افغانستان، دگرگونی های سیاسی وحکومت کرزی

سر زمینی که افغانستان نامیده میشود در امتداد تاریخ بنام های ارایانا وخراسان نیز ذکر گردیده است ودر میان کشورهای اسیای مرکزی وجنوبی قرار گرفته ازین رو از لحاظ موقعیت جغرافیایی قلب اسیا نامیده شده است.

افغانستان کانون دولتی است که احمد شاه ابدالی انرا در سال1747 میلادی تاسیس کرد اما افغانستان با مرز های موجوده فعلی در پایان قرن 19 به دست امیر عبدرالرحمن خان (1880-1901) اساس گذاری شد. تفاهم دو امپراطوری وقت ( روسیه وبریتانیه کبیر) به امیرعبدالرحمن خان این امکان را داد تا حکومت مرکزی مقتدر را اساس گذاری کند. که تحولات سیاسی قرن 19 و20 پیامد های ان میباشد.1

از استقلال تا اکنون (1919الی 2009) افغانستان شاهد تحولات دوره های مختلف وزمامداران متعدد با شکل های گوناگون حاکمیت سیاسی بوده است که در اغاز تحول سیاسی ، که استرداد استقلال دوباره کشور با سلطنت امیر امان الله همراه بودکه از وی بحیث شاه ترقیخواه وقت نامبرده شده وی از استقلال افغانستان را در سال 1919 از امپرطوری بریتانیا بدست اورد ودوره های زمامداری مطلقه امیر جبیب الله سقاو ونادر شاه و دوره شاهی مشروطه محمد ظاهرشاه در سال1973 میلادی پایان می یابد.

با تاءسیس اولین نظام جمهوریت توسط محمد داوود خان در سال1973 میلادی وتحول شکل اداره دولت از شاهی به جمهوری و در سال 1978 کودتای ثور به جمهوری دموکراتیک ، درسال1992 بعدفرو پاشی دولت حزب دموکراتیک خلق به دولت اسلامی افغانستان دوره مجاهدان و دوره حاکمیت طالبان (1997الی 2001) تحت نام( امارت اسلامی ،اداره قبیلوی مانند ) تا اکنون شکل نظام، با تغیر پسوند (اسلامی) به نام( جمهوری اسلامی افغانستان در قانون اساسی 2003 ) باقی مانده وحاکمیت جمهوری اسلامی ادامه دارد.

افغانستان بعد از استقلال کامل( 1919) تا اکنون در تاریخ تحولات سیاسی خویش دارای هشت قانون اساسی( قوانین اساسی 1922 زمان شاه امان الله، 1931 زمان نادر شاه ،1964 زمان ظاهر شاه، 1977 زمان محمد داوود، 1980 زمان ببرک کارمل، 1987و1980 زمان دکتور نجیب الله و2003 زمان حامد کرزی) را با روحیه های مختلف حقوقی ثبت تاریخ سیاسی خود کرده است. که متاسفانه بحیث سند معتبر به انها کمتر عمل شده است که نمونه خوب ان قانون اساسی 2003 است که در چند مورد ئیس جمهور به نقض سریع ان متهم میباشد.

قانون اساسي فعلی جمهوری اسلامی افغانستان درسال (2003)1382 بعد از فرو پاشي رژيم طالبان و در زمان دولت انتقالي اسلامي افغانستان توسط کميسيون ‌هاي تسويد و تدقيق تهيه شده و در لويه جرگه(شوری عالی) مورخ 22 قوس الي 14 جدي سال(2002م) 1382 در دوازده فصل و یکصدوشصت ودو ماده به تصويب رسيد و در 6 دلو 1382 از طرف حامد کرزي رييس دولت انتقالي اسلامي افغانستان توشيح گرديد ومرعی الاجرا میباشد. بحث درمورد نواقص وتخطی های صورت گرفته توسط حکومت در قانون اساسی فعلی از حوصله این مقاله بیرون است ایجاب مقاله جداگانه را دارد که به توفیق پروردگار در اینده ارایه خواهد شد. درینجا صرف به صلاحیت های قوای اجرائیه درین قانون اساسی وعملکرد حکومت می پردازیم.

فصل سوم این قانون اساسی صلاحیت های ریس جمهوری اسلامی افغانستان را معین نموده است که در راس حاکمیت اجرائیه قرار دارد.

مطابق به ماده شصتم قانون اساسی مذکور: رئیس جمهور در راس دولت جمهوری اسلامی افغانستان قرار داشته، صلاحیت های خود را درعرصه های اجرائیه ، تقنینه(قانونگذاری)وقضائیه مطابق این قانون اساسی اعمال می کند .

ریاست جمهوری اسلامی افغانستان بعد از هر پنج سال در یک انتخابات ازاد ، عادلانه ،سری ومستقیم از مردم انتخاب میگردد.

مطابق به ماده شصت ویکم قانون اساسی وظیفه رئیس جمهور در اول جوزای سال پنجم بعد انتخابات پایان می یابد. انتخابات به منظور تعین رئیس جمهور جدید در خلال مدت سی الی شصت روز قبل از پایان کار رئیس جمهور بر گزار می گردد.

