حسابدهی وزارت امور خارجه

به نام خداوند خرد و دانایی

عالی جناب وزیر امور پارلمانی، اهالی محترم رسانه های همگانی، هم میهنان عزیز، بانوان و آقایان،

ارائۀ یک گزارش فراگیر از فعالیت ها و اجراات وزارت امور خارجه بدون شک، در ظرف نیم ساعت ممکن نیست. گزارش مشروح تری به صورت یک جزوه در دسترس نمایندگان رسانه ها و مسؤولان دولت قرار داده شده است. وزارت امور خارجۀ جمهوری اسلامی افغانستان مجری سیاست خارجی کشور، بدان گونه که از جانب مقامات صلاحیت دار کشور پذیرفته شده است، می باشد. به باور من دفاع از منافع ملی با در نظر داشت واقعیت ها ی داخلی، منطقوی و بین المللی مشغلۀ اصلی یک وزارت خارجۀ مدرن می باشد. به بیان فشرده سیاست خارجی در جهان معاصر مبتنی بر این چند مفهوم اساسیت:

1- سیاست خارجی تنظیم روابط دو جانبه، چند جانبه و سیاست گذاری و اجرای سیاست خارجی در سازمان های منطقوی و بین المللی است،
2-
3- سیاست خارجی در دوران معاصر در رابطه تنگاتنگ با سیاست امنیتی قرار دارد،
4-
5- سیاست خارجی شامل همکاری های اقتصادی بین المللی و به بیانی در بر گیرنده سیاست اقتصادی خارجی می باشد.
6-
با در نظر داشت اصول یاد شده،وزارت خارجه در یک دولت استوار و پایا، افزون بر این که خود در ساحات یاد شده به اجراآت می پردازد، به مثابۀ تسهیل کننده روابط سایر ارگانهای دولت با جهان خارج در حوزه های یاد شده عمل می کند. اما واقعیت یک دولت دوران گذار، دولتی که از یک ویرانی به سوی نهادهای موثر و همآهنگ سیر می کند و در عرصۀ اقتصاد، سیاست و فرهنگ میان گسست های سیاسی و اجتماعی و دولت آن طوری که باید باشد، در نوسان است، دارای ویژه گی های خود می باشد. وزارت خارجه یی که من مدیریت سیاسی و اجرایی آن را بر عهده دارم، اگر از لحاظ تیوریک و ادعا، خودش را متعهد به دولت قانون می داند از جانب دیگر در کلیه اجرااتش از روند ها و فرایندهای دوران گذار یک جامعۀ پر از گسست و دارای ویژه گی های پیش مدرن متاثر می باشد. با در نظر داشت روزمره گی یی که ما شهروندان و سیاست گذاران افغانستان به آن مبتلا می باشیم، محتوای سیاست خارجی و مجریان آن نیز از آسیب های حاکم بر کشور و روان سیاسی دوران گذار مبرأ نمی باشند. در رأس چنین آسیب هایی، وفاداری های غیر شهروندی، دولت گریزی، نیپوتیزم و موجودیت فساد قرار دارند. حال اگر بر چنین آسیب هایی، وابستگی های خارجی و آشفتگی های مربوط به آن را بیافزاییم، دشواری کار صد چندان می شود. من بر این باورم که ویژه گی های یاد شده بازتابهای بی رحم یک جامعۀ زخمی در گریز از ویرانی های که جنگ و عقب مانده گی تاریخی موجب شده اند، می باشند. در متن چنین واقعیت تلخی، سیاست گذاری و اجرای سیاست های مستقل و ملی کار بی نهایت دشوار و در مواردی ناممکن می باشد. با این هم وزارت امور خارجۀ افغانستان تلاش کرده است تا با تعهد و وفاداری به قانون، تا جایی که ممکن بوده است به اجرای سیاست خارجی افغانستان بپردازد.

خانمها و آقایان!

از زمانی که من مدیریت وزارت امورخارجه را بر عهده گرفتم، دوسال و ده ماه می گذرد. در این دوسال و ده ماه بیشتر تلاشها و فعالیت های من و همکارانم بر سه حوزه کلی و فروعات آن متمرکز بوده است:

1- توجه به محتوای سیاست خارجی، همانطوری که یاد شد، روابط دیپلوماتیک، سیاست خارجی امنیتی و سیاست خارجی اقتصادی،

2- ارتقای ظرفیت ها در سطح کادرهای وزارت خارجه،

3- و اصلاحات ساختاری در وزارت خارجه.

