رها سازی زندانیان طالب، تقویت شورش گری یا پیشرفت در برنامه صلح؟

سیر چند ساله تلاش های دولت افغانستان برای دست یابی به صلح، ظاهراً در این روزها به مرحله جدید خود رسیده و گویا این بار دولت افغانستان بیشتر از پیش به آنچه که خود آن را "موفقیت" توصیف می کند، دست یافته است. سفر شورای عالی صلح به پاکستان و در پی آن سفر وزیر امور خارجه به این کشور، بانی این موفقیت گردید و باعث شد تا دولت پاکستان به درخواست های چندین ساله افغانستان مبنی بر همکاری در گفتگوهای صلح با طالبان، پاسخ مثبت دهد.
هنوز چند روزی از سفر شورای عالی صلح به پاکستان و به تعقیب آن سفر زلمی رسول وزیر امور خارجه کشور نگذشته بود که دولت پاکستان آمادگی خویش را برای رهایی شماری از بلندپایه گان زندانی طالبان از زندان های این کشور اعلان نمود و مدتی بعد گزارش رهایی نه زندانی طالب از زندان های پاکستان منتشر شد.

در ادامه روند رهایی زندانیان طالبان از زندان های پاکستان که به گفته دولت افغانستان هدف آن "اعتماد سازی" است، روز گذشته "دوشنبه" نیز پاکستان از رها شدن هشت تن دیگر از زندانیان طالبان خبر داد.
گزارش ها حاکی است که در میان این هشت تن از زندانین طالب که روز گذشته رها شده اند، ملا نورالدین ترابی وزیر سابق عدليه طالبان، محمد عازم محافظ سابق ملا محمد عمر رهبر طالبان، عبدالباری والی سابق طالبان در ولایت هلمند، ملا داودجان والی سابق طالبان در کابل و الله‌داد‌طیب معاون سابق وزارت مخابرات طالبان شامل هستند.
با رها شدن این هشت زندانی طالب از زندان های پاکستان، تاکنون و در مجموع 27 زندانی طالب از توسط پاکستان به درخواست دولت افغانستان از زندان رها شده اند و برطبق اطلاعات موجوده، 70 تن دیگر از افراد بلندپایه گروه طالبان تاهنوز در زندان های این کشور به سر می برند.
به هر حال، 27 زندانی طالب آن هم از افراد بلندپایه و نسبتاً بلندپایه این گروه از زندان های پاکستان رها شدند تا باشد که از سوی این افراد جد و جهدی جهت، ترغیب رهبری طالبان به صلح و مذاکرات صلح صورت گیرد اما سوال اینجاست؛ در حالی که دولت افغانستان تاکنون حتی آدرسی از محلی زندگی افراد آزاد شده، در اختیار ندارد، چگونه می تواند از آنها در تلاش های صلح استفاده کند؟ چه تضمینی وجود دارد که این فرماندهان طالبان با پیوستن شان به صفوف مخالفین باعث تقویت شورشگری در کشور نشود؟
این سوال ها هنوز به قدرت و قوت خود باقی است اما دولت افغانستان با چشم پوشی از پاسخ دادن به این سوالات، بار دیگر خواهان رهایی سایر زندانیان طالبان از زندان های پاکستان گردیده و معتقد است که رهایی این زندانیان در گفتگوهای صلح افغانستان، تاثیر مثبت می گذارد. ایمیل فیضی امروز سه شنبه در یک نشست خبری به موضوع رها ساختن سایر زندانیان طالبان توسط پاکستان تاکید نمود و آن را در روند گفتگوهای صلح مثبت خواند.
این موضوع که رها سازی زندانیان طالبان از زندان های افغانستان و پاکستان، در زمینه اعتماد سازی میان دولت افغانستان و شورشیان طالب نتیجه مثبت دارد، در آن شکی نیست اما ضرورت است تا دولت افغانستان به این مسئله به دید ساده نگاه نکرده و با روی دست گرفتن مکانیزمی از پیوستن دوباره این افراد به صفوف شورشیان و مخالفین مسلح جلوگیری نماید؛ در غیر آن خود باعث تقویت شورشگری و شورشیان خواهد شد.
