رخدادهای امیدوارکننده

اگر کسی با شما دوست نیست لازم نیست که با شما دشمن هم باشد و امروز این در مورد ارتباط کشور ما با پاکستان صدق می کند که آن کشور در دوران جهاد خانه دوم مردم ما بود و اصلأ کسی از مردم ما در آنجا احساس خطر نمی کرد این حسابش جداست که پاکستان هم برای پیشبرد جنگ نیابتی علیه دولت مورد حمایه شوروی در کابل به حضور مهاجرین افغان در کشور اش ضرورت داشت و اختلافات کشور ما با پاکستان به معاهده خط دیورند بر می گردد که این خط مرزی در زمان حکمروای امیر عبدالرحمن خان در افغانستان، طی معاهده‌ای با هند تحت استعمار بریتانیا تعیین شد. اما بعد از به وجود آمدن کشور پاکستان، حکومت وقت افغانستان، این خط را به رسمیت نشناخت و هنوز بین دو کشور افغانستان و پاکستان بر سر مسایل مرزی (خط دیورند) اختلافاتی وجود دارد که گاهی باعث بروز مشکلات جدی بین دو کشور گردیده‌است.دولت افغانستان خواستار حل این مسئله از طریق سازمان ملل متحد و رأی اقوام دو طرف مرز است ولی حکومت پاکستان خواستار به رسمیت شناختن این خط از طرف حکومت افغانستان می‌باشد از این اختلاف تاریخی و ریشه دار که بگذریم واما در نتیجه بعضی از سیاست های نابخردانه حکام نظامی آن کشور در جریان جهاد دلایلی دیگری هم پیدا شد که حین تشکیل حکومت مجاهدین بجای ایجاد و رشد اعتماد بین دو کشور بر بی اعتمادی ها افزوده شد و این روند تا آنجا پیش رفت که پاکستان در قبال کشور ما همواره سیاست چماق را داشته و حیات خلوت خود پنداشته اینجا ما همواره با تسبیح به محاسبه ارتباط مان با آنها پرداخته ایم ، این روش تا بحال کاری را بجای نبرده که خرابی ترمیم گردد بل بعد از هر مذاکره یک مشکل جدیدی بر آن افزوده شده و البته بیشتر این مسایل از طرف پاکستان بوده که به زعم قدرت اتمی بودن خواهان نقش برادر بزرگتر با همسایه ها هست و گره کور روابط پاکستان با همسایگان اش تنها متوجه افغانستان نیست، ایران در روابط خود با پاکستان دچار مشکل است و پشت حملات شورشیان جندالله ، جیش العدل و گروه های شورشی دیگر درسیستان وبلوچستان ایران همواره دستانی از پاکستان را دخیل می دانند، چین که روابط عمیق و دوستانه با پاکستان دارد هم در مورد سنکیانگ و گروه های افراطی مسلمان خود به طرف پاکستان به دیده شک می نگرد و دچار تشویش اند که شورشیان سنکیانگ به یک چالش جدی برای چین تبدیل نشود ، هند که از بدو تأسیس با پاکستان روابط تنش آلود دارد و باهم جنگ های مسلحانه داشته اند و بنگله دیش با این که یک وقت بنام پاکستان شرقی یاد می شد بخاطر همان سیاست های حکام نظامی از پاکستان استقلال اش را اعلام کرد و حال بدترین رابط یک کشور مسلمان با کشور مسلمان دیگر را دارد در عرصه داخلی هم نارضایتی های وسیعی در ولایت های بلوچستان و سند وجود دارد که حتی صدای استقلال طلبی را هم سر می دهند و اما ولایت خیبر پشتونخوا با این که از استقلال حرفی نیست و اما آنجا شورش دیگری است از آنجا صدای جهاد بلند می شود و شورشیان که بقول خودشان توسط استبلشمنت پرورش یافته اند زندگی مردم عادی را با تلخی های همراه ساخته اند این شورشیان برای آتش افروزی در کشمیر تحت کنترول هند و افغانستان پرورش یافته بودند و اما حال خصلت درنده خوی خویش را در داخل پاکستان به نمایش گذاشته اند و همین است که سیاست عمق استراتیژیک در قبال افغانستان در داخل پاکستان در بین مردم آن کشور پذیرای ندارد و آنها خواهان رسیدگی اردوی کشور شان به معضله های داخلی اند اما در نهاد های که سیاست خارجی پاکستان تدوین می شود بازهم مقاومت های است و آنها علیرغم حمایت از حملات آمریکا بر طالبان درافغانستان اما به حمایت شورشیان که در افغانستان فعالیت می کردند ادامه دادند و سیاست دوگانه را در قبال کشورما پیش می بردند که از یک سو بنام سرکوب شورشیان و همکاری با آمریکا و افغانستان مبالغی هنگفتی را از آمریکا دریافت می کردند ولی سرکوبی درکار نبود همان مبالغ به تمویل و تسلیح شورشیان مصرف می شد.

