تصميم بزرگ جنرال

پرويز مشرف ـ رئيس جمهور دولت نظامي پاكستان‌ ـ استعداد فوق العاده اي در چرخش هاي سياسي دارد و اين خصلت از او يك بازيگر برجسته در تاريخ كم حجم پاكستان ساخته است. براي مثال وي كه در سال 1999 با كودتاي نظامي، دولت مردمي نواز شريف را ساقط كرده بود، توانست حمايت حزب مسلم ليگ (شاخه حاكم) ‌را جلب كند، كه نتيجه آن (( برگزيدن وي از سوي حزب براي انتخابات سال جاري در پاكستان است. در حال حاضر بيشتر شهرداران و اعضاى شوراى شهرها، عضو حزب مسلم ليگ )حاكم( هستند و اين حزب بيشترين كرسى ها را در مجالس ملى و سنا در اختيار دارد(( .

انتخابات عمومى نمايندگان مجلس ملى پاكستان در سال جاري برگزار و (( طبق قانون اساسى، نخست وزير توسط مجلس ملى انتخاب مى شود .رئيس جمهورى نيز توسط هيأتي متشكل از اعضاي سنا، مجلس ملي و اعضاي مجالسي ايالتي براي يك دوره پنج ساله انتخاب مي شود. رئيس جمهور مي تواند براي دو دوره متوالي انتخاب شود. يكي از مهم ترين اختيارات رئيس جمهور كه از دوران ضياءالحق باقي مانده، قدرت انحلال مجلس ملي است.))

از سويي پرويز مشرف كه با كودتاي نظامي قدرت را به دست گرفته بود با واكنش منفي جامعه جهاني مواجه شد تا آنجا كه عضويت پاكستان از سوي كشورهاي مشترك المنافع تا سال 2004 به حالت تعليق در آمد. اما وي در مبارزه غرب عليه تروريسم توانست با آنها همگام شده و به اصرار شديدشان مبني بر قطع حمايت رسمي از طالبان و خشكاندن ريشه هاي تروريسم در پاكستان پاسخ مثبت داده و وجه بين المللي خود را ارتقاء بخشد.

با سقوط اولين بمب آمريكا بر مواضع طالبان در دسامبر 2001، وي رئيس وقت ISI (( محمود احمد ))‌ را بركنار كرد و ((‌ سپهبد حسن الحق ))‌ را كه با سياست ِ همراهي او با غرب موافق بود را به رياست اين سازمان برگزيد. ((حسن الحق در 6 ماه آي . اس .آي را از حضور عناصري كه تصور مي شد هرگونه پيوندي با طالبان داشته اند، پاكسازي كرد.)) .جالب ترين بخش قضيه ياد آوري اين مساله است كه طالبان در سال 1994 توسط پاكستان و ISI و از بين طلاب مهاجر افغاني تشكيل شد. همان طلابي كه اكثرا از قوم پشتون بوده و در مدارس علوم ديني متعلق به حزب جمعيت علماي اسلام پاكستان آموزش مي ديدند. بدنبال حوادث يازده سپتامبر و تصميم آمريكا مبني بر حمله به طالبان، پاكستان در يك چرخش صد و هشتاد درجه اي، از حمايت اين گروه دست كشيده و با آمريكا براي نابود اش همراه شد.

وي همچنين كوشيده است با در پيش گرفتن اقداماتي اصلاحي به مقابله نامحسوس با بنيادگرايي بپردازد.

(( وى اجازه ايجاد شبكه هاى تلويزيونى خصوصى و بحث پيرامون موضوعات اجتماعى را كه پيش از اين ممنوع بودند، صادر كرده است. پاكستان همچنين به يمن اقدامات جنرال به پيشرفت هاى خوبى در زمينه حقوق بشر دست يافته است كه از جمله آنها مى توان به ممنوعيت قتل انسان ها براى حفظ آبرو و شأن اجتماعى نام برد.))

