ننگرهار در اسارت کلدار پاکستان

چکیده

مردم افغانستان پس از به وجود آمدن پاکستان در سال 1947 میلادی شاهد دست درازی ها و مداخله های شوم زمامداران پاکستان می‌باشد که می توان از پدیده شوم تروریزم که با مُعضله (خط دیورند) درسرحد افغانستان و پاکستان ارتباط دارد، نام برد.
سه دهه بحران اخیر بعد از کودتای 7 ثور 1357 هجری خورشیدی در تبانی و همکاری اتحاد جماهیر شوروی وقت و به وجود آمدن هفت تنظیم جهادی و سپس سازماندهی جنگ توسط حزب اسلامی، جمعیت اسلامی، اتحاد اسلامی، وحدت اسلامی و شماری دیگر از احزاب جهادی بر علیه یگدیگر به خاطر به دست آوردن واقتدار قدرت از سال 1371هجری شمسی علیه حکومت تا ایجاد تحریک طالبان همه گویای روشن مداخله پاکستان در امور افغانستان می باشد.
روشن است که مداخله های پاکستان در افغانستان، در برگیرندۀ ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی واجتماعی می‌باشد که متاسفانه، تاثیرات اقتصادی این کشور بالای پول مروج افغانی، بیش از حد مشهود وقابل لمس است. یکی از ولایت های هم مرز با پاکستان، ولایت "ننگرهار" می باشد که با گذشت دوازده سال از حکومت کرزی، هنوز هم پول کلدار پاکستانی در شهر جلال آباد و ولسوالی های مربوط آن به ساده گی چلند دارد.

ننگرهار در اسارت کلدار پاکستان

از دوازده سال به این سو، پول رایج و قابل چلند در شماری از ولایت های سرحدی افغانستان، کلدار پاکستان است. در حقیقت این مسأله "عدم نظارت" مسوولان دولتی را در مورد عدم چلند پول افغانی در داخل کشور نشان می‌دهد.
وقتی در ولایت ننگرهار که بیش از 150 کیلومتر به مرکز کشور فاصله ندارد سفر می‌کنید با بی تفاوتی های آشکار مسوولان دولت نسبت به پول افغانی روبرو می‌شوید؛ هرچند بر اساس مادۀ " " قانون دافغانستان بانک، پول رایج در کشورمان "افغانی" است ؛ اما مقامات دولتی بی آنکه به این اصل ارزش قایل شوند در فکر منافع خود شان هستند نه در فکر منافع کشور ویا تطبیق قانون درکشور.

یک‌تن از سربازان اردوی ملی که نخواست نامش را بگوید؛ در حالیکه از وضعیت نابسامان وغیر عادلانۀ تبادله و خرید و فروش اجناس و مواد مورد نیاز شهروندان به پول کلدارسخت بر آشفته بود با دریافت معاش "تن‌خواه" در صرافی آمده است تا پول افغانی را به کلدار پاکستانی تبدیل کند.

وی گفت:" از سال‌ها به این‌سو به ویژه طی 12 سال گذشته با وصف موجودیت ارگان‌های عدلی – قضایی، پولیس و امنیت ملی، پول کلدار در ننگرهار مورد چلند است وهیچ‌کسی و یا ارگانی نیست که وضعیت اقتصادی شهر جلال آباد را تحت کنترول گیرد و از تبادلۀ کلدار در بازار های جلال آباد جلوگیری کند."
سرباز اردوی ملی در پرسش هایی که چه نیازی به اسعار خارجی دارند، گفت: "برادر، نی که تازه به شهر جلال آباد آمدی. اگر افغانی داری به کلدار تبدیل کن، چون در این‌جا افغانی چندان چلش ندارد."

آغا جان یک‌تن از باشنده گان کابل که به خاطر تفریح و گریز از سردی هوا به ننگرهار آمده است، خریداری های‌ش را با روپیه پاکستانی انجام می داد. وی گفت: "خرید با اسعار پاکستانی ارزان تر می باشد؛ زیرا فروشنده گان برای خرید جنسی که بیست افغانی قیمت داشته باشد، فقط بیست کلدار می گیرند.

بی تفاوتی های مسوولان دولتی تا چه وقت؟

رئیس جمهور کرزی چندی پیش به پولیس، سارنوالان و بانکداران دستور داد تا کمیته ای را برای مبارزه با جریان نا به‌سامان تبادلۀ اسعار خارجی در مناطق دور افتاده و ترویج پول افغانی تشکیل دهند. هر چند یکی از این کمیته ها در ننگرهار و سایر ولایت های شرقی فعالیت دارد؛ اما این فعالیت ها و کنترول از وضعیت نابسامان تبادلۀ اسعار به ویژه جلوگیری از خرید و فروش امتعۀ مورد نیاز توسط کلدار، هنوز نتایج بهتری در پی نداشته است - همه چیز، از قیمت غذا تا کرایۀ تکسی - به کلدار پاکستانی پرداخته می شود.

چنین به نظر می رسد که مسوولان و کمیته های موظف از سوی کرزی، بیشترینه درفکر پُر کردن جیب‌های خویش اند که به همین علت چلند کلدار پاکستانی به عنوان پول رایج و به اصطلاح رسمی در جلال آباد و سایر ولایت های سرحدی، کماکان به قوت خویش باقی‌ست و کو مردی و یا مسوول دولتی که از چلند آن جلوگیری کند و پیام عدم چلند آن‌را به شهروندان افغانستان برساند.

چالش ها

دوام و گسترش جنگ که سال‌های متمادی در افغانستان جریان دارد، نبود دولت قوی مرکزی، هجرت افغان‌ها به خارج، نبود سیاست های درست پولی و همچنان چالش اساسی این‌که افغانستان تا اکنون "کشور مصرفی" می باشد و ورود کالاهای وارداتی از خارج، زمینه ساز کاربُرد اسعار خارجی در معاملات پولی به ویژه در مناطق مرزی افغانستان شده است.