در هر سه مورد یاد شده با وجود دشواری ها، ما دارای دست آوردهای خوبی می باشیم. در طرح و تدوین اصول سیاست خارجی افغانستان ما نخستین گام را سال گذشته برداشتیم. پیشنهاد یازده ماده یی اصول کلی سیاست خارجی افغانستان در دسترس مطبوعات و ارگانهای دولتی قرار داده شد. سوگمندانه که به جز یک مورد، هیچ نوع انتقاد شایسته یی صورت نگرفت تا بتوان با تکیه بر آن به تکمیل طرح پیشنهادی پرداخت و آن را به عنوان یک طرح پیشنهادی نهایی، به ارگانهای دارای صلاحیت تصویب، ارائه کرد. تا جایی که من اطلاع دارم، این طرح پیشنهادی در نوع خود، با همه کاستی ها، در تاریخ سیاست خارجی کشور، نخستین طرح بوده است و با تکیه بر تیوری های علم سیاست و واقعیت های کشور، منطقه و جهان ارائه شده است. کارمندان وزارت و وزیر امور خارجه در مناسبت های گوناگون چه در درسهای انستیتوت دیپلوماسی و چه در گرد همآیی های مرکز مطالعات استراتیژیک و مناسبت های دیگر، تلاش کرده اند تا به این طرح وضاحت بیشتری بدهند. بدون شک روزمره گی سیاسی در راه اجرای این طرح نیز دشواری هایی آفرید و موجب تقلیل گرایی های بیش از حد گردید.

خانم ها وآقایان،

وزارت خارجۀ افغانستان دارای 21 ریاست داخلی و هفت نماینده گی ولایتی و 42 سفارت خانۀ مقیم، به شمول نماینده گی دایمی ما در سازمان ملل متحد، و دارای 55 نماینده گی غیر مقیم و 16 جنرال قونسلی می باشد. 34 کشور دارای سفارتخانه های مقیم و 38 کشور دارای سفارتخانه های غیر مقیم و افزون بر آن 18 جنرال قونسلی از کشورهای مختلف و 5 نماینده گی از سازمان های بین المللی با امتیازات دیپلوماتیک در افغانستان فعالیت دارند. ما همچنین تلاشهای امکان سنجی تاسیس نماینده گی های دیپلوماتیک و قونسلی افغانستان را در بعضی از کشورها بررسی می کنیم.

وزارت خارجه با وجودی که وقت زیادی را برای دفع کار شکنی ها صرف کرد، برای گسترش و تقویت روابط دو و چند جانبۀ افغانستان با کشورها و سازمان های بین المللی از یک سیاست فعال و همه جانبه پیروی نموده است. سال گذشته دیپلوماتهای افغانستان در کسب مقام های مهم بین المللی به موفقیت های درخشانی دست یافته اند. انتخاب داکتر ظاهر طنین سفیر و نمایندۀ دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد به حیث معاون شصت و سومین اجلاس مجمع عمومی آن سازمان ورییس کمیتۀ اصلاحات شورای امنیت، انتخاب خانم زهره راسخ مدیر حقوق بشر و امور بین المللی زنان وزارت خارجه به حیث کارشناس مستقل در کمیتۀ امحای تمام انواع تبعیض علیه زنان در سازمان ملل، گزینش افغانستان در شورای حکام سازمان جهانی انرژی اتمی و انتخاب محمد یحیی معروفی سفیر افغانستان در ایران به حیث سرمنشی سازمان همکاری های منطقوی- ایکو و همچنین گزینش افغانستان به عنوان معاون پانزدهمین اجلاس وزرای امورخارجۀ جنبش عدم تعهد در تهران، و ادامه مسؤولیت معاونیت کمیته فلسطین، همه نشانه های حضور کادری ما در نهاد های جهانی می باشد. این دست آوردهای کادری نشان نیرومندی از اعتماد جامعۀ جهانی به مدیریت سیاست خارجی افغانستان و کادرهای مجری آن می باشد. در یک سال گذشته از لحاظ موفقیت های کادری در سطح بین المللی ما بیشتر از 90 سال گذشته موفقیت داشته ایم.

