عدم حضور سیاست‌مدار پشمینه پوش در لیگ ریاست جمهوری؛ آزمونی تازه برای بازخوانی پایگاه اجتماعی خلیلی و محقق

بدون شک از عدم حضور و نامزدی داکتر رمضان بشردوست در انتخابات ریاست جمهوری 1393 بیشتر از همه شیخ محقق و استاد خلیلی سود می برند. در انتخابات 1388 رمضان بشردوست فیصدی بالای آرای مردم هزاره را تصاحب کرد و در میان سایر اقوام نیز آرای تعریف شده و خوبی داشت. داکتر رمضان بشردوست هزاره است و در سال 1340 خورشیدی در ولسوالی قره باغ غزنی متولد شده است.

او تاکنون در محافل و مجالس عمومی هزاره بودنش را به زبان نیاورده و همواره به داشتن اندیشه و تفکر ملی تاکید کرده است. شاید همین امر سبب شده است تا برخی ها از داکتر بشردوست به عنوان گاندی افغانستان یاد کنند. بشردوست در حال حاضر و در دو دوره گذشته پارلمان، با آرای چشم گیر، به عنوان نماینده مردم کابل در ولسی جرگه انتخاب شد. شاید بشردوست تنها عضو مجلس نمایندگان است که با آرای رنگارنگ از همه اقوام به پارلمان راه یافته و این تجربه را در انتخابات ریاست جمهوری 1388 و انتخابات پارلمانی 1389 نیز تکرار کرد.

او در انتخابات ریاست جمهوری 1388 که در نتیجه آن حامد کرزی رئیس جمهور شد، با کسب اکثریت آرای هزاره ها، حامیان و طرفداران حامد کرزی بخصوص آقایان خلیلی و محقق را سبوتاژ کرد و این دو رهبر سیاسی را در میدان جلب و جذب آرای مردم شکست داد و خوب هم شکست داد.

این مساله تجربه تلخی بود برای رهبران سیاسی هزاره؛ تاجاییکه حتی از سنگینی و هیبت سیاسی استاد خلیلی معاون دوم حامد کرزی و استاد محقق حامی او در انتخابات ریاست جمهوری در محافل و مجالس سیاسی کاست و بشردوست را به ماشین تصفیه نفوذ مردمی این دو رهبر سیاسی هزاره مبدل کرد.

گفته می شود که بعد از ایجاد تنش ها میان حامد کرزی و استاد محقق روی مساله کوچی ها و مساله گزینش اعضای کابینه، در اظهاراتی که به حامد کرزی نسبت داده می شود؛ به رسم طعنه آمیز به استاد محقق گفته شده است که تو کجا برایم رای جمع کردی که حالا پس بگیری، بیشتر آرای هزاره ها بنام رمضان بشردوست به صندوق ها ریخته شد تا من.

البته این جواب آقای کرزی در پاسخ به هشدارهای مکرر شیخ محقق مبنی بر راه اندازی تظاهرات میلیونی هوادارانش در کابل و سایر ولایت های کشور و پس گرفتن آرای هوادارانش از حامد کرزی صادر شد.
آقای محقق آن زمان چند روز به رسم اعتراض اعتصاب غذایی کرد؛ اما در پایان آب از آب تکان نخورد و جنگ و کشتار کوچی ها در بهسود ادامه یافت و سخنرانی و جلسه بازی و محفل سازی استاد محقق و حامیانش در کابل و در عین حال وزارت کلیدی هم به هزاره داده نشد.

خلیلی و محقق؛ در کمین همدیگر

عدم حضور این سیاست مدار پشمینه پوش (رمضان بشردوست) در لیگ ریاست جمهوری، فرصت خوبی است برای استاد خلیلی و محقق تا نفسی تازه کنند و با اعتماد بیشتر به نامزدان مورد نظر شان وعده دهند که آرای فلان و فلان مناطق به نفع شما به صندوق ها ریخته خواهد شد.

