ناامنی و مواد مخدر

نويد حميدی

خوانندگان عزیز چنانچه می دانید کشت، تولیدو قاچاق مواد مخدر مشکل جدی سه دهه اخیر افغانستان بوده و به همین منظور شورای تحقیقاتی سنلس بعد از انجام تحقیقات وبررسی ها دراین زمینه طرح جوازدهی کشت تریاک را پیشنهاد کرده است. اینک متن مختصر مصاحبه ای که با گلالی مومند معاون شورای سنلس توسط يکی از خوانندگان کابل پرس^? انجام شده را می خوانید:

ابتدا لطف نموده درباره شورای سنلس مختصرآ معلومات دهید؟

شورای سنلس یک مجمع مشورتی در مورد پالیسی مواد مخدر است وتقریبآ پنج سال قبل این شورا بمیان آمده یک شورای فرانسوی است که دفتر مرکزی آن در فرانسه میباشد وفعلآ در کابل، کندهار، هرات و لشکرگاه دفاترداریم در مورد پالیسی مواد مخدر در اروپا کارکردیم وبیش از یک ونیم سال میشودکه در افغانستان به فعالیت آغاز کرده و بعضی از طرح ها درمورد جواز دهی کشت تریاک به دولت افغانستان وجامعه بین المللی پیشنهاد کرده است.

اما قبلآ گفته شده بود که فعالیت های این شورا غیر قانونی است ؟

در پارلمان گفته شده بود که باید فعالیت نکنیم، اما این شورا راجستر شده وزارت اقتصاد است وتمام فعالیت های این شورا قانونی بوده وطرح پیشنهادی هم خلاف قوانین افغانستان نیست چون درمورد جواز دهی تریاک در قانون فرعی وزارت مبارزه با مواد مخدر یک ماده است که درین مورد نوشته شده وهمین طرح ما غیر قانونی نیست.

چرا باید کشت کوکنار در افغانستان تجویز شود؟

در دنیا افغانستان یکی از بلند ترین تولید کننده گان تریاک است و50% عاید ملی آن از طریق تریاک بدست می آید که اکثر آن غیر قانونی است، درسال 2004 درافغانستان تقریبآ 4000 تن تریاک تولید شده بود و در سال 2006 این رقم به به 6000 تن رسیده که 50 % افزایش را نشان میدهد. ودر عین وقت همین تریاک تولید شده به هیروئین و مواد مخدر تبدیل میشود وهم چنان این یک بحران اقتصادی وسیاسی را نه تنها در افغانستان ایجاد کرده بلکه ضرر آن به تمام بشریت است واین نتایج نشان میدهد راه حلی که پیشبرده میشود در افغانستان چه توسط دولت افغانستان وچه توسط دولت برتانیا یا امریکا راه حلی است که غلط است ویا موثر نیست باید راه حلی پیداشود که از تهداب این بحران حل شود.

به نظر شما راه حل این بحران چیست ؟

اول باید ضروریات مردم را بفهمیم که به چه وجهه اینها تریاک را کشت می کنند وهمین ضروریات یا احتیاج مردم برای کشت تریاک را جامعه بین المللی، بريتانیا وامریکا تا حالآ درک نکردند، وقتیکه شما یک مسله را درک نکنید راه حل را نیز نمیتوانید بفهمید به همین اساس میخواهیم که یکی از همین طرح های این شورا که کشت تریاک قانونی شود برای دواسازی همین راهی است که تا بتوانیم نه تنها زارعین تریاک را کمک کنیم بلکه برای اقتصاد افغانستان کمک شود ودر عین وقت در مقدار تریاکی که کشت میشود واز آن هیروئین تهیه میشود کاهش بیاید.

با درنظر داشت شرایط فعلی افغانستان چی تضمینی برای تطبیق این پروژه وجود دارد ؟

مدتی قبل در یک راپور منتشر شده شورای سنلس این موضوعات بحث شده بود که علت بی امنیتی در افغانستان چیست؟ وچطور این مشکل از بین میرود؟ که یکی آن هم فساد اداری است چون جامعه بین المللی از ابتدا جهت ساختن یک چوکات اساسی برای حکومت افغانستان توجه نکرده وکسانی را دخیل ساختند که امروز فساد اداری از دست آنها زیاد شده ودخالت شان در قاچاق مواد مخدر هم است واینکه چطور میتوانیم پروسه جوازدهی تریاک را عملی کنیم توسط عین پروسه که فعلآ وزارت مبارزه با مواد مخدر یا UNODC یا بريتانیا جهت از بین بردن مواد مخدر پیش میبرند عینآ چیز هارا درین پروسه نیز میتوانند تطبیق کنند، مثلآ:اگر برای ما کمک زیاد داده شود و از پولیس همکاری گرفته شود پیشنهادی که در کنترول این پروسه بسیار زیاد نقش اساسی را بازی میکند اینست که خودمردم را شامل کنیم واز مردم کمک بگیریم فرضآ اگر درسطح قریه کلان سالان قریه و پولیس محل را همرای والی ولایت یکجا باهم استخدام کنیم تا از یکدیگر نگهبانی کنند. ولی 100 % تریاک تولید شده را هم نمیتوانیم به دوا استفاده کنیم ممکن 10 یا 20 % در راه سؤ استفاده شود واین ضرر کلان نیست زیرا یک مقدار زیاد تریاک را از بازار مافیا کم میکنیم و به راه خوب استفاده میشود واین در ذات خود یک کاهش است.

