استقلال عمل و بیگانه ستیزی ضرورت مدیریت سیاسی افغانستان

افغانستان درآستانه انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد؛ انتخاباتی که ظاهرا توسط آن سرنوشت سیاسی افغانستان برای یک دوره ی مشخص تعیین میگردد. هرچند که به دلیل شرایط نامساعد امنیتی، فشارهای سیاسی و امکان دستبرد در آراء مردم، برگزاری انتخابات آزاد، شفاف وبامعیارهای دیموکراتیک غیرممکن به نظر میرسد، اما امیدواریهایی وجود دارد که این انتخابات شاید به تغیر مدیریت سیاسی دراین کشور منجر گردد. اما آنگونه که تاریخ افغانستان نشان میدهد، تنها تغیرمدیریت سیاسی نمیتواند گره ازمعضل موجودگشوده و زمینه های خوشبختی مردم افغانستان را هموار نماید. ازچشم انداز تاریخی، وابستگی رهبران سیاسی این کشور به منابع بیگانه و تحمیل آنها توسط بیگانگان برسرنوشت مردم افغانستان ازدلایل اصلی مصیبت مردم و تداوم بحران دراین کشور دانسته میشود. نظامهای سیاسی دراین سرزمین حد اقل دریک سده ی اخیر پیوسته توسط بیگانگان تحمیل گردیده اند که وابستگی این نظامها به قدرت های بیگانه، تاریخ این کشور را باخون وآتش رقم زده است.

بازخوانی رفتار وداده های نظامهای وابسته و آراسته با دست بیگانگان به بسیاری از سوالات امروز پاسخ میگوید. درحافظه تاریخ سیاسی افغانستان هیچ سلطان وپادشاهی را سراغ نداریم که بازتاب اراده مردم بوده و با دست بیگانگان برسرنوشت مردم این سرزمین تحمیل نگردیده باشد. به دلیل همین وابستگی نظامهای سیاسی به منابع بیگانه، چرخه های بحران دراین کشور همواره با فواره های خون مردم چرخیده است.

اکنون که افغانستان درآستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد، تاهنوز اشخاص زیادی نامزدی شان را برای احراز کرسی ریاست جمهوری اعلان کرده اند که درمیان آنها چند چهره ی شناخته شده ای سیاسی نیز حضور دارند. این چهره های برجسته دریک برش زمانی عمدتا ازاعضای کابینه دولت آقای کرزی بوده اند که ازیک سو توفیقی چندانی دررهبری ومدیریت دولت نداشته اند وازسوی دیگر، وابستگی های ناتعریف شده ی برخی ازاینها با شبکه های بیرون مرزی از خصوصیات بارز شخصیتی آنها میباشد که حتی درمواردی آن را برگ افتخار و ضامن موفقیت در رقابت های انتخابات ریاست جمهوری میدانند.

اما گذر تحولات سیاسی دراین کشور نشان میدهد که شخصیت های دیکته شده ای سیاسی که با اشاره ی بیگانگان برسرنوشت مردم افغانستان تحمیل شده اند، فقط عمق وپهنای مصیبت این مردم را دوچندان کرده اند. مردم افغانستان خوب میدانند که رهبری ومدیریت سیاسی افغانستان قبل ازهمه چیز مستلزم تعهدو صداقت به سرنوشت مردم واستقلال اندیشه میباشد که هیچ بیگانه ی نتواند اراده سیاسی مردم را به بازی بگیرد. اما برخی ازنامزدهای مطرح درانتخابات آتی ریاست جمهوری عملا نشان داده اند که درخدمت منافع بیگانگان عرق ریخته اند ودرراستای تامین منافع بیگانگان تلاش میورزند.

واقعیت این است که خصلت بیگانه ستیزی واستقلال طلبی بخشی از رفتارو اخلاق مردم افغانستان میباشند. جهاد ومبارزه مردم افغانستان علیه قدرتهای بیگانه، باورهای ملی ودینی این مردم را تمثیل می نمایند که جوشش این باور درجهاد ومقاومت شهید احمدشاه مسعود وسایر شهدای راه عزت وسرافرازی این مردم تجلی وتبلور یافت.

