افغانستان : نه یک جنگ خوب !

هر جنگ یک نام مخصوص خود را دارد : جنگ جهانی اول ، به نام " جنگ برای پایان دادن به همه جنگها " و جنگ دوم جهانی به نام " جنگ برای شکست فاشیزم " یاد شد .

جنگ عراق به نام جنگی تبلیغ شد که اسلحه انهدام همگانی را متوقف می سازد ، بعد گفته شد که جنگی است که رژیم صدام حسین را سرنگون می سازد ، بعد گفتند که جنگی است برای ساختن دیموکراسی . در آخر معلوم شد که همه اش حرفهای دروغ و ساختگی اند که بر تقلب و جعلکاری بنا شده بودند .

جنگ در افغانستان اما ، به نام " جنگ خوب " ضد " آنانی که ما را مورد حمله قرار دادند " ، یا با کلماتیکه " فرانک ریچ" نویسنده ء نیویارک تایمز بکار برده است جنگ افغانستان " جنگی ضروری " است که " قدرت القاعده و طالبان " را از میان برمیدارد.

" باراک اوباما " تفاوت میان " جنگ بد " در عراق و " جنگ خوب " در افغانستان را یک شعار محوری خود در مسابقه انتخابات ریاست جمهوری ساخته است . " اوباما " پایان دادن جنگ در عراق و فرستادن سربازان امریکایی را از آنجا به افغانستان پیشنهاد میکند که " کار را در افغانستان تمام کنند ". اگر وی انتخاب شود ، میگوید که به تعداد ده هزار ( 10000) سرباز در جنگ افغانستان افزایش خواهد داد. " اوباما " میگوید که " این جنگی است که ما باید حتما و ناگزیریم در آن به پیروزی برسیم " .

در دولت امریکا و در " ناتو " کسی را نمی توان یافت که از مذاکره با طالبان سخن گوید . " نیویارک تایمز" حتی در سر مقاله خود نوشت که آنانی که میخواهند با طالبان مذاکره کنند " خود را می فریبند ".

اما رژیم طالبان به امریکا حمله نکرد ، متحد قدیمی ما ، اسامه بن لادن ، حمله کرد. القاعده و طالبان یک سازمان واحد نیستند ( اگر کسی بتواند القاعده را یک سازمان بخواند ) و چنین به نظر می رسد که هیچکسی به نظرات خود افغان ها گوش نمی دهد . در حالیکه ما باید به آنچه افغان ها میگویند گوش دهیم .

یک تحقیق و نظرپرسی برای فهمیدن احساس و دیدگاه افغان ها به این نتیجه رسید که در حالیکه اکثریت مردم طالبان را نمی پسندند، هفتاد و چهار درصد ( % 74 ) آنها طرفدار مذاکره با طالبان هستند و پنجاه و چهار درصد ( % 54 ) از یک دولت ائتلافی که طالبان نیز در ترکیب آن موجود باشند حمایت خواهند کرد.

تحقیقات " دی کانادین گلوب " و " میل پال " نشان میدهد که مردم افغانستان در مورد اینکه حاصل این جنگ چه خواهد بود به چند پارچه تقسیم شده اند . در حالیکه اکثریت مردم نظر مشخصی در مورد ابراز نمی کنند ، چهل فیصد مردم فکر میکنند که دولت کنونی حامد کرزی با همدستی امریکا و ناتو پیروز خواهند شد ، نوزده درصد مردم میگویند که طالبان پیروز می شوند ، چهل درصد مردم میگویند که فعلا بسیار زود است که پیروزی یک طرف جنگ را حدس بزنیم .

در مورد حضور قوای خارجی نیز در میان مردم افغانستان نظر روشنی همگانی وجود ندارد . تنها چهارده درصد مردم میخواهند که قوای خارجی همین حالا از افغانستان خارج شوند ، لیکن سی و هشت درصد مردم میخواهند که قوای خارجی در سه الی پنج سال آینده از افغانستان بیرون شوند . بطور خلاصه ، پنجاه و دو درصد مردم افغانستان یک جنگ طولانی را تا به آخر نمی خواهند.

