No Censorship!

Letter to Editor

@چشم انداز نو

افغانستان الکترونيکی، تخيل و رويا نيست

کانيشکا پيوند

افغانستان الکترونيکی، تخيل و رويا نيست. نتيجه برنامه ريزی و استفاده صحيح از امکانات موجود کشور می باشد. افغانستان الکترونيکی جريان توسعه را شتاب می دهد و شکوفايی اقتصادی را باعث می شود. آمارها و نتايج نشان می دهد که کشورهايی که به دنيای الکترونيکی و  تجارت ديجيتالی وارد شده اند، سود های کلانی هم بدست آورده اند. تنها در کشورهای آسيايی مانند مالزیا ، سنگاپور، تايلند، اندونيزيا و فيليپين سالانه بيش از 5 ميليارد دالر آمريکايی به عوايد اقتصادی اين کشورها افزوده می شود. در بين اين کشورها، مالزيا بهتر از همه توانسته است، اقتصاد خود را به دنيای ديجيتال مجهز کند و به سودی بيشتر از يک ميليارد دالر آمريکايی در سال برسد. آهنگ پيوستن به دنيای الکترونيکی در آسيا از سال 2000 به اينسو شتاب فراوانی گرفته است. کشور ايالات متحده آمريکا با حجم مبادلاتی بيش از 800 ميليارد دالر در سال، پيشتاز تجارت الکترونيکی می باشد و پس از آن کشورهای اروپايی و ژاپن سهم بيشتری را در انجام مبادلات تجاری الکترونيکی بدست آورده و در رديف های بعد قرار دارند. آمارها می گويد که نزديک 25 تا 30 درصد مبادلات بين المللی تجارت، امروزه از طريق الکترونيکی آن صورت می گيرد. در سال 1999 رقمی حدود 11500 ميليارد دالر از همين طريق ميان اهالی تجارت الکترونيک جابجا شده است و در سال های 2003 و 2004 اين رقم به نزديک 40000 ميليارد دالر رسيده است. گفته می شود در گسترش فزاينده ای که اين نوع تجارت دارد، تا سال 2050 حدود 80 درصد مبادلات تجاری جهان به شيوه الکترونيکی خواهد بود.

با توجه به آمار و اطلاعات ذکر شده، عدم برنامه ريزی برای استفاده از اين تکنولوژی جديد در افغانستان ، ما را همچنان در عقب ماندگی اقتصادی نگاه می دارد. کارشناسان معتقدند که کشورهای جهان سوم با استفاده از دنيای الکترونيکی می توانند، اقتصاد کشورشان را رشد داده و درآمد سرانه افراد را به سطح درآمد افراد در کشورهای پيشرفته برسانند.

حال بايد پرسيد که تجارت الکترونيکی و يا شکل گسترده تر آن افغانستان الکترونيکی چيست؟ چه امکاناتی برای اجرای آن در کشور داريم، چه امکاناتی نياز داريم و  گام های عملی برای ايجاد آن را چگونه برداريم؟

بطور خلاصه افغانستان الکترونيکی به افغانستانی گفته می شود که روابط رسمی و غير رسمی در انتقال پيام و دريافت آن، پردازش و اجرای داده ها؛ از طريق شبکه های محلی و بين المللی صورت گيرد. همچنين مبادله الکترونيکی اجناس و خدمات، نقل و انتقال الکترونيکی پول از طريق بانک های الکترونيکی، مبادله الکترونيکی اسناد، مذاکرات، قراردادها، بازاريابی و...جزو اين پروژه بزرگ می باشد. افغانستان الکترونيکی بايد اطلاعات جامعی از شهرها و روستاها را همراه با منابع انسانی و طبيعی آن در خود داشته باشد. در همه اين موارد ما نياز به موارد زير داريم:

يک: ساختن و تدوين قوانين حقوقی برای روابط الکترونيکی از جمله معتبر ساختن اسناد و امضاهای الکترونيکی، قوانين مخصوص گمرک و قوانينی که حقوق خريدار و فروشنده را تضمين کند:

 اين بخش بايد توسط دولت انجام گيرد و با توجه به جهانی بودن سطح ارتباطات، قوانين نيز بايد با استانداردهای جهانی برابر باشد. مثلا در بخش هايی از کار و عمليات افغانستان الکترونيکی در صورت تخلف امکان پيگيری توسط پوليس فدرال آمريکا وجود دارد. داشتن پوليس کارامد برای شناسايی و رديابی متخلفان از برنامه هايی است که بر عهده دولت می باشد.

