No Censorship!

رزاق مامون

در گزارش های اولیهء روز های اخیر، از محمد حنیف اتمر وزیر معارف، جنرال رحیم وردک وزیر دفاع، اشرف غنی احمدزی وزیرپیشین امور مالیه ( فعلاً رئیس دانشگاه کابل) و داکتر سپنتا وزیر خارجه به عنوان ناراضیان و فعالان کودتای خزنده در باری در داخل حکومت نام برده شده است.
با توجه به خیالات بلند دکتر اشرف غنی احمدزی که به حیث طراح نظرات معین سیاسی و اقتصادی، گمان میرود که فرد اول محفل معترضان باشد. حد اقل سه تن ازین فعالان تابعیت دوگانه دارند.
برکناری جاوید لودین رئیس دفتر رئیس جمهور در آخرین هفته ماه جنوری که ظاهراً با حلقه ناراضیان همنوایی داشته، نخستین واکنش نسبتاً جدی رئیس جمهور نسبت به حرکت این جریان بوده است.
از مدت ها پیش، در حلقه اطرافیان رئیس جمهور، نوعی اعتراض خاموش در برابر برخی رفتار ها و اقدامات آقای کرزی در امور داخلی و خارجی آغازشده است. چنین تحرکات پس از آن چهره مشخص تر خود را نشان داد که مدیریت و کارآیی حکومت آقای کرزی در سطح داخلی و بین المللی با انتقادات و شک و تردید های گسترده یی روبه رو شد.
بیرون شدن آقای لودین به عنوان نخستین قربانی کشمکش ها میان نخبه گان حکومت، از اوج گیری تنش ها و شروع تغییرات در سطح بالا حکایت می کند.
این اختلافات معرف یک بن بست سیاسی غیر قابل بازگشت در تشکیلات دولت است که بدون شک در شرایط حساس کنونی افغانستان و منطقه برای حامیان بین المللی افغانستان خبر خوشی نیست.
با آن که حرکت ناراضیان، به بهای برکناری جاوید لودین از حساس ترین مقام حکومتی تمام شده است؛ اما به نظر میرسد که این پروسه نه تنها متوقفب نخواهد شد بلکه همزمان با تشدید حملات بهاری طالبان بر ضد حاکمیت و افزایش تقاضا ها از سوی حامیان بین المللی افغانستان برای آوردن تغییرات ریشه ای در دستگاه حکومت، طی ماه های آینده به اشکال جدیدی، دوباره ظهور خواهد کرد.
در گرماگرم سال های شعار دادن ها و سرازیر شدن کمک های بین المللی به افغانستان، هیچیک ازین اعضای ارشد حکومت، از نحوهء سیاست های آقای کرزی ناراضی نبودند. زمانی که ناکامی های اصلاح اداره و سیاست خارجی، از پرده برون افتاد، حرکت درونی، صرفاً به هدف حفظ نظام موجود، به طور گریز ناپذیری از سوی بلند پایه های حکومت، به حیث یک ضرورت حیاتی مورد توجه قرار گرفته است.
گزارش ها حاکی از آنند که این حرک از حمایت و تشویق محتاطانهء امریکا و انگلیس برخوردار است. در غیر این صورت، هیچیک از معترضان، شجاعت این را ندارند که بر ضد جریان حاکم که در واقع کشیدن تیغ به روی غرب و امریکا تلقی میشود، به مخالفت برخیزند.
بررسی اجمالی پیشینهء هر یک از اعضای حلقهء معترضان یک نکته را روشن میکند که این آقایان هر چند به اساس انگیزه های مختلفی ناگزیر شده اند که با این جریان همراه شوند، اما در یک نکته محوری یعنی مخالفت با قدرت اجرایی روز افزون دکتر فاروق وردک که از زمان برنده شدن آقای کرزی در انتخابات ریاست جمهوری، به مثابه « ناف» حکومت عمل میکند، با هم وجه مشترک دارند.
ایجاد مثلث، فاروق وردک، عبدالجبار ثابت و کریم خرم، که حمایت رئیس جمهور را با خود دارد، یکی از نگرانی عمده حلقهء معترضان است. این مثلث از فعالان حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمیت یار اند. به ویژه دکتر فاروق وردک در مقام رئیس ادارهء امور و وزیر دولت در امور پارلمان، نظارت، کنترول و هر گاه و ناگاه مداخله شدید در امور کاری وزیران و حتی معاونان رئیس جمهور اعمال میکند، به سختی تلاش میکند تا از نزدیک شدن حلقه جدید معترضان و گروه های دیگر به مرکز قدرت جلوگیری کند.
