اشرف غنی ضرب سی میلیون!!!

رئیس جمهور افغانستان آقای اشرف غنی که چندی پیش در رابطه با قرارداد پروژه ی تاپی سخن میگفت، در پاسخ به پرسشی از یک خبرنگار رادیو آزادی اظهاری در مورد تعریف افغانستان داشت که اینجا کوتاه به تحلیل و ارزیابی میگیرم.
افغانستان = اشرف غنی
اشرف غنی = به تمام مردم افغانستان
تمام مرد افغانستان = کسانیکه سرشان کسی کاری ره بزور انجام داده نمیتوانند
تعریف افغانستان از نظر رئیس جمهور:
"اشرف غنی ضرب سی میلیون. سر مه کسی کدام کاره بزور انجام داده میتانه که سر افغانستان انجام بته."
بگذارید که این اظهار آقای غنی را یک کمی تجزیه و تحلیل کنم.
اول آقای اشرف غنی (توسط خود اشرف غنی) تعریف شده که تعریفش چنین است. سر من کسی کدام کار را بزور انجام داده نمیتواند، که یک بخش این اظهار/ادعا است و بخش دومش، که در خود جمله نهفته این است: چون که من از افغانستان هستم. یعنی سر مه کسی کدام کاره بزور انجام داده نمیتانه چون من افغان هستم و بخش دیگرش نتیجه گیری است که سر افغانستان هم کسی کاری ره بزور انجام داده نمیتانه.
یعنی: سر مه کسی کدام کاره بزور انجام داده نمیتانه چونکه من افغان هستم. چون که من افغان هستم این خاصیت را دارم. پس من، اشرف غنی ضرب سی میلیون. یعنی سی میلیون افغان هم همین خاصیت را دارد.
رئیس جمهور گاهی سخنان مضحک و نامعقولی گفته است اما تا هنوز این اظهارات وی شاید مضحک ترین و نامعقول ترین اظهاراتش باشد. امید که منتظر بعدییش نباشیم!
دو چیز مهم در مورد این نوع اظهارات را باید در نظر داشت.
اول: تفکر قالبی و پیش داوری که اظهارات کلیشه ای و پیش داورانه در مورد یک کشور یک منطقه یا یک گروه میباشد در بین بعضی ها مروج است. بر اساس این تفکر قالبی مردم بنا بر اطلاعات کلیشه ای ایکه در یک جامعه از یک گروه، مردم، مذهب، مملکت و یک منطقه دارند پیش داوری میکنند. مثلا یک شخصی بدون هیچ نوع اطلاعی درستی در مورد مردم شمالی (چونکه همینطور بین بعضی مردم گفته شده است) پیشداوری دارند که ولا مردم شمالی بسیار دزد هستند. ویا ولا فلانی چون شیعه است آدم/حوای بسیار خراب است....
دو: کلیت بخشی generalization که بنا به استدلال استقرائی inductive reasoning استوار است که فرد از قضیه جزئی به نتیجه ی کلی میرسد. البته اگر بنا به روشِ تحقیقی درست صورت بگیرد/یا قبلا صورت گرفته باشد اگر اظهاراتی هم درآن مورد صورت بگیرد اشکالی ندارد. اما کلیت بخشی وقتی بدون در نظرداشت درست بودن آن (بنا به تحقیق قبلی) اگر صورت بگیرد اظهارات کلیشه ای و پش داورانه و تفکر قالبی چیزِ بیش نیست.

یک چند دلیل در ردِ اظهارات این آقا: اول اینکه اظهارات جنابشان هیچ جنبه ی علمی ندارد، ازیک طرف همان کلیت بخشی بدون اثبات است و از طرف دیگر همان تفکر قالبی پیش داوری چیزی بیش نیست.

آقای غنی شما اول فارغ التحصیل یک دانشگاه و آنهم در خارج کشور هستید، که سی میلیون افغان این ویژگی را ندارد. دوم اینکه شما با یک خانم امریکایی لیبانی الاصل ازدواج کرده اید بازهم سی میلیون مردم افغانستان این ویژگی را ندارند... پشت شما آقای کیری ایستاده است، سی میلیون مردم افغانستان آقای کیری که را ندارند!...
آقای غنی که با داشتن پیشینه ی علمی "برجسته" آن هم در رشته ی مردم شناسی اجتماعی داشته، این نوع اظهارات وی در حقیقت به دار آویختن علم در کل است.

امید که آقای رئیس جمهور در آینده پیش از باز کردن دهنش لحظه یی جملات بعدی ایکه از دهنش می آید تعمق کنند و بعداً اظهار بدارند.