دو: ساختن پايگاه ها و شبکه های الکترونيکی افغانستانی:

پايگاه های الکترونيکی می توانند وب سايت های افغانستانی باشند که علاوه بر نمايش اطلاعات و قابليت تبادل آن، امکان خريد و فروش جنس و خدمات(Online Store) را نيز داشته باشند. شبکه های الکترونيکی نيز امکان دسترسی افراد را به اطلاعات و داده های لازم فراهم می کند. اين قسمت بايد توسط دولت و بخش های خصوصی فراهم شود.

سه: سيستم بانکی که بتواند خريد و فروش آن لاين Online را پوشش دهد:

 سيستم بانکی بايد خدمات الکترونيکی را در دستور کار خود قرار دهد و بانک ها با ارايه سرويس های آن لاين امکان نقل و انتقال پول بين افراد را بوجود آورد. معمولا اين قسمت با وجود کارت های اعتباری ( Credit Cart) ممکن می شود. کارت های اعتباری بايد داخل افغانستان و بيرون کارايی داشته باشند. ارايه کارت های اعتباری بين المللی مانند مستر کارت (Master Cart ) و ويزا کارت(Visa Cart) و همچنين کارت هايی که شبکه های نقل و انتقال داخلی را پوشش دهند، بايد توسط بانک های خصوصی و دولتی عرضه شوند. قوانين بانک های الکترونيکی با رعايت استاندارد های بين المللی می تواند توسط دولت و بخش خصوصی صورت گيرد.

چهار: وجود خطوط ارتباطی قدرتمند که کمپيوتر ها را به شبکه اينترنت وصل کند:

شرکت هايی که اين سرويس را می دهند به آی.اس.پی (ISP) معروف اند. آی. اس. پی ها بسته به پهنای باند خود تعداد معينی از کمپيوتر ها را با سرعت استاندارد به شبکه وصل می کنند. اين قسمت بيشتر توسط بخش خصوصی پوشش داده می شود.

پنج: آموزش و اطلاع دهی به افراد از طريق رسانه های خبری و حتا امکان وارد کردن آن به سيستم آموزشی کشور در مکاتب و دانشگاه ها:

 افغانستان الکترونيکی پديده ای نو و جديد می باشد که با آموزش های همگانی می تواند قابل فهم شود.افغانستان الکترونيکی، پيچيده گی های خاصی دارد که بيشتر مربوط به مراحل ساخت آن می باشد. استفاده از امکانات اين جهان زنده ديجيتالی کار چندان مشکلی نيست و حتا در نوع خود جذابيت های خاصی نيز برای افراد دارد که در جريان آموزش علاقمندی به آن را فراهم می کند. اين قسمت را بايد دولت و شرکت های خصوصی دست اندکار در تجارت الکترونيکی بر عهده گيرند.

شش: امنيت اطلاعات و داده ها:

افراد بايد با آسودگی و اطمينان از محرم بودن اطلاعاتشان، دست به تبادل آن بزنند. قوانين همچنان که حفظ و مراقبت مکالمات تلفنی و بسته های پستی را تضمين کرده اند، بايد در انتقال الکترونيکی داده ها و پيام ها نيز تسری پيدا کنند. همچنين برای بالا بردن ايمنی شبکه ها از نرم افزار های خاص مراقبت مانند وری ساين (Very Sign ) استفاده می شود. اين قسمت نيز بايد توسط دولت و شبکه های پوششی داخلی و بين المللی تامين شود.