تلاش‌های یک جانبه صلح:
دست یافتن به صلح دایمی از اساسی‌ترین نیازهای حال حاضر افغانستان را تشکیل می‌دهد و در این زمینه هر اقدامی که مفید واقع شود، طبعاً مورد استقبال مردم نیز قرار خواهد گرفت. حکومت افغانستان از سه سال بدین‌سو تلاش های گسترده‌یی در زمینه مذاکرات و گفتگوهای صلح با مخالفین مسلح روی دست گرفته که این تلاش‌ها در طی یک سال اخیر به اوج خود رسیده است.
از برگزاری لویه جرگه صلح گرفته تا تشکیل شورای عالی صلح و رها سازی زندانیان طالبان از زندان‌های داخل افغانستان و در پی آن از زندان‌های پاکستان، جزء تلاش‌هایی است که حکومت کرزی برای ترغیب گروه طالبان و سایر گروه‌های مسلح به صلح نمود. اما تمام این تلاش ها یک جانبه و صرفاً از سوی حکومت افغانستان صورت گرفت. گروه طالبان که طرف اساسی این مذاکرات را تشکیل می دهد، تا هنوز هیچ‌گونه علاقه‌مندی به این گفتگوها از خود نشان نداده است.
نشست پاریس که در 21 و 22 دسامبر سال گذشته میلادی با حضور نمایندگان گروه طالبان، دولت افغانستان و نمایندگان ائتلاف شمال "عمده‌ترین گروه درگیر با طالبان در زمان حکمروایی این گروه در افغانستان" در فرانسه برگزار شد، به خوبی این را نشان داد که به آنچه که دولت افغانستان از آن به نام (مذاکرات صلح) یاد می کند، هیچ‌گونه علاقه‌مندی ندارد و نمی‌خواهد که در این مذاکرات به‌گونه جدی آن بپیوندد.
تاکنون تمام تلاش‌های دولت افغانستان برای کشاندن گروه طالبان به صلح بی‌نتیجه مانده و تمامی درخواست‌های مکرر رئیس جمهور کرزی برای پیوستن رهبران طالبان به صلح و روند سیاسی کشور، بی پاسخ مانده است. گروه طالبان در قبال تمامی درخواست‌های صلح حکومت افغانستان، همواره پاسخی توام با خشونت داده اند. ترور رئیس شورای عالی صلح، حملات گسترده انتحاری در کابل و سایر ولایات کشور و سوء قصد به جان اسدالله خالد رئیس امنیت ملی کشور نمونه‌یی از صدها مورد دهن‌کجی‌های گروه طالبان به درخواست‌های صلح حکومت افغانستان است.

باور بر این است، تا زمانی که طرف اصلی مذاکرات "گروه طالبان" به صورت جدی به صلح و مذاکرات صلح ‌علاقه‌مند نگردد و خود با رغبت کامل به این گفتگوها نپیوندد، ادامه هرگونه امتیازدهی به این گروه، مانند رها نمودن بی‌حساب و کنترول زندانیان طالب از زندان‌ها و تشکیل دفتر و نمایندگی‌های سیاسی به آنها، بی‌فایده خواهد بود و تا اندازه زیادی به آینده امنیت افغانستان خطر ساز نیز خواهد شد.
با وجود تمام این‌ها، کرزی و همراهان‌اش در ارگ ریاست جمهوری در روند امتیازدهی به گروه طالبان به اندازه زره‌ای نیز عقب‌نشینی نمی‌نکند و نخواهد هم کرد. روند تلاش‌های یک‌جانبه خود برای صلحی که طالبان به اندازه زره‌ای نیز به آن باور ندارد، را ادامه خواهد داد و حال که پاکستان را نیز در این روند همراه خود نموده و با رها سازی زندانی‌های طالبان از زندان‌های پاکستان، روند نوی از امتیازدهی را به این گروه آغاز نموده است.