مردم افغانستان همچنان در مورد طالبان و القاعده نظر واحدی ندارند ، در حالیکه اکثریت شان مخالف هردو سازمان می باشند ، سیزده درصد شان طرفدار طالبان و نوزده درصد طرفدار القاعده می باشند . صرف بیست و نو درصد از مردم طالبان را به مثابه یک نیرو متحد سیاسی می نگرند .

اما نظرات مردم افغانستان در باره ء طالبان با دیدگاه حاکم در غرب سازگار نیست . در غرب ، طالبان به مثابه دشمنی که از دسپلین سخت برخوردار بوده و یک باند تندروان مذهبی می باشند دیده میشوند.

در حقیقت ، چنان به نظر می رسد که آن طالبانی که مخلوق سازمان جاسوسی امریکا ( سی . آی . ای ) ، عربستان سعودی و سازمان جاسوسی پاکستان در دوران جنگ علیه اتحاد جماهیر شوروی بود ، اکنون به یک مجموعه ای جریانات چند چهره ای تکامل یافته است که اشخاص وفادار به اسلام گرایی و ملتگرا ها را در بر میگرد. ملاعمر رهبر طالبان چندی قبل در سال جاری به نمایندگی فرانس پرس گفت که " ما برای آزاد ساختن کشور خود می جنگیم . ما یک خطر برای جهان نیستیم . "

آن سخنان ملاعمر ، سخنانی اند که " اوباما " ، نیویارک تایمز و ناتو باید روی آن مکث کنند.

حمله و تجاوز آغازین در سال 2001 آسان بود ، به خاطری که طالبان خود را از اکثریت مطلق مردم افغانستان دور و بیگانه ساخته بودند. اما سنگینی اشغال کشور شان ، افزایش شمار کشته شدگان مردم غیر نظامی و درک افزایش یابنده ء این موضوع که جنگ صرف به خاطر ویران ساختن سازمان های القاعده و طالبان براه انداخته شده است نه برای آن که افغانستان را از فقر جانفرسا بیرون آورند ، باعث شده است که مقاومت در مقابل خارجی ها را به سوی یک مقاومت ملی سوق دهد.

هیچ قدرت خارجی ، هرگز موفق نشده است که در برابر جنگ مقاومت ملی مردم افغانستان به پیروزی برسد. اینکه چرا همه چیز برای امریکایی ها و متحدین شان به شکل افزایش یابنده بدتر می شود دیگر یک معما نیست .

در اثناییکه امریکایی ها جنگ هوایی خود را افزایش میدهد ، خسارات مردم غیر نظامی در دو سال گذشته فزونی یافته است . تقریبا هفتصد نفر در سه ماه اول سال 2008 کشته شدند ، که این یک افزایش چشمگیر نسبت به یک سال قبل می باشد. در یک حادثه که چندی قبل در ولایت هلمند اتفاق افتاد ، چهل و هفت نفر از شرکت کنندگان در یک محفل عروسی کشته شدند . در یک جامعه ء که قوم و قبیله و مسایل خونی بخشی از زندگی روزانه مردم می باشد ، همان یک حادثه کافی است که دشمنی یک نسل را بر انگیزد.

( اناتول لیوین ) یک پروفیسور مسایل جنگی در" کینگز کالج لندن " میگوید که یک انگیزه در پشت مقاومت گسترش یابنده کشته شدن اعضای فامیل و همسایگان می باشد.

