نیم نگاهی به نشست خبری - با پوزش " مصاحبه اختصاصی"رئیس جمهور

o رئیس جمهور آینده افغانستان

حامد کرزی: "باید رئیس جمهور آینده افغانستان شخص پاک، وطن پرست با درایت و شخص مورد اعتماد همه مردم افغانستان باشد". آقای کرزی در ادامه گفته است، با شخصی که دارای چنین مشخصات باشد از هیچ گونه همکاری دریغ نخواهد کرد.
او اضافه می کند: "رئیس جمهور آینده باید غیر وابسته بوده و تحت هیچ فشاری تسلیم نشده، بلکه روابط خود با جامعه جهانی را جهت جلب کمک های جهانی به گونه مستقل به پیش ببرد".
حال پرسش اینست که این آرزوی رئیس جمهور تا چه اندازه در مطابقت با شخص رئیس جمهور است، آیا رئیس جمهور می خواهد بفهماند، که شخص خودش پاک، وطن پرست، با درایت و مورد اعتماد همه مردم افغانستان است، یا اینکه بدیلی برای خودش در روند حکومتداری خوب برای آینده افغانستان آرزو نموده است؟ اما از گفته های رئیس جمهور مبنی بر همکاری با رئیس جمهور با درایت برای آینده افغانستان می توان چنین برداشت کرد که رئیس جمهور کرزی علاقه دارد تا همچنان در آینده نظام سیاسی افغانستان پس از پایان دوره ریاست جمهوری اش نیز تاثیر گذار باشد. با آنکه رئیس جمهور در ادامه صحبتش از وضعیت بد موجود افغانستان یاد می کند، پس همکاری اش با رئیس جمهور آینده، چه دردی را دوا خواهد کرد؟ گفته های رئیس جمهور در قبال تسلیم نشدن رئیس جمهور آینده تحت هیچ فشاری حکایت از زیر فشار بودن رئیس جمهور کرزی دارد.موضع گیری رئیس جمهور در برابر لغو شرکت های امنیتی خصوصی، برداشتن موانع روی جاده ها، پایان عملیات های شبانه و کشتار غیر نظامیان از سوی نیرو های خارجی حکایت از ناتوانی رئیس جمهور در برابر عملکرد و فشار خارجیان می کند. نمونه ی نزدیک آن اینست که سخنگوی آیسف از ادامه عملیات شبانه می گوید، ولی سخنگوی رئیس جمهور اظهارات سخنگوی آیسف را مبنی بر ادامه عملیات شبانه نیروهای خارجی را رد می کند که این خود نشاندهنده ی رویارویی و ناسازگاری عملکرد نیروهای خارجی در برابر خواست حکومت افغانستان است.

o نظام سیاسی آینده افغانستان

رئیس جمهور افغانستان در بخشی از صحبت هایش نیاز ده سال آینده افغانستان را نظام ریاستی دانسته نه پارلمانی.
آقای کرزی بدین باور است، که در موجودیت حکومت قوی بدون مداخله خارجی، اداره خدمتگار، موجودیت احزاب سیاسی، ارتش و پولیس ملی قوی نظام پارلمانی می تواند کارساز باشد چیزی که به باور رئیس جمهور تا اکنون وجود ندارد او نیز گفته است که تا یک دهه ی دیگر نباید در جهت تغییر نظام ریاستی به پارلمانی قانون اساسی تغییر کند و او با این تغییر موافق نیست.
اما آنچه روشن است اینست که بدون در نظرداشت نوع نظام سیاسی در افغانستان، نظام ریاستی زیر اداره ی رئیس جمهور کرزی با توجه به فرصت پیش آمده ده سال اخیر پیروزی های چندان نداشته است، حتی در بسیاری از موارد روند نزولی را پیموده است، که می توان از گسترش فساد اداری، کشت مواد مخدر و نا امنی در اداره ی زیر رهبری آقای کرزی یاد نمود.

