه خود حسرت بخوریم؟.

شما براساس چه دلیلی ثابت می توانید که پناهندگان افغانستانی در کشور ترکیه پناهندگان واقعی نیستند؟. شما براساس کدام منبعی ادعامی کنید که کمیساریا ی عالی سازمان در امور پناهندگان، پناهجویان افغانستان را پناهندگان واقعی نمی دانند؟.

آیاشما کدام سندی در این مورد دارید؟. اگر سند ندارید براساس چه دلیلی چنین ادعایی می کنید؟. اگر این پناهندگان واقعی نبودند، چرا این حرف را سازمان ملل و یا کشورهای پناهنده پذیر به پناهجویان افغان نمی گویند؟ و چرا برای آنها قبولی می دهند و چرا در نشست با پناه جویان افغانستانی چنین چیزی را نمی گویند. این قلم حد اقل 4 بار با مقامات بلند پایه سازمان ملل جلسه داشته ام، آنها حتی یک بار چنین ادعایی را نکرده اند.

آنها ادعایی شان این است که اولویت تعیین کشوری به کشورهای همسایه ترکیه است و حوادث عراق و سوریه و حکومت احمدی نژاد در ایران، این پناهندگان را در اولویت قرار داده اند که ما این اولویت را نیز قبول نداریم، زیرا در کنوانسیون پناهندگی کشورهمسایه و غیر وهمسایه تعریف نشده است.

نمی دانم اقای مستغنی براساس کدام اطلاعاتی کاسه داغتراز آش برای سازمان ملل شده است و از کی خود را وکیل و وصی کمیساریای سازمان ملل در امور پناهندگان در برابر پناهندگان افغانستان می داند؟.

به هرحال ماپناهندگان افغانستان بارها از وزارت عودت مهاجرین و وزارت خارجه خواسته ایم که با حقوق ما با کشورهای میزبان و نهادهای بین المللی معامله نکنند. ما نه به دلسوزی شما احتیاج داریم و نه به دفاع شما از حقوق ما. فقط یک خواهش داریم که: " مارا به خیر شما کاری نیست، شرمرسانید".