حضور لودین در سالهای اخیر در مرکز قدرت قابل مطالعه است. وی در رشته علوم سیاسی آموزش دیده و فرصت یافت که در کنار آقای کرزی، هم ماموریت ارتباطی او را انجام دهد و هم از این مقام به حیث تخته مشق آموزش های عملی استفاده کند.
اگر در چند سال اول وی در امور منزوی ساختن رئیس جمهور کرزی، در سطح عامل کلیدی مؤثر بوده اما به گفته ناظران، وی بعد ها کرکتر منعطفی از خود نشان داد و به اعتماد سازی میان خود و سایر جناحهای مخالف و موافق پرداخت.
جاوید لودین از اشتباهات، ریخت و پاش ها، سیاست های ضعیف و بیماری نخبه گان در حکومت آقای کرزی بیشتر از دیگران آگاه است. اینک با عزل آقای لودین سرمایه گزاری محفل معترضان بالای او نیز به هدر رفته است.
این که از آقای سپنتا در جمع تحول طلبان نام برده میشود، مایهء تعجب است. آقای سپنتا وقتی روزهء سیاسی خود را با چند لقمة ناچیزی که از مرجع قدرت به سویش دراز شد، درهم شکست، به سرعت از سوی انحصار طلبان به گروگان گرفته شد. چون از پشتوانة قومی، سیاسی و نفوذ اجتماعی لازم برخوردار نیست، فاروق وردک در امور اجرایی وزارت خارجه، او را دریک تنگنا گیر آورده و درحقیقت برای او، زندان در زندان درست کرده است.
هنوز در باب آیندة نخبه گان تحول طلب پیش بینی مشخصی نمیتوان انجام داد. اختلافات میان تیم دکتر انوارالحق احدی و دکتر اشرف غنی احمدزی مثلاً در زمینة شیوه های باروری و تقویت زبان پشتو در حیات اجتماعی اختلاف نظر دارند. دکتر اشرف غنی احمدزی در افکار عامه نسبت به آقای احدی( به حیث رهبر حزب ناسیونالیستی افغان ملت) ظاهراً از موقعیت بهتری برخوردار است. اتحاد احتمالی این دو جریان برای آقای کرزی درد سر های جدیی را به همراه خواهد داشت. اتکای دوباره به نیروهای شامل در جبهه متحد ضد طالبان، یکی از گزینه هایی است که هم روی میز آقای کرزی و هم در دستور کار حلقات رقیب وی قرار دارد.
تحول طلبان درباری به هدف نزدیک شدن به اهرم تعیین کننده احزاب جهادی آماده شده اند. هسته سیاسی و نظامی مجاهدین، صحنة کشمکش ها میان حلقات رقیب را که در طی پنج سال اخیر، در کنار زدن مجاهدان از عرصة قدرت، تشریک مساعی کردند، تحت نظر دارند. یک منبع بلند پایه جبهة متحد درین باره گفت:
دوران گذشت ها و معامله ها، نظیر آنچه ما در اوایل در برابر آقای کرزی از خود نشان دادیم، مدت هاست سپری شده است. برای تشکیل یک حاکمیت قوی و قادر به رفع چالش های خطرناک امنیتی، به حصول توافقات مشخص بر پایه تقسیم عادلانه صلاحیت های نظامی و اداری نیازمند است.
اطلاعات مؤثق حاکیست که حلقات حکومتی که به ایجاد تغییرات ریشه ای در حکومت باورمند شده اند، سرگرم یافتن پاسخ به این موضوع اند که آیا امضای توافق با سران جبهة متحد در مورد یک ادارة ائتلافی می تواند، اقتدار آنان را بیمه کند و یا خیر؟
مقامات جبهة متحد مجاهدین اکنون به این نتیجه رسیده اند که بدون تکیه بر وزنة احزاب مجاهدین، نه آقای کرزی و نه هم حلقات نخبه رقیب وی، در امر ایجاد حکومت با کفایت و پاسخ گو به وضع جدید، کاری چندانی از دست شان برنخواهد آمد.

 بازگشت به بالای صفحه