o سیاست خارجی افغانستان

آقای کرزی در مورد سیاست خارجی افغانستان می گوید: "کوشش ما این است، که افغانستان را بین سال های 2014 الی 2024 میلادی به یک کشوری مبدل نماییم که صحنه رقابت های منفی و تصادمات نباشد بلکه جای همکاری، داد و ستد، تجارت و اقتصاد بوده و راه بزرگی بین آسیای میانه، آسیای جنوبی و خاور میانه باشد، ما تلاش داریم افغانستان را از مشکلاتی که دیگران بین خود دارند، دور نگهداریم تا افغانستان جایی باشد که رقبا در انجا با هم همکار باشند، که در حال حاضر به یک نوعی در این زمینه کامیاب بوده ایم".
این لفظ "کوشش ما اینست" پیام روشن دارد چنانچه در بالا اشاره شد، اینست که رئیس جمهور می خواهد بخشی از نظام سیاسی آینده افغانستان باشد. به هر صورت با آنکه رئیس جمهور خود را در چگونگی بسط روابط با کشور ها به نوعی موفق می داند، ولی هرگاه گذشته این مساله را بنگریم به صراحت می توان گفت، که افغانستان در چه گونگی تنظیم سیاست خارجی اش ناکام بوده است. حمله هواپیمای ناتو و کشته شدن بیست و چهار سرباز پاکستانی و پس از آن واکنش پاکستان و شرکت نه کردن آن در کنفرانس دوم بن و همچنان شکار هواپیمای جاسوسی ایالات متحده امریکا در ایران و فرا خواندن سفیر افغانستان در تهران از سوی وزارت خارجه ایران نشاندهنده ی کمزوری دستگاه دپلماسی افغانستان در ماه اخیر است. زیرا حکومت افغانستان تا هنوز ایالات متحده امریکا را نتوانسته قناعت دهد که نباید عملکرد نیرو های خارجی باعث تیره گی روابط افغانستان با همسایه هایش گردد.
رئیس جمهور کرزی در مورد خطوط اساسی سیاست دولت افغانستان می گوید "خطوط اساسی سیاست دولت افغانستان، که مطمین هستم حکومت های آینده افغانستان آنرا نیز تعقیب می کنند، دوستی، بهبود روابط و توسعه داد و ستد با همسایه ها، گسترش روابط با جهان اسلام و کشور های عربی، ایجاد روابط محکم و استراتیژیک با کشور های بزرگ منطقه مانند هند، که هم اکنون آغاز گردیده است، می باشد".
کدام خطوط اساسی سیاست دولت افغانستان؟
در حالیکه در ماده شصت و چهارم (بند دوم ) قانون اساسی افغانستان تعيين خطوط اساسی سياست كشور به تصویب شورای ملی نگاشته شده است، اما تا هنوز چیزی بنام خطوط اساسی سياست افغانستان وجود ندارد.

o روابط افغانستان و پاکستان

رئیس جمهور در ادامه صحبتش از حکومت پاکستان یاد نموده و می گوید: "آرزوی ما این است که پاکستان در رابطه با افغانستان یک سیاست مستقل را در پیش گیرد و پاکستان نباید در روابطش با افغانستان از دید هند و امریکا معامله نماید. آرزوی ما این است که پاکستان با افغانستان از دید منافع خود پاکستان، منحیث یک همسایه افغانستان رفتار کند و در تماس باشد. این ممکن نیست که پاکستانی ها در دوستی ما با هند و یا در اختلاف آنها با هند و یا در دوستی و اختلاف آنها با امریکا با ما در معامله باشد. امیدواری ما این است که پاکستان از دید منافع خود و منطقه و همسایگی با افغانستان با ما در تماس باشد".
رئیس جمهور در حالی آرزوی همکاری و دوستی با پاکستان را نموده است که این کشور حامی هراس افگنان از سوی کشور های غربی و حتی شخص رئیس جمهور خوانده شده است و حتی پس از کشته شدن برهان الدین ربانی آقای کرزی طرف گفت و گو پاکستان را خطاب کرد، ولی گفتار متناقض رییس جمهور، همواره سیاستش با این کشور با ثبات نبوده و گه گاهی پاکستان را دوست و دشمن خطاب کرده است.

o نتیجه گیری

با آنکه مصاحبه ی به اصطلاح اختصاصی رئیس جمهور تا اکنون به گونه ی مکمل از هیچ شبکه ی دیداری پخش نشده است، اما چند موضوع که در این گفت و گو روشن شده، اینست که رئیس جمهور هنوز هم علاقه مند دست کم اثرگذاری در نظام آینده ی افغانستان است، او با آنکه نظام ریاستی را گزینه بهتر برای ده سال آینده افغاستان خوانده است، اما یادهانی ضعف حکومتداری نظام ریاستی از سوی کرزی نشان از ناکامی رئیس جمهور در مدیریت افغانستان دارد و تاکید رئیس جمهور مبنی بر تسلیم نشدن رئیس جمهور آینده افغانستان زیر هیچ فشار، نشان دهنده ی ناخشنودی آقای کرزی با غرب است و در واپسین گفته های رئیس جمهور در برابر داشتن روابط خوب با پاکستان به معنای اثرگذاری و اهمیت پاکستان در سیاست گذاری های افغانستان است.