آنچه از حادثه افشار باید آموخت!

شامگاه ۲۱ دلو افشار از زمین وهوا هدف رگبار آتش و حملات توپ خانه ای دولت آقای ربانی ومتحدینش قرار گرفت وتا شام فردای آنروز به قبرستان ساکنین آن تبدیل شد ، وتمام خانه های آن به شمول ساکنینش ، تبدیل به تلی ازخاک گردیدند،روز۲۲ دلو ، افشار درمیان خون وآتش می رقصید ،بوی مرگ وباروت ، فریاد زنان وکودکان مظلوم افشار وفساوت وبی رحمی ودرنده خوئی سربازان احمد شاه مسعود وسیاف غرب کابل را به ماتم سرای تاریخ تبدیل کرده بود،مطابق آماری که پروژه ای عدالت انتقالی درافغانستان آن را ارائه کرده است ، درآن شب دوازده هزار نفر، شامل کودکان، زنان وپیر مردان که همه هزاره بودند، با بی رحمی تمام، درزیرساتورهای جلادان ،شورای نظار، اتحاد سیاف وحزب حرکت شیخ آصف محسنی تکه وپاره شدند ،از سوی دیگر درافشار سینه های زنان وسرهای جوانان را نیز بریدند .

گرچه قساوت وبی رحمی های زیادی درتاریخ افغانستان، بالای مردم هزاره صورت گرفته است، واین مردم باربار شاهد جنایت وخیانت حاکمان سده های اخیر تاریخ این سرزمین بوده اند،چنانچه گروه جنایت کار طالب ،درزمان حاکمیت شان درمزار شریف،یکاولنگ، وکندی پشت درمسیرشاه راه کابل وقندهار دست به کشتار مردم هزاره زدند، وامیرعبدالرحمان خان خائن ۶۲٪مردم هزاره را نابود کرد،آنها را از سرزمین آبائی شان بیرون کرده دارائی واملاک شان را به قوم وقبیله ای خودش یعنی پشتونها توزیع نمود،بسیاری ازمردان،زنان،وکودکان مردم هزاره را به بردگی گرفتند ودربازارهائی قندهار وپشاور آنزمان به هندوها وسیک ها به فروش رساندند، ولی با همه ای اینها در افشار علاوه برکشتار دسته جمعی،برزنان وکودکان نیز تجاوز شد وجنایت حادی بشری دیگری برجنایت های گذشته در تاریخ خونبار هزاره ها افزوده شد .
تفاوت های چشم گیری میان فاجعه افشار وفجایع دوران گذشته وجود دارد ما بادرک ودریافت آن تفاوتها می توانیم موقف وموقعیت خودرا درافغانستان درک کرده ومی توانیم که ازتکرارمجددآن حوادث که قلب هر انسان منصفی را بلرزه درمی آورند جلوگیری نماییم ، وپیش ازاینکه به این تفاوتها بپردازم لازم است به نکته ای دراینجا اشاره نمایم، وآن این است که ما اگر تاریخ افغانستان رابدقت مطالعه نماییم می بینیم که سخن رهبرشهید عبد العلی مزاری (ره) : درافغانستان شعارها مذهبی وعملکرد ها نژادی است . درک بسیار عمیق ودقیقی را ازتاریخ به نمایش می گذارد، حادثه ای افشار به خوبی این واقعیت را انعکاس می دهد .

