No Censorship!

نشانه های نجات و سقوط

رزاق مامون

اگر چه رقابت برای گرفتن قدرت در افغانستان روندی آرام اما پیوسته دارد، کلیه جناح های جهادی و غیر جهادی درین مسابقه فرصت حضور ندارند. علی رغم سروصدا ها و جو سازی های ناظران کم اطلاع و تحلیل گران مغرض خارجی،گروه های جهادی برای رسیدن به پله های نخست قدرت امکاناتی ندارند. فرصت های بزرگ قبلاً از آنان سلب شده است. اما آستین های داخلی که دست های خارجی از آنان بیرون میایند، قصداً هنگامه سازی علیه اینگروه ها را مطابق یک برنامه ادامه میدهند. آنها میدانند که قدرت های جهادی دیگر به صحنه اول قدرت بر نمیگردند. با آن هم تهاجم روانی خود بر ضد آنانرا قطع نمیکنند. دلیل این اقدام آن است که آنها حتی از گردش شبح نامریی گروه های جهادی نیز هراس دارند.

پس جناحهای جهادی شامل در حکومت کرزی، به طور آشکار خواهان رهبری حکومت و دولت نیستند یا دست کم این موضوع را به طور علنی عنوان نمیکنند. صرفاً کسانی برای احراز مقامات رهبری تلاش میکنند که از حمایت کشور های خارجی و نیروهای بین المللی حاضر در افغانستان بهره مند باشند. این که گروه هایی فرض میکنند که تنظیم های جهادی در محورقدرت حاکم در کابل حضور دارند، یک اشتباه است که برای رفع این اشتباه، زحمت زیادی هم در کار نیست. تمامی بدنه های اجرایی، صلاحیت های مالی، صلاحیت های گزینش کارمندان ارشد و کلیدی در دست شخصیت های غیر جهادی و هوادار غرب است.

حضور برخی چهره های جهادی و یا افراد مرتبط با این جریانان در تشکیل حکومت کرزی، صرفاً یک نمایش است. جالب این است که افکار عامه و حلقات مدعی قدرت چه در جبهه جهاد و چه در جبهه غرب گرایان این موضوع را میفهمند و از سکوت در برابر همدیگر هم راضی اند!

چالش عمده در برابر حکومت آقای کرزی، صف آرایان و منتقدانی اند که همراه با خود او از کشور های غرب آمده اند و ناگهان برکرسی های قدرت جا خوش کرده اند. قدرت های غربی به گروه های جهادی شیدا مظنون اند. به همین سبب درعالم واقع، رقیبان قدرت آقای کرزی رهبران تنظیم های جهادی نیستند. اکنون دوره ظهور فراکسیون های جدیدی است که از بدنه هواداران خود رئیس جمهور جدا شده اند و حالا گپ به جایی کشیده است که آقای کرزی و تیم کوچک وی، دوباره به سوی اردوگاه جهادی رو آروده است.

با این حال آقای کرزی موقعیت دشواری دارد. فشار غرب و خواهش های پایان ناپذیر کشور های متحد، فشار ها و بازی های عصبانی کننده پاکستان با حکومت کابل، گردن افرازی تیم سیاسی رقیب به رهبری علی احمد جلالی وزیرداخله پیشین، انوار الحق احدی وزیر مالیه، محمد حنیف اتمر وزیر معارف، نارضایی روز افزون شخصیت های جهادی که کرزی را بر سریر قدرت آوردند و نارضایی گسترده مردم از وضعیت امنیتی و اقتصادی، به اضافه، ناکامی های حکومت، وضع حساس و نگران کننده یی را بوجود آورده است.

