پنج راه مبارزه با آزار و اذیت زنان در محلات عمومی

آزار و اذیت زنان در شهرهای افغانستان به خصوص کابل، روزانه باعث می شود زنان از اشتراک در اجتماع دلسرد گردند، با هراس از خانه های شان بیرون شوند و یا هم منزوی و افسرده گردند. چون آزار و اذیت یک مشکل سراسری است که تعداد زیادی از زنان را مورد تبعیض قرار می‌دهد، مبارزه با آن هم باید سراسری باشد و افراد در آن سهم بگیرند. در این نبشته پنج راه مبارزه با این پدیده را می نویسم که بعد از صحبت مفصل با بیست و سه زن در کابل جمع آوری کرده ام:

شیوه گفتگو در مورد آزار و اذیت را تغییر دهیم: زنان در شهر کابل با هر پوشش و رفتاری مورد آزار کلامی قرار می گیرند و اذیت جنسی و جسمی در بازارها و موترهای شهری هم کم نیست.

متاسفانه هنوز هم کسانی هستند که به این باورند می‌باشند که زنان به نحوه‌ای آزار و اذیت را با رفتار و لباس‌های شان تحریک می‌کنند، اما اگر به صورت منطقی به این دیدگاه بنگریم متوجه می شویم که نه تنها این ادعا حقیقت ندارد و دقیق نیست بلکه خود از زن ستیزی منشا می گیرد و ضد مرد هم است. کسانی که این ادعا را دارند دو واقعیت را نادیده می گیرد. اول اینکه، پوشش زنان ارتباطی به آزار و اذیت ندارد. زنان چادری دار برای چادری پوشیدن مورد آزار قرار می گیرند چون آزار دهنده ها می گویند: “اگر بد نبود صورتش را نمی پوشاند.” زنانی که پنجابی و یا حتی لباس محلی افغانی بپوشند، به بهانهء رنگارنگ و مفشن بودن پیراهن شان مورد آزار قرار می گیرند، و آزار زنانی که چپن و یا عینک آفتابی می پوشند به بهانه اینکه”ایران آمده اند و آزاد استند” توجیه می شود. در امریکا زنانی که دامن می پوشند و چادر به سر ندارند مورد اذیت قرار می گیرند، در عربستان زنانی که حجاب سیاه می پوشند با آزار جنسی در محلات عمومی روبرو اند، و در دبی که زنان با هر لباس و قیافه ای گشت و گزار می کنند بازار آزاری رایج است. همه اینها دلالت بر این می کنند که لباس زن بهانه ای است برای توجیه کردن رفتار غیر محترمانه و غیر انسانی.

نکته دومی که هنگام ملامت کردن زنان برای موجودیت این مشکل نادیده گرفته می شوند این است که مردان موجودات بی اراده نیستند. اکثریت مردان می توانند فکر کنند و خودشان در مورد رفتار خود تصمیم بگیرند. مرد موجودی ضعیف نیست که با دیدن یک زن اداره خود را از دست دهد، وحشی شود و بتازد. انسان ها خاصیت شان این است که می توانند بر رفتار، افکار و کردار خود اداره داشته باشد و بنابراین نمی توانند رفتار دیگران را بهانه ای برای بدرفتار خودش قرار ندهد. برای کاهش یافتن آزار و اذیت زنان ضروری است که نحوه گفتگو در این مورد را تغییر دهیم و از ملامت کردن قربانیان آزار و اذیت دست بکشیم.

بیشتر حرف بزنیم: اکثر زنان وقتی مورد آزار جسمی یا زبانی قرار می گیرند، خاموشی اختیار می کنند. چون نمی خواهند خودشان ملامت گردند. بنابراین اگر ما این حقیقت را بپذیریم که زنان در آزار و اذیت مقصر نیستند، زنان بیشتری در مقابل این مشکل حرف خواهند زد و حتی در بازار ها و کوچه ها هم وقتی مورد آزار قرار گرفتند از خود دفاع خواهند کرد. وقتی یک زن در سرک به خاطر آزار دیدن شکایت کرد باید او را تشویق به خاموشی نکنیم بلکه کنارش بیایستیم و حرف هایش را تصدیق کنیم چون وقتی آزار دهنده گان ببینند که دیگر مردم رفتار شان را تحمل نخواهند کرد از آن دست خواهند کشید.