یک ـ قرن۲۰ این یک واقعیت گریزناپذیراست که زندگی بشردرتمام ادوارتاریخ خود بدون جنگ، خشونت و جنایت نبوده است واین نیز مسلم است که تمام رخدادهای زندگی بشردر یک ظرف زمانی اتفاق می افتد ونمی تواند خارج ازچارچوب زمان ومکان صورت بگیرد،اما هرچه تاریخ بشر رو به جلوحرکت می کند،افکار واندیشه های بشری نیزتحول پیدا کرده وشیوه های بهتری را برای آرام زیستن ولذت بردن از صلح وامنیت درکنار همدیگر با داشتن سلیقه ها وتفکرات مختلف کشف می کنند،جامعه ای بشری آرام وفارغ ازجنگ وخشونت آرزوی هر انسانی بما هو انسان است وهمین آرزو واشتیاق انسانها برای زیستن درصلح وامنیت می باشد که، باعث تأسیس سازمانها ومجامع گوناگون برای دفاع ازصلح سراسری در عالم گردیده است، وهم چنین علت وسبب نوشتن پیمانها وتعهدات بین المللی برای تضمین حقوق فطری وذاتی هر انسانی می باشد،در زمانیکه عبدالرحمان جابر برهزارستان لشکر کشی نمود۱۸۹۲ میلادی ومردم هزاره راقتل عام کرد با تاریخ فاجعه افشار که در۱۹۹۲ میلادی اتفاق افتاد،ودوازده هزارانسان بیگناه هزاره به خاک وخون کشیده شد، دقیقا میان این دو یک قرن یعنی صد سال فاصله ای زمانی وجود دارد، ولی نماد ها وشعار های مخالفین هزاره هیچ تغییر چشم گیری پیدا نکرده، ازهمان عناوین ، شورشگر،یاغی،برهم زننده ای امنیت،مخالفین حکومت مشروعه ای اسلامی فقط با اضافه شدن پسوند های جدیدی ایسم،مغولیسم،کمونیزم، مائویزم، وهمان شعار مذهبی [ شیعیان رافضی] ولی با نام جدید نوکران ایران بعد ازیک قرن تکرارشد وبا همین عناوین انسان هزاره مستحق قتل دانسته شده وهر نوع قساوت وبی رحمی درحق آنان مجاز شمرده می شود، چنان خشونت درواقعه ای افشار بوقوع پیوست، که بکلی تفاوت میان انسانهای افغانستان قرن ۱۹ وقرن ۲۰ را ازبین برد، درحالیکه دردیگرنقاط جهان تفاوت چشم گیری میان آدمهای قرن ۱۹و۲۰ وجود دارد .

دو ـ عاملان افشار عقده ئیهائی جاهل تاریخ: افغانستان بدون شک یکی ازکشورهای کثیرالملیت درمیان کشورهائی جهان است، ولی هیچ ملیتی درآن برخلاف شعار های گمراه کننده ای حاکمان پشتون ازاکثریت مطلق برخوردار نیستند،اما از آنجائیکه حدود سه قرن واندی می شود که حکومت وقدرت دردست یک قوم خاصی بوده است، با استفاده ازابزارهای زر وزور تزویر دروغ بزرگ اکثریت بودن قوم افغان و به تبع آن برادر بزرگتر وحق بیشتر را به خورد سایر مردم وملیتهای غیر افغان داده اند،وبا همین دروغ بزرگ صد ها سال است که تمام هست وبود این کشور را تحت قیمومیت خودشان قرار داده اند، وبه عناوین مختلف ملیت های دیگر افغانستان را ازتمام مزایا وحق وحقوق شان محروم کرده اند اگرچه مراتب این محرومیت درمیان اقوام مختلف افغانستان درجات متفاوتی داشته است، بعضی ازمیلیت ها نظیر تاجیکان، به خواطر ترس قوم حاکم ازشورشهائی سرتاسری وعدم قدرت مقاومت شان دربرابر آنها ، مورد لطف حاکمان قرار می گرفته اند و ازپسمانده ها وگندیده هائی قدرت برآنان با دیده ای منت بخشیده اند وآنهم عده ای خاص که ازمسلک عزت وغیرت بیگانه بوده اند ممنون احسان شاهان چوپان صفت بوده اند وبدین وسیله درحق خلق محروم تاجیک جفا هائی بسیار روا داشته اند اما ملت های دیگر به خصوص مردم هزاره حتی از ریزه هائی سفره ای حکومت وقدرت هم محروم بوده اند،ولی با کمال تأسف عاملان حادثه ای اسفناک افشار بدون درنظرگرفتن محرومیت های تاریخی اقوام دگر فرصت بوجود آمده را باخود خواهی واستبداد ازبین بردند وبزرگترین جفا وخیانت را درحق تمام میلیت های رنج کشیده ای تاریخ افغانستان به شمول تاجیک مرتکب شدند، ودیوار اعتمادی را که با خشت های محرومیت تاریخی درمیان ملل غیر افغان بنا گردیده بود چنان ازتهداب ویران کردند که بنا کردن مجدد آن غیرممکن به نظر می رسد .