قابل ذکر است نظر به تصمیم کمسیون مستقل!انتخابات باید در سال جاری انتخابات ریاست جمهوری سه ماه بعد تراز تاریخ پیشبینی نموده ماده61 قانون اساسی ، دایر 29 سنبله1388 دایر میگردد مدت سه ماه خلای قانونی قدرت بوجود می اید. شوری ملی افغانستان نیز با اکثریت مطلق اراء فیصله نموده است که انتخابات در وقت معین(ماه جوزای 1388) دایر گردد.

سه ماه تاخیر در انتخابات ریاست جمهوری نقض اشکار قانون اساسی میباشد که توسط کمسیون انتخابات طرح و متاسفانه مورد حمایت رئیس جمهور ، رئیس نمایندگی سیاسی ملل متحد وحکومت امریکا قرار گرفت. بدین معنی که شخصیت ها ومقام های ذکرشده قانون اساسی افغانستان که عالی ترین وثیقه ملی کشوراست زیر پا گذاشتند.

از نظر جامعه مدنی ونهاد های اجتماعی ، اتحادیه حقوق دانها، احزاب سیاسی و مخالفین دولت بعد ازماه جوزا سال پنجم ادامه حاکمیت حامد کرزی نا مشروع وغیر قانونی است .

توجه فرماید به صلاحیت های ریس جمهور در قانون اساسی 2003 افغانستان که تسجیل یافته است.و بعد ا به عملکرد حکومت پرداخته خواهد شد.

ماده شصت وجهارم. ریس جمهور دارای صلاحیت ها ووظایف ذیل میباشد.

1.مراقبت از اجرای قانون اساسی.

20 . سایر صلاحیت ها ووظایف مندرج این قانون اساسی.

رئیس جمهور همزمان رئیس حکومت است وصلاحیت های ذیل را دارا میباشد.

حکومت متشکل است از وزرا که تحت ریاست ریس جمهور اجرای وظیفه می نمایند.
ماده پنجاه وهفتم. حکومت دارای وظایف ذیل است.

1تعمیل احکام این قانون اساسی وسایر قوانین وفیصله های قطعی محاکم.
1. حفظ استقلال دفاع از تمامیت ارضی وصیانت منافع وحیثیت افغانستان در جامعه بین المللی.

6. انجام سایر وظایفی که به موجب این قانون اساسی وقوانین دیگر از وظایف حکومت دانسته میشود. 2

صلاحیت های سپرده شده به رئیس جمهور ورئیس حکومت درین قانون اساسی به ضرر ملت افغانستان ومنفعت شخص ویا گروه خاص رقم خورده ومتاسفانه حکومت در اجرای وظایف خود ازجمله تامین امنیت ونظم عامه کوتاه امده ونتوانسته است امنیت کامل را در افغانستان تامین نماید با وجود موجودیت نیرو های نظامی ناتو (سازمان انلانتیک شمالی) ونیرو های امریکایی، از شش سال گذشته تا اکنون هر روز وضعیت امنیتی بد تر میگردد ونیرو های مخالف دولت، طالبان وتروریست های بین المللی قوی تر میگردند.
وزراء وظایف خود را به حیث امرین واحد های اداری در داخل حدودی که این قانون اساسی وسایر قوانین معین می نماید.که متاسفانه اکثر انها در اجرای درست مسولیت های شان کوتاه امده اند بخصوص وزراء دفاع وداخله نتوانسته اند امنیت عامه را تامین نمایند باید شرافتمندانه استعفا نمایند.

وزراء از وظایف مشخصه خود نزد رئیس جمهورو رئیس مجلس نمایندگان مسولیت دارند. وزراء نمی توانند در زمان تصدی وظیفه از مقام خود به ملحوظات لسانی، سمتی ،قومی، مذهبی وحزبی استفاده نمایند.

متاسفانه بر خلاف قانون اساسی اداره فعلی کشور در مقیاس پایان گراف یک اداره بیمار ،ناتوان،بی ظرفیت وفاسد در سطح ملی وبین المللی شناخته شده ورئیس جمهور نتوانسته است کابینه ویک تیم فعال داشته باشد بر عکس برادران وی بحیث تاجران مواد مخدر وسرکرده مافیای اقتصادی متهم بوده ورسوایی ان تا سطح مطبوعات بین المللی انتشار یافته است ومشروعیت کار رئیس جمهور را در سطوح مختلف ملی وبین المللی فوق العاده خدشه دار کرده است.

همچنان اقای سیاف رئیس حزب دعوت اسلامی ، گل اغا شیر زی قومندان کندهار ووالی جلال اباد،حاجی ظاهر پسر حاجی قدیر، حاجی دین محمد والی کابل، اسدالله خالد والی پیشن کندهار وسرپرست وزارت اقوام و قبایل،احمد ولی کرزی برادر رئیس جمهور ورئیس شورای ولایتی کند هار، عارف نورزی ،والیان پکتیاو کندز وشیدا محمد ابدالی سکرتر خاص رئیس جمهور که از نزیکترین افراد رئیس جمهور حساب میگردد، متاسفانه بعضی انها به جنایت جنگی و تعداد زیادتر شان به تجارت مواد مخدر ومافیای دولتی ازطرف سازمان بین المللی حقوق بشر وروزنامه نیویارک تایمز و... مطبوعات ملی وبین الملل متهم شده اند. که اصلا پرستیژ وحیثیت به رئیس جمهور در سطح ملی وبین المللی باقی نمانده است.

