چرا حامد کرزی لب به شکوه گشود؟

رییس جمهور کرزی روز گذشته در محفلِ که به مناسبت افتتاح خبرگزاری بیات سخن می زد، به گونه ای تلویحی، کارکرد رسانه ها را مورد انتقاد قرار داد. آقای کرزی فعالیت رسانه ها را جهت اصلاح رفتارها و کارکردهای حکومت سودمند توصیف کرد، اما تاکید کرد که رسانه ها باید در جهت تقویت منافع ملی گام بردارند. کرزی در گذشته نیز، کارکرد رسانه ها با استفادة برخی کلمات چند پهلو مورد انتقاد قرار داده بود. در محفل دیروز، وی تاکید کرد که در طول ده سال کارکرد همة رسانه ها را تحت نظر داشته و به خوبی می داند که کدام رسانه در کدام راستا فعالیت می نماید.

این نوشته در پی واکاوی گفته های رییس جمهور و سیر در لایه های ذهنی ایشان است، تا بتواند سخنان شکوه گونه ای جناب را تبیین نماید. پس باید پرسش را این گونه مطرح نمود که چرا آقای کرزی چنین توصیه ای به اصحاب رسانه کرد؟ منظور دقیق وی چیست و به چه نکتة اشارت می نماید؟

به نظر می رسد که گفته های رییس جمهور و توصیه های وی به اصحاب رسانه، به بحث و کشمکش سیاسی بین کابل و واشنگتن بر سر امضای، پیمان دو جانبه امنیتی پیوند داشته و نگرانی های ایشان از این عرصه ناشی می شود. از زمان که رییس جمهور، تصمیم به برگزاری لویه جرگه ای مشورتی در مورد پیمان امنیتی اتخاذ نمود، رسانه ها به صورت گسترده، تفکر انتقادی در درون جامعه و جریان های سیاسی در این مورد را پوشش دادند. همایش های علمی که در این مورد برگزار می گردید و تصمیم جناب کرزی را فاقد بنیان حقوقی تلقی می کرد، تظاهرات های که برگزار می گردید و تحلیل های میزگردیِ که در رسانه ها تدویر می یافت، همگی به صورت گسترده پوشش داده شد. پس از برگزاری لویه جرگه و چرخش 180 درجه ای رییس جمهور در پیوند با امضای پیمان، اعتراض های شدید در سطح کشور و نیز امریکا پدید آمد. بازهم رسانه ها در این عرصه مسوولیت اطلاع رسانی شان را به خوبی انجام داده و همة مباحث و گردهمایی ها را پوشش دادند، به گونه ای که امروز افکار عمومی در سطح کشور با رییس جمهور نیست. در هر نقطة افغانستان صدای اعتراض بلند است و جناب کرزی نسبت به عدم امضای پیمان مورد انتقاد قرار دارد.
از این روی رییس جمهور، از این وضعیت ناخرسند و نا خشنود به نظر می رسد. از اینکه افکار عمومی در داخل کشور را به همراه ندارد و به جای حمایت صداهای اعتراض را شنود می کند، به صورت گسترده ناراحت است. آقای کرزی، دلیل پیش آمدِ این وضعیت را رسانه ها می داند. از این نظر، اگر رسانه ها وجود نداشت و یا با چنین رویکرد به نشر مسایل نمی پرداختند، افکار عمومی با وی و وضعیت سیاسی کشور بر وفق مرادش بود. زیرا رسانه ها علی رغم اطلاع رسانی، گفتمان های مطرح سیاسی و اقتصادی در کشور را با کارشناسان متعدد مورد تحلیل قرار می دهند و در صورت حس بیراهه رفتن حکومت، فشارهای شدید را اعمال می نمایند.

رییس جمهور می پندارد یا می نمایاند که موضع گیری وی در مورد پیمان امنیتی سازگار با منافع ملی است. از این روی فعالیت کنونی رسانه ها را در این مورد متضاد با موضع گیری خود و در نهایت منافع ملی کشور تلقی می کند. انتظار جناب این بود که رسانه ها وی را در موضع گیری اش همراهی می کردند و وضعیت سیاسی طوری رقم می خورد که عکس وضعیت کنونی بود.

اما باید از رییس جمهور پرسید، جناب، موضع گیری سیاسی که شما دارید، در راستای منافع ملی است؟ یا موضع گیری که افکار عمومی و اکثریت مردم افغانستان دارند که رسانه ها آن را پوشش می دهند؟ شما در راستای تقویت منافع ملی حرکت می کنید یا رسانه ها؟

این نگارش در پی جزم گرایی سیاسی نیست و بر نظر رییس جمهور حرمت می نهد و نیز با دید خوش بینی سیاسی تعقیب هرگونه منفعت شخصی و گروهی را منتفی می داند، اما نظر و دیدش عکس دید رییس جمهور است. آقای کرزی، همکاری همکاران خارجی به ویژه امریکا همان گونه که در طول سیزده سال برای کشور حیاتی بود، پس از این نیز برای مدت ها حیاتی خواهد بود. ما به همکاری های گستردة مالی و نظامی ایالات متحده امریکا نیازمندیم و خود شما بهتر از همه می دانید که این نظام بدون همکاری های خارجی نمی تواند به حیات خود ادامه دهد. ما همان گونه که به کمک همکاران خارجی به صورت نیم بند، دولت سازی کرده و امروز ارتش ملی، پولیس ملی، امنیت ملی و ده ها نهاد دولتی دیگر را داریم و برسینة خود می کوبیم که ما نظام داریم، به کمک همین خارجی ها ساخته شده و به این مرحله رسیده است و نیز برای تداوم و تقویت، نیازمند کمک های آنها خواهد بود. پس حضور و همکاری همکاران خارجی در کشور حیاتی است و نمی توان بدون آن به آیندة فضای جدید دل خوش کرد.

اما آقای کرزی، موضع گیری های که شما می کنید، خروج و قطع کمک های خارجی را به دنبال دارد. حتی برخی مقام های سیاسی امریکا به شمول جوبایدن معاون ریاست جمهوری آن کشور از گزینه ای صفر نیز سخن گفته اند. خود تان می دانید که پیامد گزینه ای صفر برای کشور چیست، نظری به عراق افگنید؛ دشواری های را که امروز این کشور تحمل نموده و سرک های آن هر روز با خون شسته می شود و حتی تهدید آمیز تر از این، تروریست ها در برخی محلات دور دست نفوذ نموده و اعلام استقلال می نمایند. اگر سیاست و موضع گیری شما تداوم یابد بعید نیست که افغانستان نیز همکاری های همه جانبة امریکا را از دست دهد.

پس حالا خود قضاوت کنید کدام رویکرد و موضع گیری در راستای تقویت منافع ملی و کدام رویکرد در راستای تضعیف منافع ملی است؟ رویکرد شما که منتج به خروج کامل و قطع همکاری ها خواهد شد، یا رویکرد رسانه ها و مردم که شما را توصیة به امضای پیمان می نمایند؟