روزنامه واشنگتن پست يك بار از قول وي گفته بود (( ما نياز داريم كه صراحتاً با حقيقت محض روبه رو شويم. آيا راه ترقى و پيشرفت در سايه تخاصم و ستيزه جويى قابل پيمودن است؟ آيا گام برداشتن در اين مسير واقعاً ما را به دوران پرشكوه گذشته مان بازخواهد گرداند؟ دورانى كه مكتب اسلام به عنوان منادى پيشرفت و توسعه در سراسر جهان مطرح بود. ))

وي در جاي جاي سخنانش از ضرورت ترك تند روي و استفاده از دستاوردهاي مفيد غربي براي ارتقاي اسلام و پاكستان سخن گفته بود. اين سخنان و عملكرد وي در همراهي با غرب چه از روي بينش و ايمان قلبي وي گفته شده باشد و چه از روي نياز، خشم بنيادگرايان پاكستان را برانگيخته است. خشمي كه آنان به صراحت در انتقادهاي شديدشان از او و نزديكي اش به (( دولتهاي كفر )) آن را ابراز كرده اند.

چندي پيش (( مولانا سمیع الحق مدیر مدرسه مشهور (دارالعلوم حقانیه) در جواب خبرنگار ((جيمس تاون)) در مورد نظرش درباره حملات انتحاري در پاكستان گفته بود:‌ (( این جای تعجب نیست. آغاز رشته حملات انتحاری در نقاط مختلف پاکستان تاریخچه کهن در این کشور ندارد، و این حملات زاده مستقیم سياستهاي حکومت پاکستان است .سياستهايي که بر اساس آن عملیات غیر عادلانه ارتش در مناطق قبایلی منجر به هلاکت صدها تن از برادان مسلمان ما شد. از همه زیاد تر نظامیان پاکستانی در حد جدی خطر قرار دارند، زیرا ریس جمهور" جنرال پرویز مشرف" سياستي غلط را طرح ریزی نموده و مبارزه را به نام جنگ علیه تروریزم برپاه نموده است ، در حالیکه خود اصلاً معنی درست از تروریستان را نمیداند. من شنیده ام که مجاهدین سوگند خورده اند که اگر ارتش " پاکستان" عملیات نظامی خود را در مناطق قبایلی پایان ندهند، دامنه این حملات انتحاری به شهر ها کشانیده خواهد شد ، که این طور هم شد، حالا شما میبینید شهر های عمده پاکستان شاهد حملات انتحاری هستند.)) . لازم به ياد آوري است مدرسه ((دارالعلوم حقانيه)) در (( اكوره ختك)) و در ايالت ((شمال غربي)) پاكستان مي باشد. بسياري از رهبران طالبان همچون (( ملاعمر )) رهبر اين گروه سالها در اين مدرسه آموزش ديده اند.

اقدامات مشرف در تاريخ حاكمان نظامي پاكستاني كمتر دنبال شده است. براي مثال جنرال ضياء الحق كه در 5 ژوئيه 1977 طي يك كودتا ذوالفقار علي بوتو نخست وزير و رهبر حزب مردم پاكستان را از قدرت خلع و مدتي بعد در زندان اعدام كرد، همكاري نزديكي را با احزاب بنيادگراي پاكستاني چون جماعت اسلامي پاكستان آغاز كرد. وي ايده پاكستان كاملا اسلامي را دنبال مي كرد كه در آن دستورات و حدود اسلامي اجرا گردد.

(( روشن بود كه اسلامى كردن در پاكستان وارد مرحله اى ماوراى معيارهاى به تصويب رسيده توسط دولت « بوتو » شده بود. تا جايى كه به اركان دين مربوط مى شد، تأكيد بيشترى بر توجه به نمازظهر در اداره هاى تحت كنترل دولت مى شد. به مديران رده بالاى اداره ها سفارش مى شد كه امام جماعت شوند و يا حداقل در نمازها شركت كنند.در طول ماه رمضان ممنوعيت غذا خوردن در انظار عمومى سخت تر شد و حتى گرفتن غذا براى مسافران و بيماران (كه بر اساس قانون اسلام معاف هستند) مشكل بود. تبليغات دولتى زيارت سالانه مكه را با فيلم ها و عكس هايى از مسؤولان بلند پايه حكومتى در حال بدرقه يا استقبال زائران در لنگرگاه ها و فرودگاه ها را در بر مى گرفت و چنين وانمود مي شد كه رژيم جديد اجازه زيارت به زائران بيشترى را مى دهد. بر سانسور فيلم و تلويزيون افزوده شد و براى پذيرش دختران در دانشگاه ها، ديدگاه عفت و حجاب به طور فزاينده اى به كار گرفته شد و به پوشش زنان و دختران شركت كننده (در اين دانشگاه ها) توجه شد.))