به نظر میرسد که کشته شدن غیر نظامیان در حمله ایکه چندی قبل بر قوای امریکا در نزدیک مرز پاکستان صورت گرفت و در آن نو نفر امریکایی کشته و پانزده نفر زخمی شدند نقش ایفا کرده است . والی قبلی آن ولایت به نیویارک تایمز گفت که احتمال دارد مردم محل با حمله کنندگان همراه شده باشند چون آنها از یک حمله هوایی امریکایی ها به تاریخ چهارم جولای که باعث کشته شدن بیست و دو نفر افراد غیر نظامی شد کینه به دل داشتند .

لیوین میگوید که چنان می نماید که افغانستان " در حال مبدل شدن به یک شکارگاه عجیب و غریبی است که در آن امریکایی ها و ناتو برای یافتن همان تروریست های سرگردان میگردند که خود پرورش میدهند ".

قرار گفته ء " ریتو ستاکن " ، یک کارمند صلیب سرخ ، (( یک بخش بزرگ مناطق جنوب ، جنوب شرق ، شرق و همچنان بخش های گسترش یابنده ء از مناطق غرب )) در یک (( وضعیت عاجل )) قرار دارند و آن به این معنی است که آن مناطق گرفتار (( نبود امنیت به صورت مداوم و نبود ضروریات ابتدائی )) می باشند.

وقتیکه مردم یک کشور به مخالفت با یک اشغالگر برمیخزند ( یا اینکه صرف تصمیم میگیرند بی طرف باشند ) کمتر جای در جهان پیدا میشود که اشغالگر از آن پیروزمندانه بدر آید . مسلما که افغانستان با مساحت بزرگ و جغرافیای هراس انگیزش ، یکی از آن جاها نمی باشد .

یک نویسنده ء " اشپیگل " به نام " یولریش فیختر " میگوید که یک نگاه به نقشه ای که در دفتر مرکزی قوای بین المللی کومک به امنیت ( ایساف ) در نزدیک قندهار وجود دارد ، میتواند به انسان این برداشت را بدهد که افغانستان تحت کنترول است . (( بیرقک های رنگه بر روی نقشه موجودیت قوای ناتو را در سرتاسر کشور نشان میدهد )) ، جرمن ها در شمال شرق ، امریکایی ها در شرق ، ایتالیایی ها در غرب ، انگلیس ها و کانادایی ها در جنوب ، با بیرق های از ترکیه ، هالند ، اسپانیا ، لتوانیا ، آسترالیا و سویدن پراگنده در میان شان.

نویسنده ء مذکور میگوید که (( اما بیرق ها یک چیز فریبنده می باشند )) . برای آنکه بر این موضوع تاکید کرده باشد ، وی از دیداری که با والی هلمند در اقامتگاهش در لشکر گاه داشت حکایت می کند : دو هلیکوپتر با سرعت زیاد به یک میدان فوتبال می نشینند ، خبرنگاران لباس های ضد گلوله می پوشند و به داخل وسایل نقلیه ضد گلوله می جا داده میشوند . اقامتگاه والی از محلی که به حیث میدان طیاره استفاده میشود کمتر ازسه صد قدم فاصله دارد .

خبرنگار مذکور میگوید (( والی هلمند گزارش میدهد که نصف مناطق مربوط به ولایت وی از کنترول خارج اند . یک ائتلافی میان طالبان و قاچاقچیان بزرگ مواد مخدر به وجود آمده است که بر قریه ها حاکمیت دارند و هیچ یک از بزرگراه ها از بمب گذاری ، دزدی و آدم ربایی در امان نمی باشند)).

ملل متحد یک بر سه حصه ای افغانستان را (( غیر قابل دسترس )) و تقریبا نصف کشور را (( بسیارخطرناک )) توصیف میکند. در جریان سال 2004 بمب گذاری کنار جاده ها پنج برابر و شمار حملات مسلحانه ده برابر افزایش یافته اند. در سه ماه اول سال 2008 حملات در اطراف کابل هفتاد درصد زیاد شده است . دولت مرکزی فعلی در خارج از پایتخت حضور خیلی ناچیز دارد . از رئیس جمهور کرزی مرتبا به صفت (( شهردار کابل )) یاد میشود .