افغانستان در طول هفت سال گذشته به کمک مالی جامعه جهانی پیشرفت های درعرصه سیاسی وبازسازی کشور داشته است، برگذاری لویه جرگه های اضطراری و قانون اساسی ، انتخابات ریاست جمهوری وپارلمانی، ساختن جاده های حلقوی افغانستان، ازادی بیان و مطبوعات که در سطح منظقه خوب است که حدود سیصد روزنامه ، هفته نامه،ماهنامه ومجله درعرصه مطبوعات چاپی وحدود پانزده الی بیست تلویزیون خصوصی سراسری ومحلی دستاورد بزرگ مردم وحکومت افغانستان در سطح منطقه وجهان حساب میشود که نمایانگر اساس مردم سالاری وپیشرفت جامعه مدنی میباشد. ولی مخالفین دولت وکشور های کمک کننده مهم ترین عامل عدم توفیق حکومت را در تامین امنیت سراسری ، کنترول کشت موادمخدر واجرای موثرکمک های اقتصادی جهان و باز سازی متوازن افغانستان وعدم کنترول فساد اداری در دستگاه دولت راعنوان می نمایند.

عدم تمرکز در حفظ نیروهای مطرح واقوام افغانستان بی ثباتی دولتی وبستن ایتلاف های موقتی رئیس جمهور وانهدام انها، ادامه شورش های مسلحانه طالبان در جنوب وشرق کشور، عامل مهم بی ثباتی سیاسی و ناپایه داری حکومت کرزی است .

ایتلاف های داخلی حکومت افغانستان: هنگام دایر شدن جلسه بن درسال 2001 ، چها رگروه افغانها، جبهه متحد، گروه روم ، گروه قبرس وگروه پشاور تحت رهبری سازمان ملل متحد و به همکاری کشورهای بزرگ دنیا مانند ایالات متحده امریکا ، روسیه ، اتحادیه اروپا وکشور های همسایه افغانستان ، به منظور تاسیس حکومت وسیع البنیاد گرد هم امده بودند، ابتدا شخص بسیار مطرح بحیث ریس اداره موقت درین کنفرانس ازپرفیسور عبدالستار سیرت وزیر عدلیه سابق نامبرده میشد ، کاندید ایالات متحده امریکا اقای حامد کرزی بود که حمایت رئیس هئیت جبهه متحد را که عملا حکومت را در کابل در اختیار داشتند نیز برخور دار بود. در حقیقت نوع اییتلاف اعلان نا شده بود که قدرت را میان حامد کرزی ومارشال محمد قسیم فهیم معاون اول رئیس جمهور ووزیر دفاع وقت تقسیم مینمود اما پایه های این ایتلاف خیلی لرزان وکوتاه بود. حامد کرزی درصدد پیدا کردن فرصت وراندن دوستان ائیتلافی خود از قدرت بود که درین راستا حمایت سفیر وقت امریکا در کابل زلمی خلیلزاد را با خود داشت.

کرزی درکابینه جدید هنگام اولین انتخابات ریاست جمهوری اقای مارشال فهیم متحد قبلی خود ویاران اورا کنار زد وبجای وی احمد ضیا مسعود برادر احمد شاه مسعود را بر گزید این امر گرچه از تکتیک های کلان وی به منظور حفظ قدرت در محور قوم محسوب میشودکه نمایانگر نداشتن عمق راهبرد وتکتیک لازم برای اداره کشور چند پارچه قومی میباشد. هیچ گروه در اینده افغانستان نمیتوانند قدرت سیاسی را انحصار نماید باید همه مردم واقوام درتعین سرنوشت خود واینده شان سهم مناسب داشته باشند.

عملکرد اقای کرزی نشان دهنده خودمحوری است که افراد مطرح نظام را دچار سر در گمی کرده ونسبت به اینده کار شان در کابینه وی نا مطمن میساخت. در مرحله بعدی کنار زدن داکتر اشرف غنی احمدزی وزیر مالیه موفق وقت وپرفیسور جلالی وزیر داخله پیشین ،داکتر عبدالله عبدالله وزیر امورخارجه موفق وقت و اخیرا مخالفت اقای داکتر احدی رئیس حزب افغان ملت ووزیر مالیه پیشن که زمانی از نزدیک ترین فرد با کرزی بود، مبصرین سیاسی به این باوراند که در تصفیه های دور پیش کابینه به شکلی نظر حزب افغان ملت دخیل بوده، نزدیکی زیاد اقای کرزی با گروه افغان ملت واعضای حزب اسلامی گلبدین حکمتیار که چندین وزیر ووالی در حکومت اقای کرزی دارند متحدین تاجک ، هزاره،ازبک وهمجنان متحدان پشتون (داکتراحمد زی وداکترجلالی) را از غرب امده بودند به تدریج از وی دور ساخت.

