خشم و خیشیم کرزی و دل آسایی امریکا و پاکستان!

پس از آن که دفتر قطر طالبان به خاطر انتقادات تند کابل و تعلیق مذاکرات افغانستان و امریکا در خصوص پیمان امنیتی مسدود گردید، روابط سیاسی افغانستان با آمریکا و پاکستان حالت تنش آلود به خود گرفت. حتی ایالات متحده بررسی گزینه ی صفر کردن نیروهایش در افغانستان را روی میز گذاشت.

در این طرف، یکبار رئیس جمهور و بار دیگر رئیس دفترش از عملکرد خارجی ها در چگونگی گشایش دفتر قطر انتقاد نموده و آن را یک توطئه علیه دولت جمهوری اسلامی افغانستان خواندند. بارک او باما رئیس جمهوری آمریکا طی تماس تیلفونی به آقای کرزی با لهن تندی به وی گفته بود که معاهده ای امنیتی بین دو کشور باید تا ماه اوکتوبر به امضا برسد. هم چنان رئیس جمهور کرزی با انتقاد از روش آمریکا در خصوص برنامه ای صلح، به او باما گفته بود که شما از دشمنان ما حمایت می کنید.
با این حال، تعطیل شدن برنامه ای فعلی صلح که با دخالت مستقیم آمریکا و پاکستان آغاز شده بود، برای آنان زیاد خوشایند هم نبود. گشایش دفتر طالبان در قطر برنامه ی سازماندهی شده توسط پاکستان، امریکا وشماری از کشور های خارجی بود که فکر می کردند بتوانند طالبان را مطابق خواست و اراده ی خودشان بالای دولت افغانستان بقبولانند. از این رو، بسته شدن این دفتر چندان به مشام آنان خوش نیامد. علی رغم این که پاکستان از باز شدن دفتر طالبان در قطر زیاد راضی به نظر نمی رسید.

به این ترتیب، مجریان خارجی برنامه صلح با طالبان، خَشم و خِشِیمِ کرزی را نادیده گرفته و در صدد دل آسایی رئیس جمهور و رفع نگرانی های او بر آمدند. در اولین اقدام، جیمز دابینز نماینده ی خاص آمریکا در امور افغانستان، حساسیت اعلان خبر گزینه ی صفر از سوی آمریکا را ترمیم نموده و گفت که حضور نیروهای آمریکایی مربوط به خواست مردم افغانستان و امضایی قرار داد امنیتی بین دو کشور می شود. همینطور، پاکستان از رئیس جمهور کرزی دعوت کرد تا به آن کشور سفر کند اما رئیس جمهور تاکید داشت در صورتی به پاکستان سفر می کند که سفرش آجندا و نتیجه مشخصی داشته باشد و صلح در افغانستان بیاید.
در ادامه ای این تلاش ها، روز یک شنبه 30 سرطان، سرتاج عزیز مشاور امنیت ملی و امور بین المللی پاکستان به کابل آمد و دعوت نامه ی نواز شریف نخست وزیر این کشور مبنی بر سفر رئیس جمهور به پاکستان را به وی سپرد. این مقام پاکستانی در صحبت با مقام های افغان از علاقه مندی و همکاری کشورش در امر صلح با طالبان یاد کرده و آن را به نفع هر دو کشور خواند.

مشاور امنیت ملی پاکستان، به رئیس جمهور گفت که آجندای سفر او به پاکستان مشخص بوده و پاکستان در امر مبارزه با تروریسم با افغانستان همکاری می کند. آقای عزیز در کنفرانس خبری مشترک با وزیر خاجه روابط کشورش با طالبان را تایید کرد اما گفت که این کشور بر آنان کنترول ندارد. او هم چنین تصریح کرد که پاکستان از روند صلح در افغانستان حمایت میکند اما آن را ضمانت کرده نمی تواند.