افغانستان افزون بر حضور در گردهمآیی های بین المللی از جمله اشتراک در مجمع عمومی سازمان ملل، حضور در گردهم آیی های شورای امنیت سازمان ملل در باره افغانستان، کنفرانس کشورهای عدم تعهد در تهران، کنفرانس سران و وزارای امورخارجۀ کشورهای ایکو در تهران، کنفرانس سران و وزرای امورخارجه کشورهای عضو سارک در سریلانکا، برگزاری کنفرانس کمک به بازسازی افغانستان در پاریس که در پی آن بیشتر از 21 ملیارد دالر وعده کمک به افغانستان صورت گرفت، جلسۀ سران کشورهای افغانستان، ایران و تاجکستان در دوشنبه و بعدا در تهران، کنفرانس کشورهای عضو OSCE در کابل، کنفرانس بین المللی در بارۀ کمک به مهاجرین افغان در کابل همه نشانه هایی قدرتمند از دیپلوماسی فعال و جهت دار در کشور ما می باشد.

خانمها و آقایان!

وزارت امور خارجه مسألة دیپلوماسی فرهنگی را نیز یکی از حوزه های فعالیت خود می داند که از آن جمله می توان از برگزاری کنفرانس روشنفکران دو طرف خط دیورند و پذیرایی از آنان اشاره کرد. برگزاری کنفرانس بین المللی هزار و یک صدو پنجاهمین سالروز تولد ابو عبدالله رودکی در هرات، برگزاری شکوهمند نوروز باستانی با شرکت وزرای خارجه کشورهای تاجیکستان، ایران و افغانستان، در مزار شریف، برگزاری کنفرانس بین المللی بانیان دیپلوماسی معاصر کشور، محمود طرزی و محمد ولی خان دروازی، بزرگداشت از شادروان عبدالرحمن پژواک، بزرگداشت از شصتمین سال گشت اعلامیه جهانی حقوق بشر، برگزاری نمایشگاه عکس و کارتون در روز جهانی صلح، ایجاد و آغاز بکار بنیاد افغانستان وهند، همکاری در بزرگداشت از حضرت خواجه معین الدین چشتی در دهلی و جلب همکاری یونسکو در برگزاری سمینار سید جمال الدین افغانی، کنفرانس علمی در بزرگداشت سنایی غزنوی، تجلیل از صدمین سالگرد انتشار سراج الاخبار، برگزاری کنفرانس علمی صلح در اندیشه اسلامی، میز گرد روابط ایالات متحده و افغانستان، نشست کارشناسانه در باره روابط افغانستان و پاکستان، سمینار کار شناسانه در مورد روابط هندوستان وافغانستان، نشست علمی بررسی حملات تروریستی در ممبئی، نشست کارشناسانه برای ارزیابی طرح خطوط کلی سیاست خارجی افغانستان، ارزیابی انتخابات ایالات متحده و پی آمد های آن برای افغانستان، بر پایی جشنواره محمود طرزی برای گزینش کتاب برتر و موارد فراوان دیگر میتوان یاد آوری کرد.

فراهم آوری 856 بورس تحصیلات عالی، 2141 بورس کوتاه مدت و 322 برنامه آموزش فرهنگی و ورزشی، تدارک و اجرای 84 دیدار رسمی فرهنگی، طی مراحل 405 دوره تحصیلی به مصرف شخصی و افزون بر آن، ادامه کار روی 1109 بورس تحصیلی و 98 برنامه آموزشی دیگر که ادامه دارد؛ اعزام تیم متخصصان حقوق طفل به جمهوری ترکیه، برگزاری کارگاه آموزشی برای فعالان جامعه مدنی و آموزش صد تن از کارمندان دولت و جامعه مدنی در رابطه با مسایل حقوق بشری، اعزام هیئت کارشناسان حقوق بشر برای ارتقای ظرفیت گزارش دهی حقوق بشر به هالند و موارد فراوان دیگر نیز در همین سلسله شاملند.