در جلسه بن نمایندگان جبهه متحد از قوت خوب برخورداربود ند اما در استعمال قوت خود خوب بازی نکردند ، این گروه در سال های مقاومت(1997الی 2001) علیه طالبان وبعد از شکست طالبان عملا قدرت سیاسی افغانستان را در اختیار داشته در سازمان ملل متحد وبسیاری از کشورهای جهان به استثنای پاکستان ، عربستان سعودی وامارات متحده عربی نمایندگی سیاسی داشتند ونیروی مقاومت زیر امر انهافعالیت های رزمی خود را علیه تروریستها وطالبان انجام میدادند. نمایندگان جبهه متحد ورهبری این جبهه ازوحدت داخلی بر خوردار نبودند .

حامد کرزی ازین درز سیاسی که میان اتحاد شمال بوجود امده بود ، در دور بعدی که همزمان میشد با انتخابات ریاست جمهوری افغانستان ، بهره برداری سیاسی نموده اییتلافیون قبلی( گروه مارشال محمد قسیم فهیم که رهبری اتحاد شمال داشت) را کنار زده وبا پرفیسور ربانی ریس جمهور اسبق واحمد ضیا مسعود برادر احمد شاه مسعود اییتلاف نمود که در نتیجه این اییتلاف حامد کرزی در مبازرات انتخاباتی استفاده خوب نمود، حمایت جامعه جهانی به خصوص ایالات متحده امریکاو رای طرفداران شخصیت های متذکره در پیروزی او نقش تعیین کننده داشتد. اییتلاف حامد کرزی با تیم جدید جبهه متحد در روز های انتخابات پارلمانی از هم پاشید. طرفداران جمعیت اسلامی عنوان میکنند که در توافق که میان حامد کرزی واستاد ربانی به میان امده بود به انها حامد کرزی قول داده بود در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری، در انتخابات پارلمانی سعی می نماید تا پرفیسور ربانی را حمایت نماید تا به ریاست پارلمان انتخاب گردد. اما در جریان انتخابات پارلمانی واضح گردید که اقای کرزی از عبدالرسول سیاف حمایت می نماید .در حقیقت این امر باعث گردید که رهبران جبهه متحد به اتحاد مجدد نیر وهای متفرق جبهه متحد بپردازند و دونامزد این جبهه (استاد ربابی و قانونی) از نامزدی محمد یونس قانونی حمایت کنند که این جبهه باوجود اینکه بعضی از همرهان سابق خود محمد محقق را از دست داده بود توانستد محمد یونس قانونی را به ریاست پارلمان برساند.

عمده ترین مخالفین نظام: (جبهه ملی ) که متشکل از ده ها شخصیت سیاسی در سال2007 تشکیل گردیده که از عمده ترین مخالفین سیاسی حکومت حامد کرزی به حساب میروند. عرض وجود کردند.

تیم ویژه دستگاه ریاست جمهوری اکثرا از پشتونهای افغانستان که از غرب برگشته اند تشکیل یافته در سیاست داخلی وخارجی ریس جمهور نقش تعین کننده دارند اکثرا جامعه جهانی ،مقامات ایالات متحده امریکا، مبصرین سیاسی واپوزسیون سیاسی دولت افغانستان از نبود یک تیم فعال وموثر ریاست جمهوری افغانستان انتقاد می کنند .

سابقه سیاسی اقای کرزی ریس جمهور افغانستان با حزب جبهه نجات به رهبری صبغت الله مجددی میباشد ، این گروه از احزاب عمده محسوب نمیشود و در میان مردم افغانستان ازنفوذ کمی برخوردار بوده که نمیتواند تکیه گاه مطمئن به ریس جمهور شود. رئیس جمهور رهبر حزب خود را به حیث ریس مجلس سنا وریس بنیاد تحکیم صلح ووحدت ملی تعین نموده تا بتواند مخالفین مسلح نظام را به حکومت جذب نماید. اما گاهی انتقادات شدید حضرت صبغت الله مجددی که راستگرا و عالم دین است به شخصیت های نزدیک به ریس جمهور، از جریان های چپ افغانستان انها را از وی دور می سازد.

بمبارد های پیهم نیرو های ناتوو قوای ایالات متحده امریکادر ولایات قند هار، ارزگان،هلمند،زابل ،نیمروز ،فراه ،هرات ، جلال اباد ولغمان که طالبان درین ولایات علیه دولت می جنگند باعث کشته شدن صد ها غیر نظامی شامل کودکان ، زنان وپیر مردان گردیده محبوبیت اقای کرزی را بشکل بی سایقه پایان اورده است.

بعد از تا سیس اداره موقت وانتقالی وانتخابات ریاست جمهوری کمک های سخاوتمندانه دنیا به خصوص امریکا واتحادیه اروپا به افغانستان سرازیر شد. ولی باتاءسف فروان حکومت اقای کرزی ازین کمک های سخاوتمندانه استفاده درست به منظور ترقی ورشد متوازن افغانستان وتامین امنیت سراسری نتوانست .

در ماه می 2005 و2008 افغانستان با ایالات متحده امریکا ودرسال 2005 معاهده همکاری استراتیژیک را با انگلستان و درسپتمبر 2006 معاهده همکاری دراز مدت را با سازمان اتلانتیک شمالی(ناتو)ا مضا نمود.

عمق روابط افغانستان با جامعه جهانی در موارد ذیل گره محکم خورده است.

