چالش های امنیتی روابط با پاکستان

14 اگوست و 15 اگوست 1947 فاصله زمانی 24 ساعته در روز استقلال دو کشور پاکستان و هند از بریتانیایی کبیر ولی بی اعتمادی بین دو کشور بسیار وسیع تر از آن است ، قبل از بدست آوردن استقلال رهبران مسلم لیگ سرتاسری هند و کنگره برای استقلال مبارزه می کردند ولی معنای استقلال برای هردو متفاوت بود . مسلم لیگ به رهبری محمد علی جناح خواهان تقسیم هند و تأسیس کشور مستقل برای مسلمانان بود و کنگره خواهان یک هندوستان مستقل این خواسته ها از بدبینی های دراز مدت بین مسلمانان و هندو ها سرچشمه می گرفت و بعد از تشکیل دولت نو تأسیس پاکستان برای مردمان مناطق بلوچستان و سرحد دو گزینه بیشتر گذاشته نشد الحاق با هندوستان و یا پاکستان ، از همین رو علی رغم مخالفت خان عبدالغفار خان مردم سرحد خواهان الحاق با پاکستان شدند و خان قلات میر احمد یار خان احمدزی هم الحاق بلوچستان را با پاکستان اعلام کرد و در حال حاضر نواسه های خان مرحوم از آن تصمیم خان پشیمان و در لندن مهاجر اند ،اما راجه محمود آباد راجه امیر احمد خان با این که الحاق مناطق تحت سیطره اش را با پاکستان اعلام کرد ولی اکثریت مردم هندو آن منطقه این تصمیم را نپذیرفتند و با هندوستان ملحق شدند که راجه هم سرخورده هندوستان را ترک کرد اول عراق بعدها به پاکستان مهاجرت کرد اما دیری نگذشت که از وضعیت سیاسی حاکم در آن کشور آزرده خاطر شده از آنجا نیز راه مهاجرت را پیش گرفت اما این بار لندن و همانجا درگذشت از سوی دیگر در کشمیر هری سنگ آخری راجه دوگره علی رغم مخالفت مسلمانان الحاق کشمیر را با هند اعلام کرد و بعد ها پاکستان با تهاجم نظامی بخش های از مناطق کشمیر را تحت کنترول خود گرفت که امروزه جدی ترین جدال سیاسی و نظامی بین هردو کشور بر سر کشمیر ادامه دارد و دولت وقت افغانستان هم اگر چه استقلال پاکستان را برسمیت شناخت ولی از پذیرش مرز رسمی خط دیورند امتناع ورزید و سیاست های پرتنش امروز پاکستان و عمق ستراتیژیک ریشه درهمان رویداد های دهه پنجاه میلادی دارد .

از آن زمان تا بحال هندوستان ارتباط تنگاتنگی با کشور ما داشته و از سیاست های تنش آلود با پاکستان حمایت کرده است و در مقابل پاکستان کشور ما را حیاط خلوت خود دانسته حضور هند را تهدید جدی برای امنیت خود می داند از همین رو از هیچ تلاشی برای اعمال نفوذ بر سیاست های دولتمردان ما دریغ نکرده و زمانی که در این امر ناکام بوده سعی کرده است که کابل دوامدار بسوزد ، این را ما در دوران حکومت های سردار محمد داود خان و حزب دموکراتیک خلق بشکل حمایت پاکستان و غرب از مجاهدین و بعدأ در دوران حکومت مجاهدین بشکل حمایت از طالبان بصورت علنی دیدیم و در دولت آقای کرزی هم ارتباط کشور ما با این دو همسایه متخاصم بصورت درست مدیریت نشد که حمایت های پاکستان بصورت مخفیانه از طالبان و جنگجویان ضد دولتی ادامه یافت هرچند بظاهر آن کشور از دولت ما حمایت اش را اعلام می کرد اما در عمل آنچه گفته میشد نبود حالا دیدار های اولیه رئیس جمهور اشرف غنی از عربستان ،چین و پاکستان نشان دهنده یک واقعیت است که دولت فعلی ما اهمیت برخورداری از روابط مسالمت آمیز با پاکستان را درک می کند و این را هم می داند که بدون رضایت ارتش قدرتمند آن کشور دولت ملکی توان رفع تشویشات دولت ما را ندارد و آمریکا نیز در جریان حضور خود در کشور ما و با داشتن روابط حسنه با پاکستان نتوانست مانع حمایت های بیدریغ اردو و استخبارات آن کشور از تروریستان شود و از همین رو رئیس جمهور غنی می خواهد تمامی عنصر های را که در این راستا توان اعمال نفوذ دارند بکار گیرد .