از خود دفاع کنیم: هر بار کسی در سرک ها به بدن ما دست زد صدای خود را بلند کنیم. گاهی رفتن به پولیس می تواند پیامد مثبت داشته باشد. یکی از زنانی که برای نوشتن این مقاله با او مصاحبه کردم گفت با آزار دهنده اش نزد سه پولیس رفت تا اینکه پولیس سومی حرفش را شنید و آزار دهنده را مورد مزمت قرار داد. اگر پولیس در نزدیکی نبود، خود تان حرفی بزنید، واکنشی نشان دهید و یا حداقل به مردم اطراف بگویید که مورد آزار قرار گرفتند. افزایش واکنش ها باعث خواهد شد که آزار دهنده گان موقع آزار دادن بترسند و یا جرات نکنند. راه های دفاع شاید کم باشند و شاید هم نتیجه ندهند اما مهم این است که این کار ما باعث خواهد شد زنان دیگر روحیه بگیرند.

مردان را تشویق به مبارزه کنیم: برادران، پدران، دوستان، همصنفان ما، و دیگر مردانی که می شناسیم می توانند در ایجاد تغییر نقش بزرگی داشته باشند. ضروری است که زنان برابر اندیش در هر عرصه ای، خصوصا در مبارزه با آزار و اذیت، به جای دشمنی کردن با همه مردان، راه های بسیج کردن مردان را بسنجند. حرف زدن در مورد آزار و اذیت، گفتن قصه های ما، و در میان گذاشتن تحقیقات و مقالاتی که در این مورد نوشته شده اند با مردان خانواده و آشنای ما بسیار ضروری است. هدف ما باید این باشد که مردان اطراف خود را تشویق کنیم که دفعه بعد که شاهد آزار و اذیت یک زن بودند صدای خود را بلند کنند، مزاحم را ملامت کنند، خواستار مداخله پولیس گردند، با دکاندارانی که زنان را آزار می دهند صحبت کنند و یا حداقل از زنانی که از خود دفاع می کنند حمایت کنند.

همبستگی زنانه ایجاد کنیم: با وجود اینکه این مزاحمت ها اکثرا توسط مردان در محلات پر نفوس اتفاق می افتد، به ندرت زنان هم در مقابل همدیگر در ملای عام از کلمات توهین کننده استفاده می کنند و یا زنان را به خاطر مورد آزار قرار گرفتن ملامت می کنند. این نوع آزار ها می توانند روی اعتماد به نفس متضرر تاثیرات بدی به جا بگذارند. شاید یک دلیل این آزار ها این باشد در فیلم ها و کتاب ها معمولا زنان طوری به تصویر کشانده می شوند که گویا از همدیگر نفرت دارند، نمی توانند با هم بسازند، بخیلی دارند، پشت سر همدیگر حرف می زنند، نقشه کشی می کنند تا هم دیگر را بدنام کنند، اما حقیقت این است که زنان می توانند دوستان خوبی برای همدیگر باشند و درک بهتری از درد ها و مشکلات همدیگر داشته باشند. برای کاهش این نوع آزار ها ضروری است بکوشیم در میان زنان همبستگی ایجاد کنیم و بیاموزیم که از همدیگر حمایت کنیم. باید به قصه های همدگر گوش کنیم، همدگر را ملامت نکنیم و اگر دیدیم یکی از دوستان من در مورد یک دختر دیگر شایعه می سازد و یا حرف می زد، از او بخواهیم که چنین نکند. این کار بسیار ساده ای است، اما اگر هر کدام ما برای ایجاد همبستگی زنانه میان همصنفان، دوستان و اقوام خود کاری کنیم بدون شک این آزار ها کاهش خواهد یافت.

هر کدام ما می توانیم برای کاهش دادن این پدیدهء نحس که باعث می شود زنان به این مملکت، به این شهر و به شهر های خود احساس تعلق و در محلات عمومی احساس امنیت نکنند کاری کنیم. هر تغییر بزرگ اجتماعی از یک یا دو نفر شروع می شود و وقت زیادی را در بر می گیرد. پس باید بردبار باشیم و از مبارزه دست نکشیم، حتی اگر تنها باشیم.

“هیچ گاه به این که یک گروه کوچک، آگاه و متعهد قدرت تغییر دادن دنیا را دارد شک نکن؛ در حقیقت در طول تاریخ گروه های کوچک منبع تغییر بوده اند.” مارگریت مید، جامعه شناس امریکایی

دسته‌بندی شده در: مقالات