1. مبارزه با تروریزم( تروریزم جهانی وطالبان)

2. مبارزه با مواد مخدر.

3. موقعیت جغرافیایی مهم واستراتیژیک افغانستان.

4. منابع عمده زیرزمینی دست نخورده افغانستان.

مسایل فوق در حمایت جامعه جهانی از افغانستان وکمک های انها به افغانستان رول مهم دارد. همچنان موفقیت افغانستان در مبارزه با تروریزم ،ارتقاء طرفیت اداره دولت وسیاست های منطقوی این کشور مر تبط است.

کنفرانس های حمایت از افغانستان در توکیو، برلین ، لندن وپاریس دایر گردید.جلسه توکیو یکی از مهم ترین نشت ها به منظورحمایت وپشتیبانی جامعه جهانی در مورد بازسازی افغانستان بود که به ابتکار جاپان وتعداد از کشورهای حمایت کننده افغانستان ومقامات دولت وقت ونمایندگان از جامعه مدنی افغانستان دایر گردید وراجع به کمک ها برای بازسازی افغانستان کشور های اشتراک کننده اضافه تر از 5 بلیون دالر برای شش سال تعهد نمودند.

کنفرانس برلین با اشتراک نمایند گان 23 کشور به منظور حمایت از افغانستان به تاریخ 12 حمل 1383 مارچ2004 دربرلین با ابتکار جمهوری فدرال المان دایر وبه توافقات نایل امدند.
قوای حافظ صلح تا زمان تشکیل نیروهای امینیتی جدید در افغانستان به کار خود ادامه خواهد داد، تصمیم همکاری در تمام نقاط افغانستان از طریق تیم ولایتی (PRT.) تکمیل خلع سلاح، حاکمیت قانون، مبارزه با مواد مخدر، تعهد 4.4 بلیون دالر برای سال های 1383الی 1385که مورد استقبال دولت افغانستان واقع گردید. تعهد ناتو به منظور گسترش نیرو هایش وتاسیس تیم های بیشتری ولایتی و کمک درجهت برگذاری امنیت انتخابات.
کنفرانس لندن بعداز جلسه بن مهمترین نشت درمورد افغانستان با اشتراک شصت کشور جهان ونمایندگان سازمان ملل متحد به روز 31 جنوری الی اول فبروری2005 برای دو روز دایر گردید که ده ملیارد دالر برای پنج سال اینده تعهد مالی برای افغانستان داشت. علاو تا برای اولین بار استراتیژی ملی افغانستان درین کنفرانس از طر ف حکومت افغانستان طرح ومورد حمایت جامعه جهانی قرار گرفت که در مورد امنیت، حکومت داری – حاکمیت قانون - حقوق بشر وانکشاف اقتصادی واجتماعی افغانستان را مورد ارزیابی قرار میدهد.

كنفرانس حمايت از افغانستان با سخنان توني بلر نخست وزير بريتانيا، حامد كرزي رئيس جمهور افغانستان، كوفي عنان، سر منشي سازمان ملل متحد، كندوليزا رايس وزير خارجه ايالات متحده آمريكا و وزير خارجه آلمان رسما كار خويش را آغاز كرد.

تونی بیلرگفت: حضور شما در كنفرانس امروزي نشان دهنده تعهد كشورهاي شماوجامعه جهاني به منظور كمك به مردم افغانستان در جهت بازسازي يك افغانستان با ثبات و مرفه مي باشد، و همه چالشهاي بزرگي را كه افغانستان با آن روبروست، مي دانيم.كشور من ظرف سه سال آينده متعهد به ارايه كمكهايي به ارزش 500 ميليون پوند، به افغانستان مي باشد..زيرا مبارزه مردم افغانستان براي دست يابي به دموكراسي و ثبات بخشي از مبارزه جهاني براي تضمين دموكراسي و آزادي در جهان است. بنابراين مهم است كه جامعه بين المللي كاري را كه در افغانستان آغازكرده است به انجام برسانند.

وزير امورخارجه آلمان: با برشمردن محروميت هاي مردم افغانستان در تحت حاكميت طالبان و مشكلات فراواني كه برسر راه افغانستان در چهارسال پيش قرار داشت گفت، تغييرات چشم گيري در افغانستان صورت گرفته است و ما شاهد هستيم كه تمام مواد توافق نامه بن عملي شده است،تصويب قانون اساسي، انتخاب رئيس جمهور و پارلمان جديد. آنچه مهم است، اين است كه اكنون روند بن به روند كابل مبدل شده است. قرارداد افغانستان كه دراين كنفرانس به امضا مي رسد، درجاي ديگر از جهان تهيه نشده است، بلكه افغانها خود آن را در كابل تهيه كرده اند.
كندوليزا رايس وزير امور خارجه ايالات متحده امريكا: آنچه ما را امروز گردهم آورده است دست آورد تاريخي، قرن جديد و جوان ماست، امروز اين دست آورد انتقال افغانستان از استبداد به سوي دموكراسي است. دست آورد اين پيروزي درقدم نخست به مردم شريف افغانستان و رهبري رئيس جمهور كرزي برمي گردد. افغانستان ويران و منزوي و پناهگاه القاعده كه در آن حرمت و آزاديهاي انسان سركوب مي شد پس از سقوط رژيم طالبان با اراده مردم آن كشور، و با كمك جامعه بين المللي چهره عوض كرد .حمايت جامعه بين المللي همه جانبه و چشم گير بوده است. ايالات متحده امريكا، كاملاً به پيروزي دراز مدت افغانستان متعهد است براي آمريكا، همكاريهاي استراتيژيك با افغانستان مطرح است. تعهد موجود ما در مورد كمك تقريباً 6 ميليارد دالر، اعلام مي كنم كه رئيس جمهور بوش، از كنگره امريكا، تقاضا خواهد كرد تا 1/1 ميليار دالركمك ديگربه افغانستان در سال آينده را تصويب كند.