خوشبختانه تکنولوژی ارزان و سريع اينترت در کابل و ولايات کشور وجود دارد که توسط چند شرکت خصوصی سرويس دهنده اينترنت (ISP) مانند ندا و اينستا نت و با مشارکت شرکای افغانستانی و خارجی فراهم شده است. اين شرکت ها مشکلاتی هم در پهنای باند و سرعت دارند که می توانند براحتی آن را حل کنند. همچنين آن ها بايد قيمت هايشان را پايين تر بياورند تا افراد بيشتری علاقمند به اينترنت شوند. متاسفانه قيمت های اين شرکت ها در مقايسه با کشورهای همسايه گران می باشد. جدا از کيفيت خدمات دهی اين شرکت ها، می توان گفت که بخشی از امکانات افغانستان الکترونيکی که وصل شدن کمپيوتر به شبکه می باشد، در کشور وجود دارد. قسمتی ديگر که نياز به ايجاد قلمرو (Domain)، فضا دهی و امکان مديريت آن يا ميزبانی وب (Web Hosting) و  طراحی می باشد نيز در داخل کشور ممکن می باشد. يو. ان. دی. پی يا برنامه توسعه سازمان ملل، امکان ثبت قلمروها با پسوند دات ای اف (www.yourname.af) که مخفف افغانستان می باشد را برای وزارت مخابرات بوجود آورده است. اما متاسفانه اين وزارت با قيمت نا معقول هزار دالر آمريکايی در سال برای ثبت يک قلمرو با پسوند دات ای اف، استفاده از آن را محدود به چند اداره دولتی و شرکت های بزرگ مثل روشن و... کرده است. در حالی که ثبت قلمرو دات يو اس که مخفف يونايتد استيدس(آمريکا) می باشد، تنها با 25 تا 50 دالر آمريکايی در سال ممکن است. البته ثبت قلمروهای بين المللی با پسوندهای دات کام، دات نت و دات او آر جی نيز با قيمت ارزان در کشور ممکن می باشد. در قسمت ميزبانی و فضادهی وب نيز قيمت های نامعقولی وجود دارد. شرکت ندا واقع در وزارت مخابرات فضای بسيار ناچيز 200 مگابايت را با پهنای باند بسيار کم سالانه با قيمت 1200 دالر آمريکايی بفروش می رساند. البته بدليل همين کم بودن فضا و پهنای باند کم، وب سايت اين شرکت (www.neda.af) با ورود همزمان چند کاربر از فعاليت باز می ماند. اين در حالی است که سايت اينترنتی www.kabulpress.org  فضايی معادل 3000 هزار مگابايت با پهنای باند بسيار زياد و سرويس مديريت بهتر را با قيمتی حدود از يک پنجم شرکت ندا، در يک سال بفروش می رساند.

متاسفانه بانکداری مدرن در افغانستان هنوز جان نگرفته است. د افغانستان بانک و بانک ملی افغانستان با سيستم سنتی مديريت می شوند. وضعيت بانک خصوصی حبيب بانک هم مانند بانک های دولتی می باشد. کابل بانک، بانک خصوصی ديگر در افغانستان گرچه امکان بررسی حساب ها را روی سايت اينترنتی خود www.kabulbank.af بوجود آورده است اما هنوز خدمات پيشرفته بانکی و همچنين ارايه کارت اعتباری را در دستور کار خود قرار نداده است. چند بانک خارجی نيز در افغانستان فعاليت می کنند. اين بانک ها بيشتر گردش مالی خارجی ها و سازمان های بين المللی را بر عهده دارند که به هيچ عنوان سود اقتصادی را برای کشورمان در بر نخواهد داشت. بانک انگليسی معروف استاندارد چارترب علی رغم داشتن تجربه بانکداری الکترونيکی، سرويس هايی از اين دست را به مشتريان افغان نمی دهد. پنجاب نشنل بانک و پاکستان نشنل بانک هم به همينگونه. اين بانک ها گرچه تجربه های خوبی در زمينه بانکداری پيشرفته دارند اما سطح کار و خدمات دهی آنان در حد و اندازه بانک های سنتی می باشد. بانک ايرانی آرين بانک با توجه به تحريم اقتصادی ايران از جانب آمريکا، محدوده فعاليت بسيار محدود دارد.

در هر حال اکنون با مديريت صحيح امکانات و قانون گذاری و ساخت افغانستان الکترونيکی می توان انبوه استفاده کننده گان يا کاربران افغانستانی را روی شبکه به فعاليت مثبت وا داشت. خوشبختانه کاربران افغانستانی که از اينترنت استفاده می کنند کم نيستند. اما نبود برنامه های مشخص و دوام دار، استفاده از اينترنت را در کشور در حد و اندازه ابتدايی استفاده از اين تکنولوژی نيرومند مانند ايميل فرستادن، چت کردن و بازديد از چند سايت خبری، موسيقی و يا حتا سکس محدود کرده است که تقريبا بيشتر از 50  درصد گشت زدن های انترنتی در افغانستان وقت تلف کردن و پول هدر دادن می باشد.

فقط با ذکر ماخذ، نام نويسنده و  تاريخ انتشار می توانيد از مطالب ، عکس ها و آثار ديگر در کابل پرس استفاده کنيد                Members Login

As the mind has no boundaries, the RAHA concept does not have frontiers and is opposed to information and cultural control by global communication entities whether media conglomerates, states or local governments, or religions

Kamran Mir Hazar: Editor-in-Chief / Afghanistan/ Kabul/ Mobile: 0093 79390025/ Email: editor at kabulpress.org

info at kabulpress.org   reader at kabulpress.org

Copyright© Kabul Press, World Media Home 2004 -2005

کليه ی حقوق بر اساس قوانين کپی رايت  محفوظ و متعلق به سايت کابل پرس می باشد