در دولت گذشته بارها با مقامات پاکستانی صحبت های جدی صورت گرفت ولی هیچ کدام دستاورد ملموسی را در قبال نداشتند و آقای کرزی در نهایت تلاش های برای ارتباط مستقیم با طالبان را در پیش گرفت که این تلاش ها نیزبخاطر ترور و دستگیری افراد رابط در پاکستان با بن بست مواجه شد از سوی دیگر ایالات متحده هم بخاطر مشکلات جنگ با تروریسم روابط گرم وسرد را با پاکستان تجربه می کرد و اکنون خبری از آن روابط مستحکم نیست که در جریان جنگ سرد باهم داشتند.مقامات آمریکایی بنابه همین بی اعتمادی دست به عملیات های مستقلانه بدون هماهنگی مقامات پاکستانی زدند و در یکی از این عملیات ها اسامه بن لادن در نزدیک ترین محل اکادمی نظامی کاکول در شهر ایبت آباد از بین رفت و سوال های زیادی برجا گذاشت بازهم خبری از تغئیر سیاست در پاکستان نبود و دولت ملکی ناچار از همان سیاست که توسط نهاد های سیاستگذاری اردو تنظیم می شد اطاعت می کردند که در همان بقای شان نهفته بود .
با روی کار آمدن دولت وحدت ملی رئیس جمهور اشرف غنی اولین روابط خارجی خود را با دیدار های سیاسی و اقتصادی از چین شروع کرد و با پاکستان خصوصأ مقامات نظامی آن کشور دو بدو دیدار کرد و بعد از این دیدار ها بود که حملات انتحاری گروه های شورشی بر شهر های اصلی ما آغاز شد و این را می توان در قالب فشار های برای امتیاز گیری تحلیل کرد و شاید هم اقدام خودسرانه گروه های شورشی برای آزاد سازی افراد مهم شان باشد و اما حادثه حمله انتحاری طالبان بر مکتب تحت اداره اردوی پاکستان گرچند بظاهر تغئیر اساسی را در سیاست پاکستان ایجاد کرد و برای اولین بار سران ارتش بر ضرورت سرکوب بدون تفکیک شورشیان تأکید کردند و رهبری سیاسی آنکشور خواهان سرکوب طالبان در هماهنگی با کشور ما شدند و برای این کار فرمانده ارتش برای بار دوم طی دوماه به کابل سفر کرد از سوی هم سرتاج عزیزمشاور امنیت ملی پاکستان هم در دیدار با سناتور های کشور ما این را تأکید کردند که دیگر در افغانستان مداخلت صورت نخواهد گرفت و این حرف به مداخلات این کشور در گزشته اذعان می دارد همچنان این گفته های اخیرسرتاج عزیز و تأکید آنها بر سرکوب طالبان بدون تفکیک خوب یابد درحلقه های سیاسی افغانستان با دید مثبت مواجه شد مگر این گفته ها نمیتواند انجام کار باشد و آینده را گل و گلزار نشان دهند . زیرا اگر این گفته ها اقدام عملی از سوی نظامیان آنکشور را با خود داشته باشد و ستراتیژی جدیدی را در پرتوی تحولات تازه تدوین کنند می توان تا اندازه امیدواری داشت که اصلاح بیست و یکم قانون اساسی و اصلاح قانون اردو سال 1952 نشان دهنده عزم راسخ دولت ملکی آن کشور است و اما از اینکه تاریخچه سیاسی پاکستان که درشصت و چند سال خلاصه میشود نشان میدهد که نظامیان حرف اول را درتصمیم گیری های کشورشان به زبان آورده اند باید منتظر عملکرد نظامیان بود که در همان مسیر که دولت ملکی گام برداشته پیش می روند یا به همان سیاست قبلی خود ادامه می دهند و گروه های تروریستی را ابراز ستراتیژیک برای خود می دانند.