خانم ها وآقایان،

افزون بر موارد یاد شده وزارت امور خارجه برای ارتقای آگاهی کارمندان و دلبستگان سیاست خارجی با وجود تنگدستی مالیی که دارد به امر پژوهش نیز توجه داشته است. از آن جمله میتوان به برنامه پژوهشی افغانستان و جهان عرب، بر رسی روابط اقتصادی و بازرگانی افغانستان، بر رسی استراتژی توسعه ملی افغانستان، بر رسی مشکلات مهاجرین افغان، بر رسی مسایل افغانستان پس از پاریس و دعوت از نمایندگان سیاسی امریکا، آلمان، انگلستان در کابل و همچنیت دعوت از سفرای افغانستان در برلین، سازمان ملل متحد وانقره برای ایراد سخنرانی در مورد مسایل حاد بین المللی و مسایل افغانستان میتوان نام برد. وزیر امور خارجه در کارگاه ها و دانشگاه های بین المللی در کشور های امریکا، ترکیه، ایران، آلمان و انگلستان نیز در مورد مسایل بین المللی و افغانستان به سخنرانی پرداخته است.

هم چنان میتوان از تهیه بیش از 4000 هزار عنوان کتاب علمی برای کتابخانه وزارت و گشایش مرکز آموزش باز برای کارمندان وزارت و تهیه امکانات فراگیری زبان انگلیسی برای بیشتر از یک صد تن از کارمندان وزارت خارجه در دانشگاه امریکایی و تأسیس کورس های زبان برای کارمندان در داخل وزارت یاد کرد.

در جهان رسانه ها توجه به مسایل ارتباطات نیز از مسایل اصلی دیپلوماسی مدرن می باشد. در این راستا نیز وزارت خارجه جمهوری تلاش کرده است. وزارت خارجه در سالی که گذشت افزون بر ارائه تازه ترین اخبار از طریق صفحه انترنیتی وزارت و سفارت خانه های ما در خارج، تهیه بیشتر از 2850 خبر و گزارش، بر پایی 70 کنفرانس و گفتگوی خبری از طریق وزیر خارجه و 87 کنفرانس مطبوعاتی سخنگوی وزارت، برپایی 31 گفتگوی خبری سایر نهاد های دولتی، انتشار بیش از 34 اعلامیه مطبوعاتی و فراهم آوری تسهیلات لازم برای ده ها روزنامه نگار خارجی پرداخته است. علاوه برا ین از انتشار منظم، ماهنامه ستوری، نشر فصلنامه مرکز مطالعات استراتژیک وزارت، باز چاپ مقاله های زنده یاد محمود طرزی، باز چاپ سخنرانی تاریخی شاد روان تورویانا در باره پاکستان، چاپ جزوه طرح خطوط سیاست خارجی افغانستان به سه زبان، چاپ تقویم دپلوماتیک سال 1388، یاد کرد.

خانم ها وآقایان،

خدمات قونسلی یکی دیگر از حوزه های مهم ارائه خدمات در وزارت خارجه می باشد. کارمندان وزارت خارجه و نمایندگی های سیاسی جمهوری اسلامی افغانستان در خارج در سال گذشته به صدور هزاران ویزا و صد ها پاسپورت و دیگر اسناد قونسلی پرداخته اند. در پی تلاش های وزارت خارجه 1160 تن از شهروندان کشور از زندان های کشور های برونی آزاد شده اند. افزون بر این 7596 زندانی دیگر افغان در کشور های خارجی شناسایی شده اند.