سه ـ افشار رسوا کننده ای چهره ای نفاق :بدون شک فاجعه ای افشار خیلی درد ناک وتراژیک بود وبرای همیشه این زخم عمیق برقلب هر انسان با وجدانی سنگینی خواهد کرد، ویاد آوری آن اشک برگونه ای هر انسانیکه درد انسانیت دا شته باشد جاری خواهد ساخت ، اما درعین حال یک روشن بینی خیلی عمیقی را در جامعه ای هزاره ایجاد کرد تا بتوانند دوست ودوشمن خویش را تشخیص دهند، وچهره های نفاق وهیولاهائی پنهان درلباس دوست را نشان داد ، وبادریدن عباء وعمامه ای مذهبی دانه های چرگین در پیکره ای جامعه هزاره که ازخون مذهبی این مردم سالها تغذیه کرده بودند را،به وضوح آشکار ساخت، زیراکه شواهد ومدارک ودلائل غیر قابل انکار نشان می دهد که یک ضلع مهم جبهه ای که افشار را به خاک وخون کشیدند،ودد منشانه ترین جنایات بشری را درتاریخ افغانستان رقم زدند، کسانی بودند که سالها در میان مردم هزاره زندگی می کردند و گوشت و پوست و خون شان از سفره ای همین مردم رشد ونمو کرده بودند، مردم هزاره آنان راجزء ازخودشان می دانستند، وخودشان را در غم وشادی آنا ن شریک می دانستند اما در جنگ افشار پیش قراولان دشمن شدند وهمین ها بودند که راه ورود آزادانه ای دشمن را درافشار هموار کردند،اگر غیرازاین بود چرا درجنگ های بعد ازواقعه افشار که درغرب کابل برمردم ما تحمیل گردید دشمنان مردم حتی نتوانستند یک قدم به غرب کابل نزدیک شوند، ونتوانستند حتی یک سنگری کوچک ازدلیرمردان غرب کابل و فرزندان مزاری را فتح کنند، با توجه به اینکه از زمین وهوا غرب کابل را زیر گلوله ورگبار می بستند ،این افشار بود که چشمان مردم مارا نسبت به گذشته با زترکرد و به ما فهماند خطر دشمنان درونی به مراتب بیشتر وویران کننده تر است ازدشمن بیرونی واین نکته را نیز روشن ساخت که هم مذهب بودن، به هیچ وجه نمی تواند یکی ازمؤلفه هائی هویت مارا تشکیل دهد ومذهب نمی تواند درد مشترک در میان انسانها ایجاد کند، وانسان ها را وادرا نماید که برای این درد مشترک با هم ودرکنارهم درمان مشترک را پیدا نمایند،متأسفانه مذهب همیشه ابزاری برای فریب انسانهای مؤمن بوده است، البته معنی این سخن نفی مذهب نیست، بلکه یک هوشداریست برای جامعه ای مذهبی هزاره که هم مذهبی آنان، با اتنیک های دیگر درروز حادثه آنان را نه تنها درپشت سرشان قرار نداده ونمی دهد بلکه ممکن است دقیقا، روزنه ای برای ورود دشمن باشد، چنانچه قبل ازفاجعه افشار نیز بنا بر شهادت تاریخ، همیشه شکست مردم ما ازطریق کسانی رقم خورده اند که بنام هم مذهب بودن ، با مردم ما درسر یک سفره می نشستند،اما راه بلد دشمنان مردم درلباس دوست بوده اند ولی فاجعه ای افشار تمام پرده ها را کنار زد ونشان داد که اتکاء به مذهب مردم ما را هم ازدرون وهم از بیرون ضربه پذیر می سازد، ولی با کمال تأسف باید گفت هنوز کسانی زیادی درجامعه ای هزاره دنباله روهمان کسانی هستند ، که خون زنان وکودکان مظلوم وبی گناه افشار ازدستان آنان می چکد ،دراینجا لازم است، به این واقعیت تلخ ودردناک اعتراف کنم که جامعه هزاره هنوز به آن مرحله از بلوغ ودرک سیاسی نرسیده است که دوست را ازدشمن به صورت واضح وشفاف تفکیک نمایند، هنوز تعدادی زیادی ازهمین جامعه که شاید وارثین شهدائی افشار نیز باشند درزیر علم شیخ آصف محسنی وسید حسین انوری سینه می زنند ، بدا به حال مردم وملتی که قدرت تشخیص دوست ازدشمن را نداشته باشد .

محمد جواد سلیمی ۸.۲.۲۰۱۳