امریکا، غرب و سازمان ملل متحد همراه با سایر نهاد های کمکی از قبیل کمیسیون حقوق بشر، نهاد های جامعه مدنی و امپریالیزم اطلاعاتی در پنج سال تمام، از میان موجی از موانع، خطرات و چالش های افغانستان پس از جنگ، حاکمیت تحت رهبری آقای کرزی را سرچا نگهداشتند؛ به امید این که این دستگاه بتواند صاحب ظرفیت و کفایت شود. اما کنون کلیه این نهاد ها به شمول جامعه جهانی تایی می کنند که محاسبه های مبتنی بر قیاس های ناقص، نگرش های ناساز و فقدان و ارزیابی های سالم و جوابده، نقش برآب شده است و اکنون باز هم بحث انجام اقدامات عاجل به هدف نجات از این گرداب در مجامع غربی با قوتی تمام مطرح گشته است. این محافل میدانند که در نظام سازی پس از طالبان، بنای کار بر این بود که چه گونه نیروهایی را عقب بزنند و به جای آن حلقاتی را به میدان بکشند که چشم بسته به آنچه که مجریان غرب میگویند، آری بگویند و غیر از آن چیزی در سر نپرورانند. علت برجسته ناکامی حکومت جدید، سطح بلند انتظارات مردم و یا خرابی های بیش از حد تصور جنگ و عقب مانی نبود، دلیل عمده، مدیران علیل، بی ابتکار و نا آشنا با وضعی افغانستان و مردم کشور بودند. مدیرانی که چشم باز کرده و مشاوران خارجی را دیده بودند که گویا هر سخن ایشان، آگنده از حکمت و تدبر بود و هر دستی که میشورانیدند، گهواره سعادت به حرکت میامد! بسیاری از وزرا دقیقاً در نقش رهنمای معاملات برای قراردادی های خارجی کار میکردند و حالا نیز به همین نوع ماموریت ها مشغول اند.

طی پنجسال اخیر، اکثر کارگاه های زیربنایی و تصدی های تولیدی به برکت سعی و تلاش همین مدیران به ظاهر متخصص به حال خود رها شدند. شرکت های غارتگر خارجی از این مجریان مطلوب به طور گسترده یی به ضرر مردم افغانستان استفاده کردند. بازی ها در سطوح اقتصادی، نظامی و سیاسی به همین شیوه ادامه دارد. درامه های جدید نوشته شده اند. فقط فرصتی به کاراست تا صحنه ها را برای تطبیق درامه های مذکور آرایش دوباره دهند. بازیگران همه چهره های آشنا اند. تفاوت این است که بازیگران نقش های تازه یی به عهده میگیرند تا تماشاچیان را که همان تماشاچیان گذشته اند، یک چند مسحور کنند و یا دست کم تا زمان تالیف درامه های پیشرفته تر، آرام و منتظر نگهدارند. صاحبان این تیاتر در خارج از مدار افغانستان به طرح برنامه های دیگری مشغول اند. برای صاحبان این تیاتر هیچ اهمیتی ندارد که در افغانستان چه میگذرد، مهم آن است که فی المجموع، جغرافیای بی نفت و گاز افغانستان پلی باشد برای عبور به سوی سرزمین هایی که عطر نفت از آن بر میخیزد و ذخایر استراتیژیک آن خواب صاحبان شرکت های هیولایی دنیای سرمایه را آشفته کرده است. این اربابان بنا به عادت، به خطر های خزنده و خاموش کمتر اهمیت میدهند در عراق نیز دچار همین گووه اشتباه شدند. اما عمر اشتباه غربی ها در افغانستان، طولانی تراز عراق است. آرامش در افغانستان به نفع غرب، هدیه رایگان سرنوشت نیست. یک خالیگاه زمانی است که در طی تاریخ، قدرت های انگلیسی و روسی را دستخوش یک سو تفاهم ساخته و سپس همه چیز برهم خورده است. همان نوع خالیگاه زمانی که مکناتن را غافلگیر کرد. بازی کرکت مکناتن در بالاحصار و نمایش حضور و گردش نگاه های مغرور در زیر کلاه شپو، در واقع همان خالیگاه زمانی بود که ناگهان با خشم و خون و آتش پرشد. آرامش نیم بند افغانستان نیز هدیه رایگان سرنوشت نیست، شاید حالا ممکن نیست که با این آرامش به شیوه دیروز بازی شود. بازی قدرت در کشور، یک بازی بومی و طبیعی نیست. بازی کنار زدنها و ربودن فرصت های دیگران است. بازی بر زمینه رقابت نیست، این بازی ها اگر هوشمندانه مدیریت نشوند، هیچ برنده یی نخواهد داشت. حاشا از ایامی که، ضرر و ضربه های برنده شدن هم به مراتب، گسترده تر و عمیق از بازنده شدن ها باشد به قول حضرت سعدی آنگاه « پشیمانی سودی ندهد و پشت دست گزیدن ثمری نبخشد.»

 بازگشت به بالای صفحه