نبود حسابدهی آنلاین؛ زمینه‌ساز فساد در حکومت افغانستان
پارۀ بیست‌وسوم
زمان خواندن: (تعداد واژه ها: )
شکل درست و اساسی جلوگیری و کاستن از فساد اداری این است که حکومت در تمام ساختار خودش تمام «عواید» و «مصارف» خود را به‌طور آنلاین به ملت نشان بدهد که نداده است و نمی‌دهد؛ زیرا حسابدهی و پاسخ‌دهی به شکل آنلاین دست کج خود مسئولین و حکومتی‌ها را می‌بندد.
از ارائۀ آمار و اسناد مبنی بر موجودیت فساد اداری در تار و پود حکومت و حکومتیان افغانستان که تیر شویم، پرسش مهمی که مطرح است این است: آیا حکومت برای مهار کردن بخشی از فساد اداری چه کاری می‌توانست یا می‌تواند که نکرده است و نمی‌کند؟
آنچه حکومتی‌های افغانستان به‌طور بسیار جدی با آن کنار نیامده است و توجهی نکرده است؛ موضوع «اصل حکومت‌داری نیکو» است که یکی از مؤلفه‌های آن «پاسخ‌دهی» و «حسابدهی» است. دلیل اینکه حکومتی‌ها و مسئولین نظام سیاسی افغانستان از پاسخ‌دهی و حسابدهی فرار کرده است؛ دلیل آشکارش دو چیز می‌تواند باشد:
1. زمینه‌سازی برای فساد؛
2. نادانی و نبود دانش حکومت‌داری.
توضیح اصل پاسخ‌دهی و حسابدهی
شکل درست و اساسی جلوگیری و کاستن از فساد اداری این است که حکومت در تمام ساختار خودش تمام «عواید» و «مصارف» خود را به‌طور آنلاین به ملت نشان بدهد که نداده است و نمی‌دهد؛ زیرا حسابدهی و پاسخ‌دهی به شکل آنلاین دست کج خود مسئولین و حکومتی‌ها را می‌بندد.
لازم است تا مثالی ولو سرانگشتی برای حسابدهی و پاسخ‌دهی آنلاین بگوییم، این است که مثلاً هر ادارۀ حکومتی از بالا تا پایین هر آنچه خرج و مصارف دارد به صورت آنلاین به محضر ملت قرار بدهد؛ مثلاً اگر اداره‌ای هیئت خریداری خود را برای خرید یک سیت کوچ می‌فرستد، باید بودجۀ مصرفی و همچنین پول پرداختی برای خرید یک سیت کوچ در حساب آنلاین همان اداره گذاشته شود تا دست کج مردارخوران و مفسدین کوتاه شود. مثال خیلی روشن‌تر، گمرک‌های افغانستان است که عواید سرشار دارد؛ ولی این عواید فقط در جیب چند دزد حکومتی می‌رود.
بنابراین خیلی روشن است که حکومت تاکنون نخواسته است که به ملت و جامعۀ جهانی راست بگوید. هر آنچه شعار داده شده است، به کلی دروغ بوده است. ما در طی حکومت حامد کرزی و اشرف غنی شعارهای رنگین بسیاری را از حکومتیان شنیده‌ایم؛ حتی از آنانی که از دست پاک شعار داده‌اند یا می‌دهند، ولی یا به خاطر باز بودن راه فساد و دزدی از «پاسخ‌دهی» و «حسابدهی» آنلاین فرار کرده است یا دانش و فهم حکومت‌داری نیکو را نمی‌دانسته و نمی‌داند.
با این حساب، هر آنچه ما از دولت کرزی و غنی دیده‌ایم، جز شعار، پوف و لاف و دروغ نبوده است؛ وگرنه آقای غنی که این همه شاخ و شانه می‌کشد و مانند خروس کلنگی بال‌های خود را بالا بالا می‌کند یا برخی از حکومتیانی که از دست پاک شعار داده راهی است، از چه روی اولاً برای ادارۀ خود ثانیاً برای کل ادارات حکومتی از بالا تا جزء سیستم «حسابدهی» و «پاسخ‌دهی» آنلاین قرار نمی‌دهد؟
بنابراین شعارهای چون حاکمیت مردم، حکومت مردم بر مردم، نظام حساب ده و غیره در حکومت افغانستان بالکل دروغ و واهی است. اگر ادعای نویسندۀ این سطور پر از خطا و تهمت است، شما می‌توانید به وب‌سایت‌های ادارات افغانستان از جمله شهرداری‌ها بروید و خود شما ملاحظه کنید آیا حسابدهی آنلاینی می‌بینید؟
پس اگر ما حکومت کرزی به خصوص اشرف غنی را به فساد، دزدی، تباهی و روسیاهی حکم می‌کنیم، مشت نمونه خروار است.
پیشنهادی که برای مبارزان علیه فساد و نهادهای مدنی و رسانه‌ها اداری داریم، این است که حکومت افغانستان و کابینه را وادار کنند تا پاسخ‌دهی و حسابدهی آنلاین را در دستور کار قرار بدهد. اگر راضی نشد، باید دست به دست هم داده شود تا راه چاره‌ای دیگر جستجو شود.