به نظرشما کشت تریاک بالای اوضاع افغانستان چی تاثیراتی بجا گذاشته است؟

مواد مخدر در افغانستان یک ارتباط بسیار قوی با بی امنیتی دارد. در جاهای که امنیت خوب نیست جاهای هستند که کشت تریاک درآنجا از سالهای سال یک رواج بوده ومردم کدام فصل دیگر را نمیتوانند کشت کنند از خاطر چی؟! بخاطریکه اولآ در آنجا آب بسیار کم است. دوم اینکه نفوس بسیار زیاد و زمین ها بسیارکم و سوم اینکه دیگر کدام چیزی در آنجا کشت نمیشود و به دو دلیل ارتباط دارد با بی امنیتی اول اینکه کسانیکه شورش را برپا میسازند انها از این تجارت تقویه میشوند و در عین وقت پالیسی راکه جامعه بین المللی پیش میبرد در مبارزه با مواد مخدر به جای اینکه به مردم فایده برسد ضرر میرسد که قهر وغضب مردم نسبت به دولت وجامعه بین المللی بیشتر میشود ودیگر اینکه چون فقر وغربت بسیار زیاد است وبه کارهای انکشافی هیچ توجه نشده، مردم مجبور میشوند که در عوض چند مقدار پول به طالبان والقاعده یکجا شوند وشورش رابرپا کنند.

تا فعلآ چی فعالیت های درین پروژه صورت گرفته وتا چه حد موثر بوده؟

در بیشتر از ولایات افغانستان رفتیم، مثلآ در قندهار، هلمند، ارزگان، بدخشان و ننگرهار و همراه مردم صحبت کردیم اکثر مردم خوشبین هستند ومیخواهندکه همراه ما درین پروسه کمک کنند خصوصآ در کنترول این پروسه تا سؤ استفاده نشود ومیخواهند که یک چانس دهند به چنین یک پروسه تا معلوم شود که آیا واقعآ قابل تطبیق است این پروژه در افغانستان یا خیر ؟! و حالا این یک تیوری یا یک پیشنهاد است وعملی نشده عملی هم اگر شده 30 یا 35 سال قبل شده برای یک سال یا دوسال و بعدآ هم می بینیم که از چی حالت گذشتیم و دراروپا از طریق دفتر لندن و پاریس خود کمپاین داریم، دولت ایتالیا هم وعده دادند که این پروسه را در بعضی از ولایات تطبیق کنند، پارلمان اروپا هم همکاری میکند و33 تن از اعضا پارلمان برتانیا با این پروژه موافق هستند، وبیشتر کمپنی های دواسازی اروپائی میخواهند در ولایاتی که این پروژه تطبیق میشود دوا بسازند در خود افغانستان. اگر برای این پروژه اجازه داده شود نه تنها به اقتصاد افغانستان بلکه برای ملت افغانستان وبشریت یک کار بسیار مفید خواهد بود.

مشکل اساسی که در جلو این طرح قرار میگیرد چیست ؟

یگانه مشکلی که از دولت شنیده میشود درقسمت کنترول این پروسه است وکنترول سیستمی را که پیشنهاد کردیم در آن خود مردم را شامل ساختیم و روشی است که تا وقتیکه آنرا عملی نکنیم نتیجه اش را هم نمی فهمیم اما امید است که نتیجه مثبت بدهد وهم چنان وقتیکه در کمیسیون مبارزه با مواد مخدر شورای ملی رفتیم وطرح خود را برایشان پیش کردیم درآن وقت در باره قانون چیزی بحث نشده بود، نه رد و نه قبول شده بود اما معلوم نیست که در موردش چی اقدام میکنند اگر قبول کردند معلوم میشود که پارلمان میخواهد این پروژه را اجازه دهد اگر تغیر دادند امید واریم که ماده جواز دهی تریاک را تغیرندهند. خداکند که پارلمان درین مورد یک فیصله مثبت کند تا برای افغانستان مفید ثابت شود.

فعالیت های دولت وجامعه بین المللی را در پروسه مبارزه بامواد مخدر چطور ارزیابی میکنید؟

درین چندسال که دولت وجامعه بین المللی میروند وفصل تقریبآ به نصف رسیده یک نفر را از بین می برند در عوض نه کدام بدیل ونه کدام راه عاید دیگری برایشان داده میشود، کارهای انکشافی بسیار آهسته پیش می رود، در اکثر جاها کارنشده واگر هم شده بسیار کم، همین علت فقروغربت است که مردم را مواجع به کشت تریاک میکند تا از آن چیزی حاصل بدست بیاورند ودر طول سال عاید داشته باشند وفکر نکنم تا حال برایشان کدام بدیل تریاک داده شده باشد وهمین نتیجه کشت تریاک سال 2006 که تقریبآ به 6000 تن رسیده در ذات خود فعالیت ها یا مبارزه وزارت مربوطه و جامعه بین المللی را نشان میدهد که درکارهای خود موفق نشدند، چون به جای اینکه مواد مخدر کاهش یابد افزایش یافته وبیشتر از این نمی خواهم چیزی بگویم 6000 تن خودش نماینده گی از کارهایشان می کند.