در آمد قونسلی افغانستان در پی اتخاذ تدابیر شدید ضد فساد، در دوسال و ده ماه گذشته پی هم افزایش یافته است. عواید قونسلی ما در سال 1387 به 878827053( هشت صد و هفتاد و هشت ملیون و هشت صد و بیست و هفت هزار و پنجاه و سه افغانی) رسیده است که نسبت به سال پیش یک افزایش 78درصدی را نشان می دهد. من در اینجا از وزیر جدید مالیه صمیمانه سپاسگزاری می کنم که از تلاش های وزارت خارجه در این راستا قدر دانی نموده است. وزارت خارجه سه تن از سفرا را که متهم به فساد بوده اند به سارنوالی معرفی نموده است. مواردی از باقیداری نیز تحصیل گردیده است. ده تن از کارمندان وزارت به دلیل سؤ استفاده و بد رفتاری از کار برکنار شده اند. مواردی از احتمال سؤ استفاده های دیگر نیز در سطوح بالا وجود دارند که مورد ارزیابی قرار دارند. وزارت خارجه به دلیل باور به اصل حقوقی که بدون حکم محکمه با صلاحیت همه متهمان بی گناه تلقی می شوند، از افشای نام افراد متهم خودداری نموده است و این در آینده نیز تا صدور حکم محکمه، چنین خواهد بود. رهبری وزارت خارجه خودش را به مبارزه با فساد ملزم می داند. ما از اهالی رسانه ها می خواهیم تا ما را در این راستا یاری کنند. اهالی مطبوعات و شهروندان منتقد مسؤولیت دارند تا ما را در مواردی که اطلاع می یابند، در جریان قرار دهند. خوب خواهد بود تا در این راستا ما از خود شروع کنیم. ما باید آماده باشیم، از خود شروع کنیم، من لست دارایی خود را به مراجع مربوط ارسال کرده ام، اهالی مطبوعات می توانند که هر زمانی خواسته باشند دارایی های من را بررسی کنند. من در سال گذشته دو تحفه را دریافت کردم یکی یک ساعت و دیگری قلم را که از این موضوع رییس جمهوری و اعضای کابینه هم آگاهی دارند، باید آور شوم که عوض این تحایف تحفه های گران قمیت ارسال شده است و از دریافت بسیار از تحایف دیگر معذرت خواسته شده است. ما می خواهیم نه تنها در مسابقه دانش و توانایی پیشگام باشیم بلکه می خواهیم که با تکیه پر غرور و بر پاکیزه گی و منزه بودن خود از فساد و اتنوناسیونالیسم برتری خود را در مسابقه خدمت به این میهن نیز نشان دهیم.

خانم ها، آقایان،

می خواهم بگویم، برخلاف برخی توهم ها وزارت خارجه بودجه توسعوی خود را همواره مصرف نموده است. انتقال بودجه انکشافی از سالی به سال دیگر از ماهیت پروژه های انکشافی ما، ناشی شده است. پروژه های توسعوی وزارت خارجه عمدتا شامل خرید ملکیت و مرمت کاری ملکیت های موجود می شود. در این راستا در سال گذشته کار مطالعات امکان سنجی مرمت کاری قصر ستور به پایان رسید. بودجه این پروژه با ابتکار وزارت خارجه تهیه شده است و اجرایی شدن آن به زودی توسط بنیاد آغا خان آغاز خواهدشد. همچنان پول خرید وسایل حمل ونقل سفارت خانه ها و ریاست تشریفات وزارت خارجه به شمول خرید تهیه موتر های زره برای مهمانان عالیرتبه دولت نیز با ابتکاروزارت خارجه تهیه گردیده است، که به زودی تحقق خواهد یافت.

کار ساختمان بنای اداری وزارت تا حدود زیادی پیشرفت کرده است. امیدوارم که این آخرین بنایی باشد که فضای سبز وزارت را تاراج می کند. کار ساختمان بنای سفارت در دوشنبه آغاز گردیده است، باز سازی و مرمت کاری بنای سفارت در دهلی به شمول اقامتگاه سفیر در آستانه ی تکمیل شدن است، کار مرمت کاری منازل دیپلومات های کشور در برلین به شمول ویلای اقامتگاه سفیر تکمیل گردیده است. مرمت کاری جنرال قونسلی ما در کویته، نوسازی اقامتگاه سفیر در تهران، احاطه جنرال قونسلی در خاروغ تکمیل گردیده است. شروع کار ساختمان سفارت و رهایشگاه کارمندان ما در اسلام آباد متأسفانه به دلیل کمبود بودجه یکبار دیگر به تعویق افتاد. کار ترمیم جنرال قونسلی افغانستان در مشهد تکمیل شده است. کار مرمت کاری ویلای سفارت ما در قاهره به زودی آغاز خواهد شد. ساختمان سفارت در ابوظبی تکمیل شده است، برای جنرال قونسلی ما در دبی بنا های لازم خریداری شده است، تعمیر سفارت در اوتاوا خریداری شده است، کار ساختمان نمایندگی در قندهار روی دست گرفته شده است.

