چشم انداز افغانستان نو

 فارسی: افغانستان/ ايران/ تاجيکستان

دوشنبه 25/3/83

گزارش های روزانه  از کابل

 نجلا باختر

سطح نازل ژورناليزم در افغانستان

ژورناليزم در افغانستان فراز و نشيب های بسياری دارد که بسته به اوضاع سياسی تغيير و تحول پيدا می کند. ما قصد نداريم تا در اين مجال به سير پيشينه ی اين حرفه بپردازيم ، اما در افغانستان ژورناليزم حرفه ای وجود ندارد. چرا که ريشه های ژورناليزم و نشر روزنامه، مجله و ساير نمونه های آن به هيات حاکمه ی افغانستان بستگی داشته و دارد. در دوران حاکميت طالبان که به کلی ژورناليزم محو شده و بساط چاپخانه و نشر برچيده شد. در دورانی که مجاهدين برای کسب قدرت می جنگيدند نيز، معنای خود را به بولتن ها و تبليغات حزبی محدود کرد. مجاهدين جهت منافع گروهی خود که عمدتا می توان آنها را در گروه های نظامی و نه حزبی تعريف کرد، کاغذ سفيد را تبديل به کاغذ های باطله ای می کردند که نه می توانستيم آن ها را روزنامه يا مجله بناميم و نه خواننده ای برای اينگونه کاغذ های باطله پيدا می شد. البته در آن شرايط بسياری از قلم بدستان افغانستان نيز، بسته به قوميت خود جذب گروه های نظامی شدند و ثمره ی آن محدود شدن فکر و انديشه به خواسته های رهبران گروه های نظامی بود.

پس از شرايط جديدی که در افغانستان ايجاد شد و بساط عده ای در لباس طالبان برچيده شد( البته طالب های ريش تراشيده و نکتايی زده هنوز هستند)، اميد می رفت که اين حرفه بتواند به پيشرفت های قابل توجهی دست يابد. اما تاکنون چنين نشده است.  در کابل موسسات، سازمان ها و يا ان جی او هايی هستند که با هدف کسترش و ارتقای سطح ژورناليزم فعاليت می کنند. موسسه ی انتر نيوز و آيينه موسسه هايی هستند که علی رغم بودجه ی فراوان و حتا راه اندازی شبکه های راديويی و مجله و هفته نامه به بالا بردن سطح ژورناليزم کمکی نکرده اند. در کابل اکنون جرايد زيادی منتشر می شود که از طريق همين موسسات و دولت و نيز گروه های نظامی گذشته حمايت مالی می شوند. اما علی رغم همه ی اينها می توان گفت که ژورناليزم در افغانستان رشد مورد نظر را به توجه به اين کمک ها نکرده است. پايين بودن سطح ژورناليزم را می توان به عينه در سرمقلالت سستی که نوشته می شود، گزارش های تشريفاتی ، خبرهای تشريفاتی و عکس های تشريفاتی ديد. بهترين ژورناليستان افغانستان را نويسندگانی تشکيل می دهند که از ايران بازگشته اند و در سرزمينی که فارسی ست آموخته اند. اما وقتی با جرايد تشريفاتی کابل بر می خوريم، از آن ها هم مطالب و گزارش هايی می خوانيم که از چارچوب محدود مدير پا را فراتر نمی گذارد. مدير جرايد هم تنها جهت گزارش دادن به اسپانسر های مالی چند صفحه کاغذ را مزين کرده و روانه ی چاپخانه می کند.  مشکلات ديگری هم گريبانگير جرايد کابل می باشد که نداشتن کادر حرفه ای و آموزش ديده باعث آن است. مشکلاتی مانند انتخاب نشدن درست تيتر، جمله پردازی های غلط ، غلط های فراوان تايپی( بسيار ديده شده که غلط در تيتر ها نيز وجود دارد)، صفحه آرايی نا همگون و نامرتب، انتخاب نشدن درست کاغذ چاپ، کيفيت پايين چاپ و ...

در کنار اينها يکی ديگر از مهمترين مشکلات جرايد چاپ کابل اين ست که علی رغم قيمت نشريه، نشريه بفروش نمی رسد. به اين معنا که جرايد از طريق فروش و يا آگهی دخل و خرج نمی توانند و در هر شماره اين اسپانسر های مالی هستند که بايد هزينه های توليد، چاپ و نشر را بپردازند. در بسياری از موارد اين اسپانسرهای مالی تخصصی در ژورناليزم نداشته و يا اگر هم بنگاه های خارجی نشر اين توانايی را داشته باشند، اين توانايی از راه مترجمی که هيچ تخصصی ندارد به دو طرف منتقل نمی شود. اسپانسر مالی خارجی فقط کاغذ چاپ شده را می بيند و بس. از طرفی انجمن ژورناليستان افغانستان نيز انجمنی ست که اعضايش را همين ژورناليستان حاضر کابل تشکيل می دهد که کار خود را بدون هيچ نقصی می پندارند. همه ی اين عوامل دست به دست هم داده  تا حرفه ی ژورناليزم در افغانستان رشدی نيابد.

به نظر می رسد که بايد اقدامات ريشه ای تری را برای گسترش و ارتقای ژورناليزم انجام داد.

کابل

فرستادن نظرات

najla@kabulpress.org

قاچاق انسان همچنان ادامه دارد

Your Comment

با کمک دوستداران رها، رها بازگشت

دستگيری يک روزنامه نگار برای انتشار مقاله در اينترنت

 جهان - افغانستان - فرهنگی - اجتماعی - اقتصادی - سياسی - حقوق بشر - انتشار کتاب - درباره ی ما - کار با ما  

روزنامه های برتر دنيا: آسيا   آمريکای لاتين   آفريقا   اروپا   ايالات متحده   کانادا   استراليا   پيوندها   صفحه ی نخست

کليه ی حقوق بر اساس قوانين کپی رايت  محفوظ و متعلق به خبرگزاری کابل می باشد    ( شرايط استفاده)