كوفي عنان دبيركل سازمان ملل متحد در صحبت خود در كنفرانس حمايت از افغانستان گفت كه ما در يك مقطع مهم از سفر مشكل افغانستان از جنگ و ويراني به سوي دموكراسي، به سوي يك كشور داراي پارلمان انتخابي و رئيس جمهور مشروع گرد آمده ايم، خوش بيني ما در مورد آينده افغانستان با مشكلات عظيمي كه هنوز بر سر راه است همراه است، خشونت هاي اخير ياد آور شكننده بودن صلح و ثبات در افغانستان است، تروريزم، خشونت، توليد و قاچاق مواد مخدر و فساد نه تنها تلاشهاي جاري براي دولت سازي براي افغانستان را تهديد مي كند، بلكه ثمره هاي روند بن را نيز با خطر مواجه مي سازد. اينها نگرانيهايي است كه مردم و رهبران افغانستان بايد به آن توجه كنند. نگرانيهاي مطرح در افغانستان ، براي جامعه جهاني نيز مطرح است. اين به منفعت تمام كشورهاي جهان است تا افغانستان را در حاليكه به سوي صلح، ثبات و دموكراسي و ازهمه مهم تر استقرار امنيت كه از نظر اهميت در پيشاپيش تمامي موضوعات قرار دارد، كمك كنيم.

در اين همكاري بايد مردم افغانستان هم در جهت داشتن يك دولت قوي، ايجاد يك نيروي مجهز امنيتي، احترام به رعايت حقوق بشر، ايجاد اداره سالم، نظام قوي و فعال قضا و توانايي براي رسيدگي به مشكلات اساسي كمك كند. سازمان ملل متحد به عنوان ناظر اجرايي اين موافقت نامه از تلاشهاي دولت افغانستان براي استفاده موثر و محسوس براي مردم و از كمكهاي بين المللي حمايت خواهد كرد.

حامد كرزي رئيس جمهور افغانستان ازكمكها و حمايت به موقع جامعه بين المللي براي مردم افغانستان تشكر كرد و گفت؛ افغانستان به آنچه دست يافته ناشي از تلاشهاي مردم شجاع افغانستان و كمكهاي جامعه بين المللي است. چهار سال بعد از كنفرانس بن مردم افغانستان تلاشهاي جدي و دست آوردهايي در جهت تامين صلح و ثبات و دموكراسي داشته اند.ما اين دست آوردها را مديون تلاشهاي بي شائبه مردم افغانستان ،درهمكاري از سوي جامعه جهاني هستيم و در پرتو اين همكاري مشترك دست آورد ما بزرگ بوده است. آقاي كرزي در مورد استراتيژي توسعه ملي افغانستان براي پنج سال آينده چنين گفت؛ براي فائق آمدن روي چالشهاي باقي مانده امنيتي و دولت سازي افغانستان ، يك استراتيژي ملي را طرح كرده است كه با تطبيق اين استراتيژي و ادامه كمك هاي جامعه جهاني ما قادر خواهيم بود تا به اولويتهايي كه خود طرح كرده ايم در ظرف 5 سال آينده برسيم.

كنفرانس پاريس براي افغانستان12.06.2008 با تعهد 21 ميليارد و 400 ميليون دالر براي پنج سال آينده به افغانستان به كار خود پايان داد.
بان‌کی مون سرمنشی ملل متحد، ساکوزی رئیس جمهور فرانسه و کرزی رئیس جمهور افغانستان این کنفرانس را افتتاح کردند.
وزرای خارجه 65 کشور جهان به همراه 15 نهاد بین‌المللی برای بررسی مشکلات افغانستان در پاریس گرد هم آمده‌اند. رئیس جمهور افغانستان در اغاز کنفرانس پاریس از جامعه‌ی جهانی خواست تا کمک‌های مستمر خود به افغانستان را ادامه دهند. وی گفت: « افغانستان کشوری است که از گذشته‌ای تاریک می‌آید و هم‌چنان راهی طولانی درپیش دارد» .

حامد کرزی به مشکلات بسیاری اشاره کرد که هم‌زمان توسعه و پیشرفت را در افغانستان مختل می‌کنند. وی مشکلات بخش کشاورزی و تأمین انرژی را مهم‌ترین مشکل افغانستان دانست و از جامعه‌ی جهانی خواست تا مقدمات آموزش نیروهای افغان را فراهم کند.