از سوی دیگر، قرار گرفتن استاد خلیلی و هوادارانش در یک جناح و قرار گرفتن استاد محقق و هوادارانش در جناح مخالف می تواند برای این دو رهبر چالش جذاب و در عین حال سختی باشد و برای ما و مردم دیده نی و جالب.
در انتخابات پیشرو استاد خلیلی و حزب وحدت اسلامی به رهبری او از نامزدی داکتر اشرف غنی احمدزی حمایت و سرور دانش وزیر بیکاره کابینه پیشین رئیس جمهور کرزی را به عنوان معاون دوم احمدزی معرفی کرده است؛ اما استاد محقق در کنار داکتر عبدالله ایستاده و به عنوان معاون دوم او وارد کار و زار انتخاباتی شده است.
بدون شک این مساله یک بار دیگر آقایان خلیلی و محقق را در ترازوی سیاست وزن خواهد کرد و خط و نشان قدرت و اقتدار مردمی و سیاسی این دو رهبر را در حکومت بعدی علامت گذار می کند.

این در حالیست که این دو رهبر، هر کدام سنگ رهبری و سمت و سو دادن مردم هزاره را به سینه می کوبند و خود را وفادار به اهداف و آرمان های شهید مزاری معرفی می کنند.

استاد محقق این بار با کوله باری از انتقادهای حکومتی پا به میدان انتخابات خواهد گذاشت و با استفاده از نقش و جایگاه اپوزیسیون سعی خواهد کرد تا دل هزاره ها را بدست آورد و با تکیه به ناکارآمدی های حکومت حامد کرزی که استاد خلیلی نفر سومش (معاون دوم رئیس جمهور) بود، آرای مردم را جذب کند.

از سوی هم شاید آقای محقق به مردم بگوید، حامد کرزی که استاد خلیلی معاون دومش بود و هست، به وعده هایش که در انتخابات 1388 به هزاره ها داده بود عمل نکرده است. ولایت شدن ولسوالی جاغوری غزنی، قیرریزی سرک بامیان – کابل، دادن یکی دو وزارتخانه کلیدی به هزاره ها از عمده ترین وعده های بود که استاد محقق در جلسات کمپاین برای آقای کرزی در انتخابات گذشته خیلی بامزه و چرب از آن یاد می کرد. این بار اما شاید استاد محقق از این وعده ها نیز یاد کند و به مردم بگوید در انتخابات 1393 به تیمی که کرزی و معاونانش پشت آن ایستاده اند بخاطر وعده خلافی های گذشته هم اگر شده اعتماد نکنید.

در عین حال استاد خلیلی که هنوز خط و نشانش چندان معلوم نیست شاید تلاش کند تا با استفاده از اقتدار سیاسی و اداری که محصول چند ساله کارش در سمت معاونت دوم رئیس جمهور است؛ در میان مردم نفوذ کند و با پذیرش برخی از نارسایی های حکومت کنونی، از آینده و آرمان های بعدی سخن بگوید.

از استاد محقق و همکار و برادر خوانده ترک تبارش (جنرال دوستم) که اکنون، اما به برادران ناراضی همدیگر مبدل شده اند؛ در محافل سیاسی به عنوان بانک رای یاد می شود؛ اما به نظر می رسد که آقای محقق برخلاف جنرال دوستم که اکبر بای را این بار در برابرش ندارد؛ باید در میدان جلب و جذب آرای هزاره ها با استاد خلیلی، صف آرایی کند.
رقابت برای جلب و جذب آرای مردم، می تواند آزمونی باشد برای بازخوانی نفوذ مردمی آقایان خلیلی و محقق و این دو رهبر افزون بر رقابت برای به پیروزی رساندن نامزد مورد نظر شان با یک رقابت درون قومی نیز روبرو اند و بی تردید هر کدام تلاش خواهد کرد تا با جذب آرای بیشتر، پایگاه اجتماعی و سیاسی شان را به رخ همدیگر بکشند.