قرار گزارش " اشپیگل " ، طالبان به سوی کندز در حال حرکت اند ، درست مانند سال1994 وقتی که آنها از پایگاه خویش در قندهار سرازیر شدند و حرکت خویش برای اشغال کشور را آغاز کردند. در " آسیا تایمز" میخوانیم که استراتژی شورشیان این است که آنها میخواهند راه های ارتباطی ناتو به پاکستان را قطع نمایند و برای خود یک " دهلیز استراتیژیک " از مرز تا کابل بسازند.

اداره ء بوش اخیرا سه هزار و دوصد ( 3200 ) نفر سرباز خویش را به هلمند فرستاد و امریکا یک کشتی طیاره بر خویش را در ساحل عمان به حرکت درآورده است تا به مثابه حمایت هوایی اضافی از آن کار گرفته شود . رئیس عمومی قوای امریکا " ادمیرال مایکل مولن" گسیل ده هزار ( 10000) سرباز بیشتر( به افغانستان ) را تقاضا میکند.
امریکا و ناتو در حال حاضر در حدود شصت هزار ( 60000) سرباز در افغانستان دارند. اما بسیاری از سربازان ناتو سرگرم کارهای بازسازی و انکشاف هستند – گپی که به خورد مردم اروپا داده شد و آنها بر اساس آن وادار به حمایت از جنگ شدند – و در قدم بعدی به مسایل جنگ می پردازند .

ارتش افغانستان تقربیا هفتاد هزار سرباز دارد ، اما فقط دو کندک و یک واحد مرکزی آن به تنهایی خویش قادر به عملیات می باشند.

بر اساس مشی ضد شورش امریکا ، به هر حال ، اگر بخواهیم حتی از چانس پیروز شدن سخن گوییم ، در افغانستان حد اقل به چهارصد هزار ( 400000) عسکر ضرورت می باشد . افزایش ده هزار ( 10000) سرباز در واقع هیچ تاثیری بر اوضاع نخواهد داشت.

از آنجاییکه وضع رو به خرابی بیشتر دارد ، صدا های به گوش میرسد ، به شمول صدا هایی از دولت کرزی و هر دو نامزدان ریاست جمهوری امریکا ، که گسترش جنگ به داخل پاکستان را ترغیب می کنند ، مثل زمانیکه جنگ با ویتنام از کنترول خارج میشد به لاووس و کمبودیا تجاوز صورت گرفت .

با هر محاسبه ای که سنجیده شود ، یک " پیروزی " نظامی در افغانستان اصلا ممکن نیست . یگانه راه حل عملی که باقی مانده است مذاکره ء مستقیم با طالبان و کشانیدن قدرت های منطقه ای می باشد که منافع شان به نتایج جنگ در افغانستان بستگی دارد : ایران ، پاکستان ، روسیه ، ترکمنستان ، تاجیکستان ، چین و هندوستان .

لیکن برای انجام چنان کاری ، نیاز است که ما " داستان " خود را در باره ء افغانستان به کناری بگذاریم و قبول کنیم که جنگ در جهان و زمان کنونی ( هزاره ء جدید ) دیگر نمی تواند به مثابه یک راهکارمعقول در نظر گرفته شود .
جهت مطالعه مقاله به زبان انگلیسی به آدرس ذیل مراجعه کنید :

http://www.fpif.org/fpiftxt/5423

نام نویسنده :

Conn Hallinan

یک تذکار ضروری : این مقاله و دیگر مقالاتی که توسط این جانب ترجمه می شوند ، به خاطر تایید نظرات نویسندگان شان نمی باشد. غرض این است که نظرات یک تعداد از تحلیگران خارجی را در معرض قضاوت هموطنان محترم قرار دهیم . مهدی نیک آیین .