دولت افغانستان در پاریس طرحی موسوم به "استراتیژ انکشاف ملی" را ارائه کرد که گسترش دموکراسی، اقتصاد آزاد و ثبات داخلی از محورهای آن هستند. هدف این برنامه‌ی سالهاز(2008 تا 2009) کاهش فقر و تقویت امنیت و ثبات داخلی است.

يكي از موارد عمده اي كه در كنفرانس پاريس از سوي كمك دهنده گان بر آن تاكيد شد، تلاش بيشتر دولت براي از ميان برداشتن فساد گسترده اداري از دستگاه دولتي است. كاري كه دولتمردان ما درشش سال گذشته پيوسته شعار دا ده اند. اکنون زمان ان رسیده است که در ریشه کن نمودن ان عمل کنند.3

روابط حکومت افغانستان با جامعه جهانی:

روابط افغانستان با جامعه جهانی با مقایسه در طول حیات سیاسی واقتصادی افغانستان از لحاظ گسترده گی در بالاترین معیار گراف صعودی خود قرار دارد ،حضور نیروهای ناتو وامریکا وسرازیر شدن ملیارد ها دالر به دولت افغانستان می تواند مصداقی بر ادعای فوق باشد. اما روابط افغانستان با انگلستان به دلیل اقدامات انگلیس ها در ولایت هلمندکه منجر به سقوط ولسوالی موسی قعله گردید بخصوص بعد از اخراج دو دپلومات انگلیسی به جرم همکاری در ساختن کمپ اموزشی برای طالبان ونپذیرفتن پدی اشتون انگلیسی تبار بحیث نماینده خاص ملل متحد در افغانستان از جانب دولت افغانستان ، روابط دو کشور را دچار مشکلات نموده است بطور که صدراعظم انگلستان دولت افغانستان را ناکام و بیمار در فساداداری خوانده است وحامد کرزی نیروهای انگلیسی را متهم به اقدامات خود سرانه در افغانستان نمود. در مجموع تبلغات علیه دولت حامد کرزی در غرب رو به افزایش است حتی سازمان اطلاعات مرکزی امریکا در ماه فبروری 2008 اعلان نمود که 30% خاک افغانستان توسط دولت مرکزی کنترول میشود وبقیه تحت کنترول فرماندهان محلی(جنگ سالاران) وطالبان میباشد وتغیر رژیم جدید درانتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده امریکاوتغیر استراتیژی جدید توسط حکومت رئیس جمهور بارک اوبا از گرمی روابط حکومت های امریکا وافغانستان کاسته است که رئیس جمهور کرزی انرا به قوشتی نرم تشبیه کرد.
عضویت افغانستان در سازمان های منطقوی واقتصادی همکاری منطقوی جنوب شرق اسیا(سارک) در سال 2007 موفقیت برزگ محسوب میگردد سازمان سارک 22 سال قبل تاسیس گردیده است که با عضویت افغانستان دراین سازمان که حیثیت پل را میان کشورهای اسیای مرکزی واسیای جنوبی دارد ومی تواند کالا های تجارتی کشورهای متذکره را ترانزیت نماید.

عضویت ناظر افغانستان در سازمان تجارت جهانی در20 دسیمبر2004 به منظور عضویت دایمی افغانستان باید ریفورم های درقوانین تجارت وبازار بوجود اورده وسطح تولیدات خویش را معیاری سازد. عضویت ناظر برای افغانستان کمک می نماید تا تلاش های در تغیرات قوانین وتوسعه وریفورم تجارت انجام دهد.

روابط حکومت افغانستان با همسایه ها:

در پهلوی بحران روابط سیاسی که بار ها رهبران افغانستان پاکستان را متهم به حمایت طالبان مینمایند درروابط اقتصادی افغانستان که راه بحری ندارد کالا ومالتجاره تجار افغانی از راه بندر کراچی به افغانستان واردو ترانزیت میشود مشکل وجود داشت که تا اکنون ادامه دارد. اکنون مشکلات عمده روابط حکومت های دوکشور در مورد حمایت نیروهای طالبان وترورزم بین المللی از طرف گروه های بنیادگر ، قبایل ان طرف دیورند و استخبارات نظامی پاکستان در نوسان بی سابقه گره خورده وازکنترول دولت ملکی پاکستان به دور است. اگر حکومت پاکستان قسمیکه با جامعه جهانی وافغانستان وعده داده است در مقابل تروریست ها مقابله ننماید در اینده این روابط پرتنش وشکننده تر خواهد بود .

نیرو های امنیتی ورئیس جمهور افغانستان بار ها پاکستان را منبع - بانی - محل تربیه - رشد وتجهیز طالبان معرفی نموده اند . ازاواخر سال 2008 واوایل 2009 جامعه جهانی (ایالات متحده امریکا واتحادیه اروپا) با رهبران افغانستان هم صدا گردیده وچندین بار موجودیت وفعالیت طالبان وتروریست های بین المللی را در پاکستان تائید کردند. تا اکنون ده هامرتبه هوا پیما های بدون سرنشین امریکا مناطق مرزی پاکستان را که مراکز طالبان والقاعده بودند بمبارد نمودند.