هم چنان این مقام پاکستانی در مصاحبه با رادیو آزادی، نتایج سفرش به کابل را مثبت خواند و گفت، برنامه ی صلح افغانستان باید شروع شود، مهم نیست که حتما این برنامه در قطر شروع شود. از این گفته ی او بر می آید که پاکستان نمی خواهد طالبان خارج از قلمرو این کشور و تسلط سیاسی آن کار کند.
روز بعدی سفر سرتاج عزیز، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده وارد کابل شد و با حامد کرزی رئیس جمهور و بسم الله محمدی وزیر دفاع کشور ملاقات کرد. این مقام امریکایی نیز طی کنفرانس خبری نتایج گفتگویش با آقای کرزی را مثبت خواند و از ادامه همکاری ها و تعهدات کشورش نسبت به افغانستان خبر داد. این جنرال امریکایی، بررسی گزینه ای سفر از سوی کاخ سفید را رد کرد و خروج کامل نیروهای امریکایی از افغانستان را به ضرر این کشور خواند.

رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا باز هم روی پیمان امنیتی بین دوکشور تاکید ورزید و افزود که این پیمان تا ماه اوکتوبر سال روان امضا خواهد شد. به نظر او امضای این پیمان زمینه ساز تدوین برنامه های امریکا برای پس از 2014 می باشد.

سفر این دو مقام ذیدخل در پروسه صلح افغانستان، در دو روز پی در پی، نشان می دهد که آنان ناراحتی ها و اعتراضات کابل را در نظر گرفته و تعطیل شدن برنامه صلح را برای شان سودمند نمی دانند. از این رو، هر دو کشور تلاش دارند تا با کسب رضایت ارگ ریاست جمهوری برنامه ی صلح با طالبان را دوباره از سر گیرند.
اما آن چه که بازهم در نفس این تلاش ها برای مردم افغانستان نگران کننده است، همسویی و تبانی آمریکا و پاکستان در امر مصالحه باطالبان است. پاکستان می خواهد تا با به قدرت رساندن دوباره ی طالبان، هم چنان نقش برجسته ای در عرصه سیاست داخلی و خارجی افغانستان داشته باشد. طالبان برای پاکستان در عرصه سیاست، حکم ابزار بازی و در عرصه جنگ، حیثیت عساکر اربکی محلی را در افغانستان دارد.

این کشور برای حمایت از طالبان تا حالا از هیچ وسیله ای فرو گذاری نکرده است. حتی همین سرتاج عزیز چند روز پیش طرح سپردن چند ولایت به طالبان را برای افغانستان داده بود. متاسفانه در امر صلح افغانستان آمریکا نیز از عینک پاکستان به قضیه افغانستان نگاه می کند و گام هایش را به جای گام های پاکستان می ماند. به طور مثال، پس از آن که روابط افغانستان با آمریکا و پاکستان در خصوص دفتر قطر تنش آلود گردید، با آن که آمریکا می توانست زودتر از پاکستان برای رفع این تنش ها گام بردارد اما این طور نکرد. بر عکس، اول پاکستان دست به کار شد و سپس در ادامه ی آن ایالات متحده.

با این وصف، علی رغم این که روز گذشته جوبایدن معاون رئیس جمهور امریکا در هند گفت این کشور در صورتی با طالبان در مورد صلح مذاکره می کند که این گروه همکاری شان را با القاعده قطع کنند، از خشونت دست بردارند و قانون اساسی افغانستان را بپذیرند، اما همسویی این کشور با پاکستان در قضایای افغانستان هم چنان نگران کننده است.
ایالات متحده ی آمریکا باید این را بداند که مشکلات امنیتی و جنگ افغانستان با نوع نگرش پاکستانی حل نمی شود. این را همه می دانند که دلیل مشکلات افغانستان همین پاکستان است. حالا اگر بازهم آمریکا این اشتباه را مرتکب شود و برنامه ی صلح افغانستان را پاکستانی بسازد، به هیچ وجه صلح دایمی و پایدار در افغانستان تامین نخواهد شد و آمریکا هرگز نمی تواند برنده ی جنگ و صلح افغانستان گردد!