به باور آگاهان سیاسی تنها باز گو نمودن اشتباهات کافی نیست پاکستان اگر میخواهد بی باوری ها را نسبت به خود کاهش دهد ، بار اتهام و حمایت از افراط گرایی وتروریزم را از خود دور کند، باید به بسیاری از سوالات پاسخ داشته باشند که طالبان بشمول شورای کویته و شبکه حقانی روی چه انگیزه های تقویت ،تسلیح و تمویل می شد و چگونه ؟ اگر پاکستان قصد مداخله در افغانستان را ندارد و نمیخواهد اشتباهات گذشته تکرار شود چه و قت بار و بستر رهبران طالبان افغان را بردوش شان گذاشته آنان را ازپاکستان اخراج میکند؟ چه وقت به فعالیت های غیر قانونی مدارس دینی خاتمه می بخشند و به استفاده اهرم فشار از مهاجرین کشور ما پایان می بخشد هرگاه پاکستان پاسخ تمامی این سوالات ارائه کرد آن وقت میشود بالای آن ها اعتماد نمود ظاهرأ طالبان ازحمایت های که در داخل پاکستان داشتند حالا محروم شده است و همین است که طالبان به روابط سیاسی روی آورده و یک هئیت سیاسی خویش را به چین اعزام کرده اند تا مواضع شان را با آن ها شریک سازند و از این طرف شورای عالی صلح نیز بر نقش مثبت چین بر زمینه سازی مصالحت بین دولت و طالبان تأکید کرد . بطور خلص در هفته های اخیر رخداد ها دورنمای صلح را در کشور نسبتأ روشن تر کرده و حالا به مدیریت پروسه صلح و مدیریت مذاکره سیاسی بستگی دارد که چگونه این احتمالات را افزایش می دهند و رفع تشویش همسایگان را اولیت می دهند تا دیگر آن ها بر ادامه جنگ نیابتی در کشور ما فکر نکنند و هرچند رئیس جمهور غنی اهمیت هماهنگی کشور های منطقه برای صلح پایدار را بارها تأکید کرده اند و در مورد عواقب این چنین سیاست هشدار داده اند دیدار رهبران احزاب سیاسی پشتون پاکستان از کشور ما هم گام بدی نیست و اما اگر در ترکیب این هئیت ها احزاب ملی آن کشور از قبیل مسلم لیگ و حزب مردم هم می بود خوب تر بود و مولانا فضل الرحمن رهبر جمعیت العلمای اسلام که دعوت شده بود به افغانستان سفر نکرد و البته که عکس العمل افکار عمومی در کشور ما خواهان پذیرایی از فضل الرحمن نبودند وضعیت هرچه باشد اما وضعیت بلاتکلیفی و عدم تشکیل کابینه مخالفین مسلح را امیدوار تر می شوند که دسترسی خود به قدرت را ممکن پندارند.

پس وقتی می خواهیم که ثبات سیاسی و تمامیت ارضی ما حفظ باشد و امنیت داخلی ما هم با چالش های روبرو نباشد باید بر تشکیل کابینه تمرکز کرد و آماده مقابله با شورشیان در صورت عدم استقبال از مذاکره سیاسی باشیم و نگرانی های مردم از ناحیه بیکاری ، گرانی و نا امنی رفع گردد.