جمهوری اسلامی ایران کشور همسایه وهمزبان افغانستان از موجودیت درازمدت قوای نظامی امریکا در افغانستان ومرزهای خود راضی نبوده وبا اخراج اجباری مهاجران افغان در سال های 2007 و2008 حکومت افغانستان را زیر فشار فزاینده هزاران پناهند بی سر پناه قرار داد ووزرا امورخارجه و مهاجرین افغانستان در مورد بی اعتنایی به وضعیت مهاجرین اخراج شده ازایران از طرف شورای ملی استیضاح شدند. که مشکلات حقوقی غیر قابل پیشبینی را در روابط حکومت با پارلمان افغانستان ایجادکرد که تا اکنون لا ینحل باقی مانده است. ووزیر خارجه استیضاح شده به حمایت کشور های خارجی ورئیس جمهور به کار خود ادامه میدهد.

رویهمرفته روابط دولت کرزی با دولت احمدی نژاد به روابط گربه وموش مانند است که در رقابت ویا ترس از امریکا(قدرت بزرگ دنیا) به هم لبخند می زنند به قولی شخصیکه در اداره افغانستان کار میکند و بنا بر دلایلی نمیخواهد نامش ذکرگردد هنگام کم مهری اداره بارک اوباما به کرزی احمدی نژاد وسازمانان های معین ایرانی به حمایت مالی کرزی شتافته و وی را مورد نوازش قرار داده اند.

روابط عمیق فرهنگی ،زبانی شهروندان هردوکشور پایه دار است وبحث فراتر از حکومت ها است که هیچ حکومتی انرا نادیده گرفته نمیتواند .

روابط افغانستان با ازبکستان با وجود مبادلات تجارتی وامضا چندین موافقت نامه در عرصه های مختلف نمی توانم روابط دوکشوررا در حد همسایه خوب توصیف نمایم. بحران اندیجان در ازبکستان ، تیره شدن رابطه امریکا با ازبکستان وروابط استرتیژیک امریکا با افغانستان نمی تواند بر تاشکند بی تاثیر باشد که نپذیرفتن سفیر پیشنهادی حکومت افغانستان درسال2008 اقای خالد احمد ذکریا مدیر پنجم سیاسی وزارت امورخارجه که تحصیلات خود را در امریکا بپایان رسانیده است نشان دهنده پائینترین سطح روابط سیاسی خوب بوده و ناپایداری روابط دوکشور همسایه همزبان وهم فرهنگ را نشان میدهد.

روابط افغانستان با جمهوری تاجیکستان دوکشور دارای فرهنگ وزبان مشترک اند در وضعیت خوب قرار دارند امضا موافقتنامه های همکاری درعرصه های فروش وترانزیت برق تاجکستان، فرهنگی، ترانسپورت وترانزیت، تبادله محبوسین وگشایش پل بزرگ دوستی شیرخان بندر(پنج پایان) در گسترش مبادلات تجارتی وعمق روابط دوکشور افزوده است .نباید فراموش کرد که تاجکستان یکی از جمله کشورهای عضو اتحاد مشترک المنافع است وتصامیم روسیه ودیگر کشور های عضو این کشور را به فیصله های انها مقید میسازد. اوضاع پیجیده امنیتی وترس از ورد تروریست های بین المللی باعث شده است که جمهوری تاجکستان در صدور ویزا محدودیت های را وضع نماید.

روابط افغانستان با کشورهای ترکمنستان، قزاقستان وچین از نظر سیاسی ومبادلات تجارتی روبه گسترش است.افغانستان در کشور های ذکر شده نمایده گی سیاسی دارد وان کشورها در افغانستان نیز سفارت دارند. درین میان چین که ازکشور های قدرتمند منطقه است از حضور امریکا وناتو در افغانستان جنگ زده نگران است وحضور انها را در کشور همسایه خودبا خون سردی کامل تحمل نموده طبعاموجب نارضایتی ان کشور میباشد.

در سال2008 شرکت چینایی در استخراج معدن مس عینک ولایت لوگر برنده شد که میتواند در استحکام روابط اقتصادی وسیاسی افغانستان و جمهوری مردم چین تاثیر خواهد داشت.این شرکت چینی متعهد گردیده است تا راه اهن را از چین به افغانستان وصل نماید که در توسعه تجارت میان کشور های چین،تاجیکستان وافغانستان وکشور های جنوب اسیا واسیا مرکزی رول مهم دارد.

تذکر:

نگارنده کاندید دکتورا در انستیتوت دولت وحقوق اکادمی علوم جمهوری تاجکستان میباشم باید درسال اول (2009 ) کاندیدای خود مقالات را در مجله (واک ژورنال ) نشر نمایم این مقاله قبلا به زبان روسی در ان مجله به چاپ سپرده شده است تصمیم گرفتم با کمی تعغیر در چاپ ان به زبان دری فارسی نیز اقدام نمایم

منابع :

1. طنین داکتر ظاهر(2005) افغانستان در قرن بیستم ص 19.

2.سایت انترنیتی وزارت عدلیه .مواد 60 و61 قانون اساسی فعلی http://www.moj.gov.af

3. . متن موافقت نامه کنفرانس های حمایت از افغانستان در توکیو(2002 ) - برلین مارچ (2004)- لندن جنوری (2005) وپاریس می (2008)