ایا فوزیه کوفي به د افغانستان راتلونکي ولسمشره وي؟!

که هر څوک یې کولای شي، فوزیه کوفي یې هم کولای شي.
هغه چې په ماشوم توب کې لمر ته د دې لپاره چې مړه شي پریښودل شوي وه اوس د افغانستان د پارلمان غړیتوب لري .
د مهربانې لور د کتاب لیکواله د خپل پیدایښت کیسه کوي.
فوزیه کوفي:
(( هغه ورځ چې زه وزیږیدم هغه ورځ وه چې ښایې زما د مرګ ورځ هم ټاکل شوي وه)).
هیچا، حتی زما ورور هم دا تمه نه لرله چې زه دي وژغورل شم، دلیل یې څه وو؟ زه د هغو سلګونو نه غوښتل شویو ماشومو نجونو له ډلي څخه یوه وم چې هره ورځ په افغانستان کې نړۍ ته سترګي غړوي.
زما مور زما له زوکړې دمخه زما پلار ته زما له شپږو نورو میندو سره په ګډه اته ماشومان زیږولي وو.
زما له زوکړې څو میاشتي دمخه زما پلار له یوې ۱۴ کلني نجلۍ سره واده وکړ او زما د پلار دغې ماشومي ناوې زما له زوکړې دری میاشتي دمخه زما پلار ته یو ماشوم هلک وزیږاوه.
زما مور په دې پوهیده چې دخپل خاوند د خوشهاله کولو او د هغه له ربړونې نه د ځان د خلاصون لپاره په خپل بطن کې یوازي د زوی په درلودو چاره لري او بس.
کله چې ما نړۍ ته سترګی وغړولي زما مور خپله لور د یوه ماشومي په توګه و نه لیدله بلکې هغه یې د یوې تیروتنې په توګه وګڼله هغه هم یوه ښځه.
د یوې کلیوالي ښځي په توګه چې زما له زوکړې وروسته دخپل ژوند د بقا لپاره مبارزه کوله، هغه په دې پوهیده چې زه باید دباندی لمر ته کیښودل شم تر څو ومرم.
زه په خپله کورنۍ کې ۱۹م ماشوم وم.
کله چې زه وزیږیدم زه له کوره دباندی د لمر سوځنده وړانګو ته ایښودل شوي وم او په داسي حال کې چې لمر زما د ماشومتوب نازک پوټوکي سوځاوه، کوم څوک راباندی مهربانه شول چې ما دکور دننه ته یوسي او مور ته مې ورکړي.
کله چې مې زه مور ته ورکړل شوم هغي ژمنه وکړه چې له خپلي دغي تیروتني سر به له دې پس سخته مبارزه کوي، هغې زه کراره کړم، او هغې له ځان سره ژمنه وکړه چې نور به ما ته هیڅ راز زیان نه رسیږي.

زما کلیواله برقه ( چادري) اغوستونکي مور له هغې ورځي وروسته زما د ژوند د فلم نجلۍ یا اصلي کرکټره شوه.
کله چې په افغانستان کې جګړه پيل شوه، زما پلار چې د پارلمان غړی وو مړ شو نو زما کورنۍ هم د هغه له مړیني وروسته سره وپاشل شوه، وروسته بیا زمونږ د کورنۍ څو نور غړي زما د وروڼو په ګډون مړه شول.
په دغه وخت کې زما مور د سریښو په توګه زما د غټي کورنۍ د یو ځای ساتلو لپاره مهم رول ولوباوه.
د هغې له دې عزم نه چې زه یې د خپلي کورنۍ د یوازنۍ نجلۍ په توګه ښونځي ته ولیږلم ډیره منندویه یم..

زما د مور او هغو ملیونونو میندو پټه خوله او مرموز قوت چې د ملک په کلیوالي او غرنیو سیمو کې ژوند کوي د ستایني وړ ده .
ښایې زما د پیدایښت په کیسه ځیني کسان هک پک شي، خو په افغانستان کې لا هم دا حالات استثنایی نه دي.
زما وطن هغه خاوره ده چې یوه ماشومه نجلۍ تر اوزې هم پکې کم ارزښته ده ځکه اوزه خو به لږ تر لږه شیدې او غوښه درکړي.
زما په یاد دي چې یوه کلي ته ورغلم او یوه ناروغه مور مې د ماشوم د زیږون پر مهال ولیده، هغه تر ۲۵ کالوه لویه نه وه خو څلور ماشومان یې لرل، هغې راته وویل چې دا خپل خاوند ته نه شي ویلای چې ډاکټر ته مې بوزه ځکه هغه باید دخپلې رمې نه زما د درملني لپآره یوه میږه خرڅه کړي، چې هغه هیڅ کله هم دا کار نه کوي.
زه چې کله د هغې ښځي دا خبري را په یاد کړم چې وایي (( که زه مړه شم خاوند به مې بل واده وکړي خو که خپله میږه خرڅه کړي نو زما کورنۍ ته به ډوډي له څه شي برابروي)) نو زما زړه مات شي.
زه په دې کې شک لرم چې دا خواره میرمن به اوس ژوندۍ وي.