درتاریخ معاصر افغانستان، شهید احمدشاه مسعود را میتوان نماد تعهدو استقلال فکری در رهبری ومدیریت عملی دانست. هرچند که قبول این سخن برای مخالفین آن شهید دشوار می نماید، اما مدیریت ورهبری یک جنگ نابرابر دربرابر طالبان، استخبارات پاکستان و تروریزم بین المللی نماد مدیریت موفق آن شهید در دشوارترین لحظه های تاریخ افغانستان میباشد. درآن لحظه های دشوار که طالبان باحمایت حلقات پاکستان، عربستان وغولهای نفتی بریداس و یونیکال مواضع مقاومت را آماج شدید ترین حملات قرار میدادند، خرد وعمل گرایی مسعود شهید درمقاومت نظامی و ابتکارات سیاسی او تبلور یافت که دریک تعامل مشترک مدیریت موفق سیاسی اورا به نمایش می گذارد.

کسانی که درداخل افغانستان پدیده های سیاسی را باچشم مسلح می نگرند، نمونه های متعددی ازبیگانه پذیری و اعمال نفوذ بیگانگان وتبلیغات گسترده ی آنها برای اغفال ذهنیت مردم افغانستان در پوشش شبکه های تلویزونی قابل درک ودریافت میباشد. اما کسانی که درخدمت منافع بیگانگان قرار میگیرند وبا امکانات بیگانگان برسرنوشت مردم افغانستان تحمیل میگردند، دربسترتاریخ سیاسی افغانستان سرنوشت بهتر از سرنوشت شاه شجاع نخواهند داشت. افغانستان معاصر، ضرورت به رهبری ومدیریت کارآمد وخردگرا دارد. رهبری ومدیریت عقلانی وکارآمد سیاسی قبل ازهمه چیز مستلزم گزاره های متفاوت ازجمله استقلا ل اندیشه، تعهد و صداقت سیاسی میباشد که درصورت فقدان هرکدام ازاین گزاره ها در اخلاق ورفتار مدیر ورهبر جامعه، مهارکردن بحران وکنترول ناهنجاریهای اجتماعی ناممکن میگردد.

مردم افغانستان درمقاطع مختلف تاریخی دربرابر طمع وتجاوز بیگانگان جنگیده اند اما رهبران سیاسی جامعه به دلیل وابستگی های بیرونی، حاصل مبارزات و فداکاریهای این مردم را برسر سفره ی بیگانگان به معامله نشسته اند وافتخارات تاریخی این مردم را درپای بیگانگان ریخته اند. اما همانگونه که اشاره شد، افغانستان معاصر به رهبری صادق، متعهد به سرنوشت مردم، غیر وابسته به منابع بیگانه، و با خصایل ملی ضرورت دارد که بتواند چرخه خونین بحران این کشوررا متوقف نموده و زمینه را برای تبلور اراده ملی هموار نماید.

ازچشم انداز تاریخی بحران افغانستان حاصل رفتار نظامهای وابسته به منابع بیگانه میباشد که همین وابستگی به منابع بیگانه بحرانهای متفاوت را دراین کشور طرح وتمویل کرده است. اما دریک نگرش ساده، آنچه که می تواند چرخه بحران را دراین کشور متوقف نموده ومسیر سعادت وخوشبختی رابرای مردم افغانستان هموار نماید، مدیریت متعهد سیاسی و برخاسته از اراده مردم میباشد که خردگرایی، عدم وابستگی به منابع بیرونی، تعهد وصداقت سیاسی ازگزاره های لازم آن دانسته میشوند. لذا باتوجه به این ضرورت، تصویری را که تاهنوز نامزدهای مطرح درانتخابات ریاست جمهوری از اخلاق ورفتار سیاسی خود نشان داده اند، عمدتا وابستگی برخی از آنها را به منابع بیگانه به نمایش میگذارد؛ درست چیزی که پیوسته برای مردم افغانستان مرگ ومصیبت آفریده هست.