همان طوری که در بالا یاد شد یکی از وظایف اصلی وزارت امور خارجه، فراهم آوری تسهیلات کاری و ارتباطی میان ارگان های دولت افغانستان و جهان خارج می باشد. وزارت امور خارجه در سفارتخانه های مهم کشور ما در خارج یک کارمند روابط دیپلوماتیک را برای هماهنگ سازی روابط پارلمان افغانستان با پارلمان های سایر کشور ها تشخیص داده است. در داخل کشور نیز 82 ملاقات مشرانو جرگه و 105 ملاقات رسمی ولسی جرگه را در سالی که گذشت تنظیم کرده است. در این راستا از تنظیم مسافرت های 841 عضو شورای ملی به خارج و تنظیم سفرهای روسای مجلسین به کشورهای گوناگون نیز میتوان یاد کرد. ارزیابی ایجاب و یا عدم ایجاب مسافرت کارمندان دولتی به خارج و کارشناسی آن از جملۀ فعالیتهای انجام شدۀ وزارت خارجه می باشد.

رییس جمهوری اسلامی افغانستان در سال گذشته 23 سفر به کشورهای گوناگون داشته است که وزارت خارجه مسؤولیت سازماندهی آن و همچنین تهیۀ سخنرانی ها، نکاتنامه های بحث و متون پیمان ها و قرار دادها را بر عهده داشته است. همچنین وزارت خارجه و نماینده گی های ما در سازماندهی و اجرای ده ها سفر وزیران و معینان وزارت خانه ها به خارج نقش فعالی را به خصوص در کارشناسی متون قرار دادها و پیمان ها بر عهده داشته است. در سالی که گذشت ما میزبان بیشتر از 120 هیات عالی رتبۀ خارجی بودیم که مسؤولیت اصلی لوژستیک و تشریفات با محتوای مباحث و آماده سازی اعلامیه ها و متون پیمان ها از کارهای اختصاصی وزارت خارجه بوده است. ده ها دعوت نامه مورد ارزیابی قرار گرفته که تأیید یا رد شده اند.

هم میهنان عزیز، خانمها و آقایان!

برای کارمندان وزارت خارجۀ افغانستان، حادثۀ اختطاف سفیر عبدالخالق فراهی غم انگیز ترین حادثۀ سال گذشته می باشد. متاسفانه علی الرغم تلاشهایی که از طریق مقامات پاکستانی و مقامات دولت خودما و همچنین تلاشهای خصوصیی که صورت گرفته است، ما در این راستا تا کنون موفقیتی چشمگیری نداشتیم. تلاشهای ما در این راستا ادامه خواهد یافت.

با وجود دست آوردهای یاد شده، ما با دشواری های گوناگون رو به رو می باشیم. با آن که سنت استخدام کارمندان عمدتا از طریق برگزاری امتحان کانکور دست مان را در انتخاب همکاران شایسته باز گذاشته است، ولی با آن هم تا زمانی که این نخبه گان دیپلوماسی افغانستان، که تعداد شان در دوسال و ده ماه گذشته نزدیک به صد تن می رسد دارای تجربۀ کافی، آن طوری که برای یک دیپلومات حرفه یی ضرور است، گردند، دست کم به دوسال دیگر نیاز می باشد. برنامه های آموزشی ما از جمله کورسهای دیپلوماسی، آموزش زبان انگلیسی در داخل وزارت و دانشگاه آمریکایی، استفاده از مرکز آموزش باز و اعزام 66 تن از دیپلوماتهای جوان برای دوره های آموزشی کوتاه مدت به خارج، همه تدابیری اند که ما را به دورنمای کادری وزارت خارجه امیدوار می سازند.

اگر از بزرگترین دشواری هایی که مولود و زادۀ واقعیت های سیاسی و امنیتی کشور و ضعفهای ساختاری در کلیت دولت می باشند، بگذریم، ما نیز مانند دیگر نهادهای کشور دشواری های خود را داریم. فرهنگ امر دهی و صدور امر برای تقرر نزدیکان اراکین بزرگ دولت، فرهنگ واسطه و استفاده از روابط خصوصی برای مقرری، ارتقاء، تمدید غیرلازم دوران مأموریت و یا اعزام اعضای خانوادۀ قدرتمندان دولت به خارج مواردی از این قبیل بوده اند. با تاسف باید بپذیریم که اعمال چنین فشارهایی همواره بوده است و هم اکنون نیز ادامه دارد. در این جا می خواهم از مردم و همکاران خود پوزش بخواهم که وزارت خارجه نیز در موارد بسیار محدود ناگزیر بوده است تا تن به سازش هایی بدهد که با فلسفۀ ایجاد یک ادارۀ پاک و سالم و به دور از اعمال نفوذ و ترجیح فرزندان و اعضای خانوادۀ اراکین دولتی فاصله داشته است. با تاسف باید یاد آوری نمایم که ارگانهای عدلی که مسوول پی گیری اختلاس گران و سو استفاده کننده گان می باشند به گونۀ نظام مند از ادای مسوولیت طفره رفته اند. پایان دادن به فرهنگ معافیت در این راستا، کوتاه کردن بروکراسی در موضوع مجازات و مکافات و پایان دادن به امکان استفاده از مسایل قومی و زبانی برای باج گیری، تدابیری خواهند بود که می توانند کار ما را برای اصلاحات کادری آسان تر سازند.