در این میان اما در پاکستان در لایه های قدرت عنصر های زیادی هستند که حیات خود را در روابط مسالمت آمیز و دوستانه کشور شان با هند و افغانستان نمی دانند ، آنها تمامی تلاش شان را بکار خواهند بست که جلوی توافقات و همکاری های سیاسی بین دولت سیاسی پاکستان و هردو کشور هند و افغانستان را بگیرند رهبر نظامی ورئیس جمهور اسبق آن کشور جنرال پرویز مشرف در یکی از مصاحبه های اخیر اش اذعان داشته که افغانستان می تواند میدان جنگ نیابتی بین کشور اش و هند باشد اگر حضور هند در افغانستان بیش از حد و با دخالت های این کشور به پاکستان همراه باشد وی هند را متهم کرد که از افغانستان برای مداخله در مناطقی از پاکستان استفاده می کند چیزی که مقامات کشور ما و هندی ها بصورت مداوم رد می کنند ، حین دیدار های رئیس جمهور اشرف غنی در پاکستان و بعد از آن تادم تحریر امنیت در کشور ما بصورت روز افزون بدتر شده و ما شاهد حملات منظم انتحاری طالبان در نقاط مختلف که قبلأ امن بوده اند هستیم و همین است که باید دولتمردان ما تنها بر توافق های حاصله از مذاکره سیاسی دل خوش نکنند بلکه توجه بیشتر باید بر رفع تشویشات همسایه ها ، تقویت استخبارات و سرکوب شورشیان معطوف گردد تا آن عده از اشرار که هم در پاکستان و هم اینجا خواهان روابط دوستانه و مسالمت آمیز ما با پاکستان نیستند توان تخریب مناسبات ما را نداشته باشند و همچنان تلاش های بر کاهش تنش و مصالحه بین هردو کشور هند و پاکستان نیز ادامه یابد زیرا برهم خوردن امنیت منطقه به ضرر تمامی کشور های منطقه است و اگر آسیب های وارد شود به همه وارد خواهد شد در این راستا رئیس جمهور غنی در جلسه سران سارک هم تصریح کرد که افغانستان میدان جنگ نیابتی نیست و به کشوری اجازه استفاده از خاک خود علیه کشور دیگری را نمی دهد ، از سوی دیگر دولت نواز شریف در پاکستان توان رویاروی با ارتش قدرتمند کشور اش را ندارد و از همان سیاستی پیروی خواهد کرد که در قرارگاه عمومی ارتش تدوین میشود ناگفته نماند که سیاست خارجی در امور افغانستان از همان آغاز جهاد تا بحال بدست ارتش معین می شد و حال بر اموراتی که دولت ملکی اجازه دست اندازی به آن را ندارد افزوده شده که سیاست خارجی در قبال هند و آمریکا هم جز آن است و همه این امورات را ارتش امورات حساس امنیت ملی می خواند و توسط دولت ملکی تغئیر پذیر نیستند از سوی دیگر گروه های تروریستی که جنگ نیابتی پاکستان را در اینجا پیش می برد هراز گاهی دست به عملیات های خود سرانه هم می زنند ولی تفکیک این که کدام این عملیات های تروریستی به دستور اربابان شان بوده و کدام شان خود سرانه مثل این که فعالیت های تروریستی این روز ها را بعضی برای رهایی ویس حقانی و همکار مهم دیگر اش می دانند که در بند امنیت ملی هستند ولی فکر نمی کنم که گروه های مسئول جنگ نیابتی این اندازه خود سر باشند از اینکه ابزار های مهار اینها در دسترس باداران شان قرار دارد همسایه کنترول دارد بر این نایب های خود پس ما هم ارتباطات خود را با چنین همسایه های که مدیریت روابط خارجی آن با دولت رسمی آن نیست بدون تدوین استراتیژی ملی تنظیم نمی توانیم باید قبل از همه بزرگان ما سرنوشت کابینه را مشخص سازند ، اما و اگر های که در مصاحبه معاون صاحب اول ریاست جمهوری و رئیس اجرائیه به افکار عمومی سرایت کرده چیزی جز افزایش تشویشات نتیجه دیگری ندارد و همه اینها باید رفع گردد بعد روی تدوین استراتیژی ملی کارکنند تا کار های بعدی مطابق به آن پیش برده شود، دوستان و دشمنان ما مطابق به منافع ملی و استراتیژی ملی مشخص گردد که همین استراتیژی قابلیت ها و جهت های تجارت و رقابت های علمی ما را هم مشخص خواهد کرد.

قرار که دیده می شود دولت فعلی ما خواهان عملکرد منسجم تر در عرصه های علمی ، سیاسی ، نظامی و تجارتی است و همین است ما در جریان انتخابات از سیاست تیم تحول وتداوم حمایت کردیم از اینکه همان زمان می دیدیم که برنامه منسجم تر دارد و حالا که داکترعبدالله هم بحیث رئیس اجرایی در این دولت نقش دارد باید توانایی های شان را برای تقویت استراتیژیک قوت های نظامی و امنیتی صرف کنند که مدافع تمامی ساختار ها در کشور اند و پروسه ملت سازی که در جریان حکومت آقای کرزی نسبتأ سست پیش رفت تسریع گردد نه این که در گرداب تقسیم قدرت محصور شوند و اگر هماهنگی در دولت وحدت ملی به شکل درست مدیریت شود و تمامی امورات کشوری چه در عرصه دفاع و امنیت ، چه در عرصه اقتصاد و چه در عرصه خدمات عمومی نسبت به دوران آقای کرزی بهتر پیشبرده شود مردم ما هم به آینده امیدواری بیشتر پیدا خواهد کرد و چالش های فرارو هم از بین خواهد رفت و اگر اینها باز هم به رقابت ادامه دهند به منافع ملی و تدوین استراتیژی ملی فکر نکنند به ارتقای ظرفیت های جوانان فکر نکنند به نظر من این آب ریختن به جوی دشمن چیزی دیگری نخواهد بود .