در دوره وي جنگهاي فرقه اي و مذهبي به شدت در پاكستان رواج يافت و بسياري از شخصيتهاي مذهبي از طرفهاي درگير مذهبي ترور شدند و بسياري از مردم نيز قرباني اين حملات تروريستي شدند.

جالب آنجاست كه ضياء الحق در سياست خارجي به دليل حضور نظامي شوروي در افغانستان به عنوان متحد آمريكا عمل كرده و به عنوان حامي مجاهدين افغان در پاكستان درآمده و توانسته بود به عنوان كانال دريافت كمكهاي كشورهاي غرب به مجاهدين در آيد و همچنين مسلماناني را كه براي جهاد از ديگر نقاط جهان به افغانستان مي آمدند را سازماندهي كند.
اما امروز مشرف بر خلاف اسلاف نظامي خود نه تنها از در مصالحه و دوستي با بنيادگرايان در نيامده است، بلكه كوشيده است آنها را از صحنه سياست پاكستان حذف كند. كاري كه شايد مجبور باشد به حريفان سياستمدار خود امتيازاتي بدهد. بي نظير بوتو رهبر حزب مردم و نواز شريف رهبر حزب مسلم ليگ ( شاخه نواز) اخيرا گفته اند كه دشمني هاي سابق را فراموش كرده اند و هر دو در آخرين مواضع مشتركشان قصد دارند دموكراسي را به پاكستان بازگردانند.

اين در حالي است كه برخي، از تماسهاي پنهان و پيداي بوتو با مشرف خبر داده اند‌‌. ائتلافي كه مشرف را با بوتو در صف مقابله با افراطيون قرار مي دهد. افراطيوني كه مي توانند خارج از قاعده بازي، با انجام اقدامات تروريستي دولت را با چالش مواجه كرده و كشور را از امنيت تهي كنند.

اما صف بندي اين گروههاي تندرو عليه مشرف در انتخابات سال جاري به نظر نمي رسد كه چندان براي وي خطرناك باشد. خصوصا كه او حمايت جامعه جهاني را در مبارزه عليه تروريسم به خود جلب كرده است. احزاب بنيادگرايي هم كه به سياست روي آورده اند در گذشته پاكستان موفقيتهاي چشم گيري نداشته اند. براي مثال ((حزب جماعت اسلامي پاكستان به عنوان با سابقه ترين و سازمان يافته ترين حزب بنياد گراي اين كشور، در انتخابات سال 1990 تنها توانست چهار كرسي از 342 كرسي مجلس ملي را تصاحب كرد.در انتخابات ملي 1993، اين حزب و گروههاي سياسي وابسته به آن از قبيل جبهه اسلامي پاكستان، تنها سه كرسي را در مجلس ملي به خود اختصاص دادند. )) .

به نظر مي رسد مشرف تصميم گرفته است با قدرت و جديت و با پشتوانه ارتش مجهز خود، به نبرد با بنيادگرايان بپردازد. اقدامي كه مطمئنا تحسين جامعه جهاني را به دنبال خواهد داشت و باعث افزايش وجهه وي خواهد شد. سخن اينجاست كه آيا مشرف براي غلبه بر بنيادگرايي وارد معامله با رقباي سياستمدار خود خواهد شد و با تقسيم قدرت فراوان خود، آنها را نيز وارد چرخه سياست پاكستان خواهد كرد؟ اقدامي كه بدون آن، به نظر نمي رسد حكومت نظامي وي هم تفاوت چنداني با حكومت مطلوب بنيادگرايان داشته باشد.