بانوان و آقایان محترم،

وزارت خارجۀ جمهوری اسلامی افغانستان تلاشهایش را صرفا با تکیه بر توان فکری شهروندان جمهوری اسلامی افغانستان انجام می دهد. ما در تمام وزارت امور خارجه، صرف یک مشاور خارجی داریم که آن هم در امر اصلاحات اداری با وزارت همکاری می کند. در تمام مسایلی که شامل تدوین اصول و ارزشهای سیاست خارجی، تهیه نکات نامه ها، تهیه متن اعلامیه ها، قرار دادها و پیمان ها و طرحهای کنفرانسهای ملی و بین المللی می شود به شمول کارهای پژوهشی، انتشارات، اطلاع دهی و مسایل خط مشی و استراتژی ما صرف و صرف بر نیروی کارشناسان خود تکیه داریم.

خانم ها و آقایان،

تا رسیدن به یک وزارت خارجۀ کارآ، موثر و مدرن که در آن فرهنگ وفاداری به اصول جمهوری، وفاداری به قانون و ارزشهای پذیرفته شدۀ مسلکی کاملا حاکم گردد و کارمندان دارای توانایی های فکری و عملی برای پاسخ گویی به معضلات بزرگ جهان معاصر باشند، راه درازی در پیش است. ما هنوز در آغاز کار هستیم. من بر این باورم که بنیادی که گذاشته شده است استوار و محکم است و جهت حرکت درست می باشد. تغیرات ساختاری وزارت خارجه از جمله مدیریت های سیاسی، تقسیم بندی بر مبنای نیاز های معاصر سیاسی و واقعیت های جغرافیایی و حوزه های کاری، تسریع روند آموزش کارمندان، ادامۀ توجه به آموزش زبان خارجی، جا انداختن اصول تربیت دیپلومات حرفه یی و از آن طریق اشاعۀ فرهنگ وفاداری به دولت به جای وفاداری های سنتی همه شامل آن موضوعاتی می شوند که باید در آینده به آن ها پرداخته شود. سیمای وزارت خارجه برخلاف تعهدات ملی و بین المللی دولت افغانستان، هنوز هم سیمایی است مردسالار و به گونۀ یک جانبه متکی بر حاکمیت مردان و در مواردی مردان دارای آگاهی سیاسی محدود. توجه جدی به ارتقای سهم زنان در نماینده گی ها و در وزارت خارجه گام عملی دیگری خواهد بود در راستای اجرای برابری جنسیتی و از این طریق گسترش دموکراسی در این ارگان مهم حکومت.

آرزومندم تا در آینده مسؤولان وزارت خارجه بتوانند با آزادی کامل به انتخاب همکاران خود بر پایه یی اصل شایسته سالاری بدون آن که زیر فشار و اعمال نفوذ قرار بگیرند، بپردازند. بدون شک تحقق این آرزو در کشوری که در آن توجه به منافع خودی و در راس آن منافع تباری دارای جایگاه ویژه یی می باشد کار بسیار دشواری خواهد بود. همانگونه که در بالا اعتراف شد، ما نیز از تن دادن به ناگزیری ها مبرا نبوده ایم. ولی تا جایی که روابط سیاسی، گسست های اجتماعی و تفکر پیش مدرن سنتی اجازه می داد کوشش کردیم تا اصل شایسته سالاری، گرایش به عدالت و تعهد به اصول جمهوری و قانونمداری را جایگزین ارزش های سنتی کنیم.

از صبر و شکیبایی شما بی نهایت سپاسگزارم.