د ښځو پر وړاندي دا تبعیض د هغوي له زوکړې سره سم پیلیږي.
ډیری افغاني ښځي د تاوتریخوالي ډک ژوند، تبعیض او دردمن صحت وړاندوینه له هغو لومړیو ورځوکولای شي.
روانه میاشت د ۱۵ کلني سحر ګل کیسې نړۍ وښوروله.
هغه ښځه چې د خسر کورنۍ په یخ ځای کې وږي ساتله، نوکان یې ترینه ایستل شوي وو، اوبه نه ورکول کیدې او قصور یې دا وو چې د خسر د کورنۍ له لوري فحشا ته هڅول شوي وه خو دې انکار کاوه.
د سحر ګل د ژوندانه کیسه په افغاني ناویانو کې کومه غیر معموله کیسه نده.
دلته ښځه غلامه ده، یو داسي ملکیت ده چې مالک لري، یا یې میړه او یا یې پلار.
له اتو کلونو را پدې خوا چې ما د افغانستان د پارلمان د غړي او له هغه دمخه د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ په صندوق کې د افسرې په توګه دنده تر سره کړي د ښځو او ماشومانو پر وړاندي د بدرفتاریو له بیلا بیلو پیښو سره مخ شوي یم.
هغه ولایت چې زه یې په پارلمان کې استازي توب کوم هغه بدخشان نومیږي، یو له هغو ولایتونو څخه دی چې ډیری بي وزله، لري پروت غرنی او محافظه کار .
زما په ولایت کې د مور او ماشوم د مړیني کچه هم د بل هر ولایت په پرتله لوړه ده .
دا یوه د شرم وړ احصایه ده .
افغان حکومت ته ځکه د شرم وړ ده چې په دغه نیمګړتیا سترګي پټوي، اوځان هاخواه دې خوا کوي او نړیوالي ټولني ته په دې د شرم وړ ده چې د طالبانو د حکومت له نسکوریدو وروسته یې په سلګونو ملیارده ډالر د افغانستان د رغولو او پرمختګ لپآره لګولي خو لا هم دغه ستونزه همغسي په خپل ځای پاتي ده.
که چیرته دا په ۲۰۰۱ کال کې د نړیوال ایتلاف اصلي هدف وو نو په کومو معیارونو مونږ دا ماموریت یو بریالی ماموریت ګڼلای شو.
په داسي حال کې چې د ناټو په ګډون خارجي حکومتونه له افغانستان څخه پیوسته دخپلو سرتیرو د وتلو پلانونه جوړوي، نو څرنګه به یو وروسته پاتی ملت چې فساد پکې په لوړه کچه شتون لري، یوازي هیروین یې صادرات وي، لازم بنسټونه نه لري، امنیت شتون نه لري، روغتیایي او ښونیز خدمتونه کمزوري وي وکړای شي د یوې پرمختللي نړۍ برخه وي؟
له دې څرګندیږي چې زه باید په ماشوم توب کې لمر ته ایښودل شوي وای تر څو مړه شوي وای.
دا مناسبه ده چې ووایو چې د طالبانو د واکمنۍ له ړنګیدو په را وروسته لسیزه کې په افغانستان کې ډیرې لاس ته راوړني لرو خو لا هم ډیر څه دي چې باید تر سره شي.
په روانو اونیو کې له دې پرده پورته شوه چې طالبان په قطر کې سیاسي دفتر پرانیزي تر څو له افغان دولت سره د سولي خبري وکړي.
چې په دې کار سره به طالبان بیرته د افغانستان د سیاست ډګر ته را مات شي.
زه هم د افغانستان یوه هغه وګړي یم چې سولي ته باید لاس رسی ولرو او له طالبانو سره سوله وکړو په داسي حال کې چې څو میاشتي د مخه طالبانو غوښتل ما ترور کړي او د څو ساعتونو لپاره یې زما له ساتونکو سره جګړه وکړه.

هغو څو ځله پر ما یرغل کړی چې په عامه محافلو کې ما له مینځه یوسي ځکه زه د بشري حقونو او د ښځو د حقونو ناره پورته کوم.
ایا څوک په دې باور کولای شي چې هغوي د د سیاسي واک په ویش کې برخه واخلي او په یوه دیموکراتیک پارلمان کې له ښځو سره په څنګ کې کښیني؟ زه په دې باور نه لرم.
په تیره لسیزه کې، دیموکراسي په یوه آرایشي څیز بدله شوي، هغه دیموکراسي چې پر مونږ نه وه تحمیل شوي، لکه څنګه چې ځیني خلک وایې.
تر دې دمخه هم د افغانستان په کلیوالي کچه خلکو خپل مشران د جرګو د سیستم له لاري ټاکلي دي.
دیموکراتیک عنعنات په افغانستان کې مونږ ته نوي نه دي، که تیرو دیرشو کلونو ته وګورو، د روسانو یرغل، کورنۍ جګړه او د طالبانو واکمني خو لا هم مونږ د دیموکراتیکو ارزښتونو او ټولنیزو لاس ته راوړنو ساتلو لپاره نړیوال ملاتړ ته اړتیا لرو.
یوه ورځ به طالبان زما په وژلو بریالي شي، زه به دې برخلیک ته تسلیمه شم.
خو تر هغه چې زه ژوندۍ یم زه به خپل دې آرمان ته د رسیدو لپاره له هڅو را و نه ګرزم تر څو له فساد او فقر نه د خپلو خلکو د رایستلو آرمان تر سره کړم.
د دې لپاره، زه د افغانستان د ۲۰۱۴ کال ولسمشریزو ټاکنو ته یوه له نوماندانو څخه یم، زه یوه داسي نجلۍ زیږیدلي وم چې باید ومرم، خو که خدای غوښتي وو، زه به د دې لپآره له مرګ څخه هم و نه ډاره شم چې د ګران هیواد افغانستان یوه ښځینه ولسمشره شم او د خپل هیواد ټول ماشومان ( نجوني او هلکان) په سوله او امن کې نړۍ ته راتلونکي ووینم نه په جګړې او تاوتریخوالي کي.
زه غواړم افغانستان په نړۍ کې خپل مناسب ځای تر لاسه کړي او زه په دې باور لرم چې د نړیوالي ټولني په مرسته به همداسي وشي.
زه د امریکې له متحده ایالتونو او نورو ملتونو څخه غواړم چې مونږ یوازي پرینږدي.